Πώς αντιμετωπίζεται η αβιταμίνωση; Φάρμακα και συμπληρώματα διατροφής καθώς και δίαιτα
Η θεραπεία των ελλείψεων βιταμινών στον οργανισμό, είτε μιλάμε για υποβιταμίνωση είτε για αβιταμίνωση, συνίσταται στην παροχή επαρκών ποσοτήτων των βιταμινών που λείπουν.
Η κύρια πηγή βιταμινών για τον ανθρώπινο οργανισμό είναι τα τρόφιμα, τα οποία μπορούν συνήθως να καλύψουν τη συνολική απαιτούμενη ημερήσια δόση βιταμινών.
Οι δόσεις των βιταμινών που απαιτούνται για τη διατήρηση των φυσιολογικών επιπέδων και συνεπώς της υγείας του οργανισμού ποικίλλουν ανάλογα με το φύλο, την ηλικία, τη φυσική κατάσταση ή συγκεκριμένες περιόδους όπως η εγκυμοσύνη ή ο θηλασμός.
Οι τιμές αναφοράς για την ημερήσια πρόσληψη κάθε βιταμίνης καθορίζονται από την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων.
Πίνακας ημερήσιων προσλήψεων αναφοράς για τις επιμέρους βιταμίνες ανά ηλικία
Τύπος βιταμίνης | Παιδιά και έφηβοι | Ενήλικες | Έγκυες γυναίκες | Θηλάζουσες γυναίκες |
Βιταμίνη Α | 250-750 µg/ημέρα | 650-750 µg/ημέρα | 700 µg/ημέρα | 1300 µg/ηµέρα |
ΒιταµίνηΒ1 | 0,1 mg/MJ | 0,1 mg/MJ | 0,1 mg/MJ | 0,1 mg/MJ |
ΒιταμίνηΒ2 | 0,4-1,6 mg/ημέρα | 1,6 mg/ημέρα | 1,9 mg/ημέρα | 2 mg/ημέρα |
Βιταμίνη Β3 | 1,6 mg/MJ | 1,6 mg/MJ | 1,6 mg/MJ | 1,6 mg/MJ |
Βιταμίνη Β5 | 3-5 mg/ημέρα | 5 mg/ημέρα | 5 mg/ημέρα | 7 mg/ημέρα |
ΒιταμίνηΒ6 | 0,3-1,7 mg/ημέρα | 1,6-1,7 mg/ημέρα | 1,8 mg/ημέρα | 1,7 mg/ημέρα |
ΒιταμίνηΒ7 | 6-35 µg/ημέρα | 40 µg/ημέρα | 40 µg/ημέρα | 45 µg/ηµέρα |
Βιταμίνη Β9 | 80-330 µg/ημέρα | 330 µg/ημέρα | 600 µg/ηµέρα | 500 µg/ηµέρα |
Βιταμίνη Β12 | 1,5-4 µg/ηµέρα | 4 µg/ηµέρα | 4,5 µg/ηµέρα | 5 µg/ηµέρα |
Βιταμίνη C | 20-100 mg/ημέρα | 95-110 mg/ημέρα | 105 mg/ημέρα | 155 mg/ημέρα |
Βιταμίνη D | 10-15 µg/ημέρα | 15 µg/ημέρα | 15 µg/ημέρα | 15 µg/ηµέρα |
Βιταµίνη Ε | 5-13 mg/ημέρα | 11-13 mg/ημέρα | 11 mg/ημέρα | 11 mg/ημέρα |
Βιταμίνη Κ | 10-65 µg/ημέρα | 70 µg/ημέρα | 70 µg/ημέρα | 70 µg/ημέρα |
MJ = megajoules (η ποσότητα της βιταμίνης που απαιτείται υπολογίζεται με βάση τις ενεργειακές απαιτήσεις του οργανισμού)
Το πρώτο βήμα για τη βελτίωση της κατάστασης και των συμπτωμάτων που σχετίζονται με την υποβιταμίνωση είναι η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών.
Αποφύγετε τις μονότονες δίαιτες και την κατανάλωση μόνο επιλεγμένων και περιορισμένων τύπων τροφίμων.
Καλό είναι να τρώτε φρέσκα τρόφιμα (ιδίως φρούτα και λαχανικά) και να αποφεύγετε το συχνό μαγείρεμα.
Σε περιπτώσεις που η τροφή δεν μπορεί να καλύψει την ημερήσια πρόσληψη βιταμινών ή που απαιτείται αυξημένη παροχή βιταμινών, χρησιμοποιούνται συμπληρώματα διατροφής ή φάρμακα.
Οι βιταμίνες διατίθενται σε διάφορες δοσολογικές μορφές ως μονο- ή πολυβιταμινούχα συμπληρώματα.
Συχνά οι βιταμίνες βρίσκονται επίσης σε φάρμακα, για παράδειγμα η βιταμίνη C ως μέρος των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται για το κρυολόγημα και τη γρίπη, η βιταμίνη Β6 σε φάρμακα που περιέχουν μαγνήσιο για να βοηθήσουν την απορρόφησή της κ.λπ.
Τα παράγωγα της βιταμίνης Α χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ακμής ή της ψωρίασης.
Οι ανεπτυγμένες διαταραχές ή ασθένειες που σχετίζονται με υποβιταμίνωση ή ακόμη και αβιταμίνωση απαιτούν επίσης τη χορήγηση υψηλότερων δόσεων βιταμινών από την ημερήσια πρόσληψη αναφοράς.
Σε πολλές περιπτώσεις απαιτείται θεραπεία της νόσου και όχι απλώς προσαρμογή ή αυξημένη πρόσληψη βιταμινών.
Εάν η αιτία της έλλειψης βιταμινών στον οργανισμό οφείλεται σε δυσαπορρόφηση, μειωμένη απέκκριση ή άλλες ασθένειες, αυτές θα πρέπει να αντιμετωπιστούν πρώτα. Η αυξημένη πρόσληψη βιταμινών από μόνη της δεν θα έχει κανένα ή ακόμη και αρνητικό αποτέλεσμα.
Εάν το πρόβλημα ανεπάρκειας βιταμινών αφορά διαταραχή του πεπτικού συστήματος, για τη θεραπεία μπορούν να χρησιμοποιηθούν μη στοματικές δοσολογικές μορφές βιταμινών (όπως η ενδοφλέβια χορήγηση).
Ο ανθρώπινος οργανισμός είναι επίσης σε θέση να παράγει ορισμένες βιταμίνες από μόνος του. Μιλάμε για τη βιταμίνη D, η οποία σχηματίζεται στο δέρμα με τη δράση της υπεριώδους ακτινοβολίας. Αυτός ο τρόπος παραγωγής της βιταμίνης D είναι ανεπαρκής το χειμώνα και πρέπει να συμπληρώνεται με τη διατροφή.
Η εντερική μικροχλωρίδα, από την άλλη πλευρά, είναι σε θέση να παράγει τη βιταμίνη Κ και, σε πολύ μικρές ποσότητες, τις βιταμίνες Β5 και Β7.
Αυτός ο τρόπος παραγωγής είναι ευαίσθητος σε αλλαγές στη σύνθεση της εντερικής μικροχλωρίδας (π.χ. μέσω της δράσης των αντιβιοτικών).