ΔΕΠΥ: Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας. Αιτίες, συμπτώματα

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα

Εμφάνιση περισσότερων συμπτωμάτων ᐯ

Η ΔΕΠΥ είναι ένα παγκόσμιο ακρωνύμιο για τη Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας. Είναι μια συγκεκριμένη παθολογία συμπεριφοράς που εκδηλώνεται από νεαρή ηλικία.

Μπορείτε να διαβάσετε την αιτιολογία και τους παράγοντες εμφάνισης, τις εκδηλώσεις, τη θεραπεία της ΔΕΠΥ και πολλές άλλες ενδιαφέρουσες πληροφορίες στο άρθρο.

Η ΔΕΠΥ είναι μια υπερκινητική ψυχιατρική διαταραχή. Ο επιπολασμός της στα παιδιά σχολικής ηλικίας υπολογίζεται σε 10-12%. Η ΔΕΠΥ διαγιγνώσκεται συνηθέστερα μεταξύ των ηλικιών 6 και 9 ετών στο πλαίσιο της εισόδου του παιδιού στο σχολικό περιβάλλον.

Οι άνδρες προσβάλλονται συχνότερα.

Η ΔΕΠΥ χαρακτηρίζεται από μειωμένη και μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης και προσοχής, μειωμένο έλεγχο των συναισθηματικών παρορμήσεων, παρουσία εσωτερικής ανησυχίας και υπερκινητικότητας του ατόμου.

Η ΔΕΠΥ χαρακτηρίζεται από πρώιμη έναρξη. Οι εκδηλώσεις εμφανίζονται στο παιδί ήδη από τα πρώτα επτά χρόνια της ζωής του.

Παρατηρείται συνδυασμός υπερδραστήριας συμπεριφοράς με έντονη απροσεξία και αδυναμία διατήρησης διαρκούς συγκέντρωσης και προσοχής σε μία μόνο δραστηριότητα.

Χαρακτηριστικό γνώρισμα είναι επίσης η απουσία κινήτρων με τάση του ατόμου να αλλάζει δραστηριότητες χωρίς να ολοκληρώνει την πρώτη δραστηριότητα/εργασία. Η ΔΕΠΥ χαρακτηρίζεται επίσης από κακή οργάνωση της εργασίας και αποδιοργάνωση στην καθημερινή ζωή.

Ωστόσο, η πορεία και τα συμπτώματα εξαρτώνται από τον ακριβή τύπο και τη μορφή της ΔΕΠΥ που έχει το άτομο.

Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, οι εκδηλώσεις της ΔΕΠΥ πρέπει να είναι εμφανείς πριν από την ηλικία των 7 ετών και η περιγραφόμενη κατάσταση πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον 6 μήνες. Ωστόσο, η κατάσταση δεν πρέπει να προκαλείται από άλλη πιθανή ψυχολογική διαταραχή του παιδιού, όπως είναι η αγχώδης διαταραχή, η κατάθλιψη, η διαταραχή της διάθεσης ή η σχιζοφρένεια, μεταξύ άλλων.

Αυτή η υπερκινητική διαταραχή έχει χρόνια πορεία. Μπορεί να επιμείνει από την παιδική ηλικία έως την ενηλικίωση και συνήθως έχει αρνητικές επιπτώσεις στην κοινωνική προσαρμογή του ατόμου. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, η ΔΕΠΥ εξελίσσεται στην ενηλικίωση σε ποσοστό άνω του 50 % των περιπτώσεων.

Η ΔΕΠΥ διαγιγνώσκεται συχνά στην αρχή της σχολικής φοίτησης, όπου το παιδί καλείται να είναι οργανωμένο, συνεργάσιμο και συγκεντρωμένο στη σχολική δραστηριότητα (εργασία, εργασία, ερμηνεία του προγράμματος σπουδών).

Η αιτιολογία της ΔΕΠΥ είναι πολυπαραγοντική σύνθετη. Περιλαμβάνει γενετικούς, βιολογικούς, ψυχοκοινωνικούς και εξωτερικούς παράγοντες.

Ο κύριος παράγοντας κινδύνου για τη ΔΕΠΥ είναι η γενετική προδιάθεση.

Οι γενετικοί παράγοντες έχουν επιβεβαιωθεί από μελέτες που δείχνουν υψηλότερο επιπολασμό της ΔΕΠΥ σε συγγενείς πρώτου βαθμού της οικογένειας από ό,τι στο γενικό πληθυσμό σε αναλογία 24% προς 6%. Υψηλότερος επιπολασμός παρατηρείται επίσης σε συγγενείς δευτέρου βαθμού της οικογένειας.

Ορισμένες μελέτες επιβεβαιώνουν ότι η ΔΕΠΥ είναι παρούσα στο 18% των βιολογικών γονέων παιδιών με ΔΕΠΥ.

Υψηλότερος επιπολασμός έχει επίσης παρατηρηθεί σε περίπτωση παρουσίας ψυχιατρικών διαταραχών, όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές ή εξάρτηση από αλκοόλ ή ψυχοδραστικές ουσίες.

Έχει αναφερθεί συσχέτιση μεταξύ της ανάπτυξης της ΔΕΠΥ και των επιπλοκών της προγεννητικής υγείας και του τοκετού, του χαμηλού βάρους γέννησης του παιδιού και της χρήσης αλκοόλ, νικοτίνης και άλλων ψυχοδραστικών ουσιών από τη μητέρα.

Πιθανός παράγοντας που συμβάλλει στην εκδήλωση της ΔΕΠΥ είναι η μη σωστά επιλεγμένη ανατροφή, η ιδρυματική ανατροφή, η διαταραγμένη ποιότητα των σχέσεων στο οικογενειακό ή σχολικό περιβάλλον του ατόμου.

Παρά τις ιατρικές εξελίξεις, ο βιολογικός καθοριστικός παράγοντας της ΔΕΠΥ είναι ακόμη άγνωστος. Ωστόσο, υπάρχουν ανωμαλίες στην προμετωπιαία περιοχή του εγκεφάλου. Είναι εμφανής η απορρύθμιση της ανασταλτικής δραστηριότητας στη μετωπιαία περιοχή του εγκεφάλου του ατόμου.

Υπάρχει επίσης υποψία διαταραχής της συμμετοχής ορισμένων συστημάτων νευροδιαβιβαστών στο σώμα.

Η βασική εκδήλωση αυτής της νευροαναπτυξιακής διαταραχής είναι η διαταραχή της ικανότητας του παιδιού να προσέχει. Η ικανότητα συγκέντρωσης και αντίληψης μιας συγκεκριμένης δραστηριότητας για μεγάλο χρονικό διάστημα είναι μειωμένη.

Η υπερκινητικότητα και η συχνή παρορμητικότητα είναι εμφανείς στο παιδί. Οι συχνοί τραυματισμοί που προκύπτουν από την απροσεξία και την υπερβολική δραστηριότητα του παιδιού είναι επίσης συνέπεια.

Η μειωμένη σχολική επίδοση που προκύπτει από τη μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης και συμμόρφωσης με ορισμένες νόρμες είναι επίσης χαρακτηριστικό γνώρισμα. Τα παιδιά και οι έφηβοι με ΔΕΠΥ έχουν συχνά προβλήματα στην κοινωνικοποίηση και την προσαρμογή σε νέα περιβάλλοντα.

Μπορεί επίσης να υπάρχουν προβλήματα στις σχέσεις με τους γονείς, τα αδέλφια ή τους συνομηλίκους.

Αργότερα στη ζωή, εάν η ΔΕΠΥ δεν αντιμετωπιστεί, είναι πιθανή κάποια μορφή επιθετικότητας και παραβατικότητας.

Η ΔΕΠΥ είναι συχνά χρόνια και επηρεάζει περίπου το 50% των ενηλίκων. Τα άτομα αυτά διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο άγχους, διαφωνιών στις σχέσεις, αποδιοργάνωσης ή πτώσης της κοινωνικής και οικονομικής κατάστασης.

Πιθανές εκδηλώσεις και συμπτώματα της ΔΕΠΥ:

Αδυναμία συγκέντρωσης
Αδυναμία συγκέντρωσης για μεγάλα χρονικά διαστήματα
Ευκολία απόσπασης της προσοχής
Ξεχνάει να ολοκληρώσει εργασίες
Υπερκινητικότητα
Παρορμητική συμπεριφορά
Ακατάλληλες αντιδράσεις σε ερεθίσματα
Ανυπομονησία, αφηρημάδα
Δυσκολία στην ήρεμη δραστηριότητα
Διακοπή συνομιλιών και ορμητική είσοδος στην ομιλία
Αποδιοργάνωση των συνήθων καθημερινών δραστηριοτήτων

Ωστόσο, τα παιδιά με ΔΕΠΥ είναι επίσης πολύ ευαίσθητα και έχουν τα δικά τους δυνατά θετικά σημεία. Συχνά είναι πολύ δημιουργικά, γεμάτα φαντασία με τον δικό τους πλούσιο εσωτερικό κόσμο.

Ωστόσο, τα συμπτώματα εξαρτώνται από τον ακριβή τύπο και τη μορφή της ΔΕΠΥ που έχει το άτομο. Υπάρχουν τρεις βασικοί τύποι ΔΕΠΥ για το μη ειδικό κοινό:

Κυρίως απροσεξία
Κατά κύριο λόγο υπερκινητικός
Συνδυασμένη μορφή ΔΕΠΥ

Εκδηλώσεις της ΔΕΠΥ — ΔΕΠΥ και πιθανές συμπεριφορικές εκδηλώσεις: εύκολα αποσπάται η προσοχή, αποδιοργανώνεται, δεν ολοκληρώνει εργασίες, ξεχνά καθημερινές δραστηριότητες, μιλάει υπερβολικά, δεν ακολουθεί οδηγίες, αντιδρά παρορμητικά, αισθήματα επιθετικότητας, διακόπτει συζητήσεις και μπαίνει σε συζητήσεις. Πηγή φωτογραφίας: Getty Images

Η διάγνωση γίνεται συχνότερα στην πρώιμη σχολική ηλικία. Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως στην ηλικία των 7. Η διάγνωση γίνεται κυρίως από ψυχίατρο.

Η διαγνωστική διαδικασία περιλαμβάνει λεπτομερή αξιολόγηση της συμπεριφοράς του παιδιού. Η βάση είναι ένα ειδικό ερωτηματολόγιο ταξινόμησης της ΔΕΠΥ που χωρίζεται σε δύο κύρια μέρη αξιολόγησης - την απροσεξία και την υπερκινητικότητα. Η κλίμακα αξιολόγησης βρίσκεται στο τέλος αυτού του άρθρου.

Το άτομο θα πρέπει να εμφανίζει τα περισσότερα (τουλάχιστον 6) από τα κύρια ειδικά συμπτώματα για τον συγκεκριμένο τύπο και τη μορφή της ΔΕΠΥ.

Τα συμπτώματα θα πρέπει επίσης να παρεμβαίνουν στην καθημερινή ζωή του ατόμου για τη διάγνωση της ΔΕΠΥ.

Τα συμπτώματα της ΔΕΠΥ μπορεί να μην είναι άμεσα εμφανή σε ένα ιατρικό περιβάλλον και, ως εκ τούτου, η διάγνωση είναι εκτεταμένη. Περιλαμβάνει επανειλημμένες επισκέψεις, ιδίως όταν τα παθολογικά συμπτώματα επιδεινώνονται ή επανεμφανίζονται.

Η εξέταση πρέπει να αποτελείται από ενδελεχή λήψη ιατρικού, προσωπικού, σχολικού/εργασιακού και οικογενειακού ιστορικού και συνέντευξη με τον ασθενή, τον γονέα ή τον σύντροφο.

Πριν θέσει διάγνωση, ο εξεταστής ιατρός πρέπει να αποκλείσει άλλες ιατρικές διαγνώσεις, όπως κατάθλιψη, άγχος, σχιζοφρένεια ή ορισμένα προβλήματα ύπνου.

Μπορεί να πραγματοποιηθεί μαγνητική τομογραφία του εγκεφάλου για να δούμε λεπτομερώς τις εσωτερικές δομές της εγκεφαλικής περιοχής. Η ηλεκτρομυογραφία (EMG), η μέτρηση των ηλεκτρικών ερεθισμάτων του εγκεφάλου για την πιθανή παρουσία ανωμαλιών, είναι επίσης μια επιλογή.

Ωστόσο, τα περισσότερα άτομα με ΔΕΠΥ δεν θα διαπιστωθεί ότι έχουν προβλήματα κατά τη διάρκεια μιας φυσικής ή φυσικής εξέτασης. Ωστόσο, η εξέταση είναι απαραίτητη για την αξιολόγηση άλλων πιθανών ιατρικών διαταραχών στο πλαίσιο μιας διαφορικής διάγνωσης.

Μύθοι για τη ΔΕΠΥ

Μύθος: Μόνο τα παιδιά έχουν ΔΕΠΥ

Ενώ η διαγνωστική διαδικασία θα πρέπει να δείχνει την παρουσία συγκεκριμένων συμπτωμάτων ΔΕΠΥ από την ηλικία των 7 ετών, πολλά άτομα παραμένουν αδιάγνωστα μέχρι την ενηλικίωση. Το ενδιαφέρον και η συνεργασία των ίδιων των γονέων έχει μεγάλο αντίκτυπο στην έγκαιρη διάγνωση.

Είναι απίθανο να είναι εμφανής η υπερβολική υπερκινητική συμπεριφορά σε ένα ενήλικο άτομο με ΔΕΠΥ, αλλά μάλλον μια εσωτερική ανησυχία, μια αδυναμία διατήρησης της προσοχής και της συγκέντρωσης σε μια συγκεκριμένη δραστηριότητα.

Μύθος: Η υπερκινητικότητα είναι πάντα παρούσα στη ΔΕΠΥ.

Οι διαταραχές της ΔΕΠΥ περιλαμβάνουν πολλά άλλα συμπτώματα στο πλαίσιο της ΔΕΠΥ, με βάση τα οποία η διάγνωση χωρίζεται σε διάφορους τύπους.

Η μορφή της ΔΕΠΥ που κυριαρχεί στην απροσεξία δεν παρουσιάζει υπερβολική υπερκινητικότητα. Ένα τέτοιο άτομο περιγράφεται συχνά ως ονειροπόλο, απρόσεκτο και συχνά αποσπάται εύκολα η προσοχή του από διάφορα ερεθίσματα. Μπορεί επίσης να είναι απρόσεκτο, απρόσεκτο ή ξεχασιάρικο στις καθημερινές ρουτίνες.

Κλίμακα αξιολόγησης της ΔΕΠΥ

Πίνακας συμπτωμάτων αφηρημάδας και απροσεξίας

Συμπτώματα απροσεξίας και αφηρημάδας - τουλάχιστον 6 ή περισσότερα συμπτώματα πρέπει να επιμένουν για τουλάχιστον 6 μήνες

1 Αδυνατεί να συγκεντρωθεί σε λεπτομέρειες, κάνει λάθη λόγω απροσεξίας στο σχολείο, στην εργασία ή σε άλλες δραστηριότητες ρουτίνας.

2. Συχνά δυσκολεύεται να διατηρήσει την προσοχή του κατά τη διάρκεια των σχολικών/εργασιακών καθηκόντων ή δραστηριοτήτων διασκέδασης.

3. Συχνά φαίνεται σαν να μην ακούει ή να μην αντιλαμβάνεται ακόμη και όταν του μιλούν απευθείας.

4. Συχνά αγνοεί τις οδηγίες και δεν είναι σε θέση να ολοκληρώσει τις σχολικές εργασίες, τα μαθήματα για το σπίτι ή τις εργασιακές υποχρεώσεις.

5. Δυσκολεύεται να οργανώσει τις δουλειές του σπιτιού και άλλες καθημερινές δραστηριότητες.

6. Συχνά αποφεύγει, αντιπαθεί ή είναι απρόθυμος να συμμετάσχει σε δραστηριότητες που απαιτούν συγκεντρωμένη πνευματική προσπάθεια.

7. Συχνά χάνει πράγματα που είναι απαραίτητα για την εκτέλεση καθηκόντων ή την ενασχόληση με ορισμένες δραστηριότητες (παιχνίδια, σχολικές εργασίες, μολύβια, βιβλία, γυαλιά...)

8. Αποπροσανατολίζεται εύκολα και αποσπάται από εξωτερικά ερεθίσματα/ερεθίσματα.

9. Συχνά ξεχνά τις καθημερινές ρουτίνες.

Συμπτώματα υπερκινητικότητας και παρορμητικότητας στον πίνακα

Συμπτώματα υπερκινητικότητας και παρορμητικότητας - τουλάχιστον 6 συμπτώματα πρέπει να επιμένουν για τουλάχιστον 6 μήνες

1. Συχνά συμπεριφέρεται ανήσυχα, κινεί ανεξέλεγκτα τα χέρια και τα πόδια, νευριάζει, είναι ανήσυχο.

2. Φεύγει συχνά από τη θέση του/της στην τάξη, στο θρανίο ή σε άλλες καταστάσεις όπου αναμένεται να παραμείνει σε ένα μέρος.

3. Τρέχει ή σκαρφαλώνει συχνά σε καταστάσεις όπου αυτό είναι ακατάλληλο (σε εφήβους ή ενήλικες, το σύμπτωμα αυτό μπορεί να εκδηλώνεται ως υποκειμενικό αίσθημα ανησυχίας).

4. Συχνά δυσκολεύεται να εμπλακεί σε ήσυχο παιχνίδι ή σε αδρανείς δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου.

5. Αισθάνεται σαν να βιάζεται πάντα ή να ενεργεί δυναμικά, σαν να κινείται από κινητήρα.

6. Μιλάει συχνά και υπερβολικά.

7. Συχνά ξεστομίζει μια απάντηση πριν τελειώσει η ίδια η ερώτηση.

8. Συχνά δυσκολεύεται να περιμένει τη σειρά του ή της.

9. Συχνά διακόπτει και πηδάει στην ομιλία των άλλων.

Επιλογές θεραπείας της ΔΕΠΥ: φαρμακευτική αγωγή και ψυχοθεραπεία

Περισσοτερα

ADHD αντιμετωπίζεται με

Άλλα ονόματα

Ήπια εγκεφαλική δυσλειτουργία

solen.sk - Νέες θεραπευτικές επιλογές για τη ΔΕΠΥ στη Σλοβακία. Solen. MUDr. Jan Šuba
genetickesyndromy.sk - ADHD: Υπερκινητική διαταραχή ελλειμματικής προσοχής. Γενετικά σύνδρομα στο διαδίκτυο.
healthline.com - Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τη ΔΕΠΥ. Healthline. Traci Angel
RABOCH, Jiří, Pavel PAVLOVSKÝ και Dana JANOTOVÁ. Ψυχιατρική: το ελάχιστο για την πράξη. 5η έκδοση. Πράγα: Triton, 2012. ISBN 978-80-7387-582-4