Έκτοπη εγκυμοσύνη: τι την προκαλεί και ποια είναι τα συμπτώματά της;

Η έκτοπη εγκυμοσύνη, που συντομογραφείται ως εξωμήτρια εγκυμοσύνη, ονομάζεται επίσης έκτοπη εγκυμοσύνη.

Υπό φυσιολογικές συνθήκες, η εγκυμοσύνη ξεκινά με τη γονιμοποίηση ενός χαλαρού ωαρίου στο διατεταμένο τμήμα της σάλπιγγας. Το γονιμοποιημένο ωάριο στη συνέχεια ταξιδεύει μέσω της σάλπιγγας στη μήτρα. Φωλιάζει στο βλεννογόνο της μήτρας, όπου αναπτύσσεται περαιτέρω. Ωστόσο, μπορεί να μην φτάσει στην κοιλότητα της μήτρας και να φωλιάσει αλλού. Αυτό οδηγεί σε έκτοπη εγκυμοσύνη.

Η συχνότητά τους υπολογίζεται σε 1 στις 200 κυήσεις, αλλά αυξάνεται με την πάροδο των ετών.

Μόνο μια λειτουργικά ανεπτυγμένη μήτρα παρέχει ένα ιδανικό μέρος για την ανάπτυξη του μωρού, από τη φωλεοποίηση, την ανάπτυξη μέχρι τη γέννηση.

Μια έκτοπη εγκυμοσύνη συμβαίνει όταν ένα γονιμοποιημένο ωάριο, κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του, φωλιάζει σε ένα μέρος που δεν είναι κατάλληλο για την περαιτέρω ανάπτυξή του.

Το πιο συνηθισμένο σημείο είναι η σάλπιγγα, η οποία εμφανίζεται στο 95-97% των περιπτώσεων. Άλλα σημεία είναι σπάνια, αλλά η φωλεοποίηση μπορεί επίσης να συμβεί απευθείας στην ωοθήκη, στην κοιλιακή κοιλότητα και στον τράχηλο της μήτρας στη συμβολή του με τον κόλπο.

Ανάλογα με τη θέση του γονιμοποιημένου ωαρίου, οι έκτοπες κυήσεις διακρίνονται σε

• Σωληναριακή εγκυμοσύνη, ωοτοκία στη σάλπιγγα
• Ωοθηκική εγκυμοσύνη, η γονιμοποίηση και η φωλεοποίηση συμβαίνουν στο επίπεδο της ωοθήκης
• Κοιλιακή εγκυμοσύνη, η ανάπτυξη του εμβρύου λαμβάνει χώρα στην κοιλιακή κοιλότητα
• Τραχηλική εγκυμοσύνη, φωλεοποίηση στο εξωτερικό του τραχήλου της μήτρας στη συμβολή με τον κόλπο

Σε μια έκτοπη εγκυμοσύνη, η επακόλουθη ανάπτυξη του εμβρύου δεν μπορεί να προχωρήσει κανονικά όπως σε μια υγιή εγκυμοσύνη. Το γονιμοποιημένο ωάριο δεν μπορεί να επιβιώσει και η επακόλουθη ανάπτυξη μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές για τη γυναίκα, όπως απειλητική για τη ζωή αιμορραγία.

Μια έκτοπη κύηση συμβαίνει όταν ένα ωάριο κολλάει στη σάλπιγγα κατά τη διάρκεια της διαδρομής του προς τη μήτρα ή αποβάλλεται στην κοιλιακή κοιλότητα.

Η συχνότητα εμφάνισης έκτοπης εγκυμοσύνης αυξάνεται με την πάροδο των ετών.

Η αιτία της δεν είναι πάντα γνωστή, αλλά σχετίζεται με τις ακόλουθες καταστάσεις

Γενετικές ανωμαλίες, συγγενείς αναπτυξιακές ανωμαλίες των εσωτερικών γεννητικών οργάνων, ατελής ανάπτυξη των σαλπίγγων, οι οποίες μπορεί να είναι λεπτές, μακριές και η κινητικότητά τους να παραβιάζεται.

Η φλεγμονή ή η μόλυνση των σαλπίγγων και των αναπαραγωγικών οργάνων μπορεί να προκαλέσει μειωμένη μεταφορά του γονιμοποιημένου ωαρίου.

Συχνές φλεγμονές εμφανίζονται σε γυναίκες που έχουν αρχίσει να ζουν μια πρώιμη σεξουαλική ζωή. Οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις προκαλούν μεταφλεγμονώδεις μεταβολές στην επένδυση της σάλπιγγας, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν στην παραμόρφωση, την ουλοποίηση, τη στένωση, ακόμη και την πλήρη αδιαπέρασή της.

Τα Chlamydia trachomatis είναι μια πολύ συχνή λοίμωξη που προκαλεί απόφραξη ή απόφραξη των σαλπίγγων. Τα σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα σχετίζονται επίσης άμεσα με τη διαταραχή της μεταφοράς του γονιμοποιημένου ωαρίου.

Η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου μπορεί να μη σχετίζεται άμεσα με την πρώιμη σεξουαλική ζωή ή με μεταδοτική ασθένεια. Μπορεί επίσης να προκληθεί από σκωληκοειδίτιδα.

Ενδομητρίωση που εμφανίζεται σε τμήμα της σάλπιγγας.

Ορμονικές διαταραχές και η ανισορροπία τους.

Προκαταβολισμός του εμβρυϊκού ωαρίου. Δεν μπορεί να αποκλειστεί η επιστροφή του γονιμοποιημένου ωαρίου από τη μήτρα στη σάλπιγγα.

Οι μετεγχειρητικές καταστάσεις, οι επεμβάσεις στη μικρή πύελο και τη μήτρα μπορεί επίσης να είναι η αιτία της έκτοπης κύησης. Ο επακόλουθος σχηματισμός μετεγχειρητικών συμφύσεων μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη σχέση μεταξύ ωοθήκης και σάλπιγγας, μερικές φορές το σχήμα και τις λειτουργίες μεταφοράς τους.

Η αύξηση των έκτοπων κυήσεων οφείλεται επίσης στην αυξημένη χρήση τεχνικών υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Όταν εισάγεται ένα γονιμοποιημένο ωάριο, μερικές φορές ταξιδεύει προς τη σάλπιγγα.

Η τοποθέτηση ενός ενδομήτριου σπειράματος εμποδίζει το γονιμοποιημένο ωάριο να φωλιάσει στη μήτρα.

Σχεδιάζοντας μια εγκυμοσύνη σε μεγαλύτερη ηλικία, η ηλικία κινδύνου για μια γυναίκα είναι άνω των 35 ετών.

Η αποστείρωση πραγματοποιείται με απλή απολίνωση των σαλπίγγων.

Προηγούμενη έκτοπη εγκυμοσύνη.

Μια έκτοπη εγκυμοσύνη αρχικά εκδηλώνεται όπως κάθε άλλη φυσιολογική εγκυμοσύνη.

Αρχικά, μπορεί να μην υπάρχουν σημάδια εγκυμοσύνης και να συλλαμβάνεται μόνο τυχαία.

Ορισμένες γυναίκες μπορεί να παρατηρήσουν πρώιμα σημάδια, όπως αναπάντητες περιόδους, σφιχτό και ευαίσθητο στήθος, πρωινή αδιαθεσία και κατά την εξέταση διαπιστώνεται διαρροή και διεύρυνση της μήτρας.

Μετά από ένα τεστ εγκυμοσύνης, διαπιστώνεται θετικό αποτέλεσμα. Αφού το γονιμοποιημένο ωάριο έχει ήδη φωλιάσει, αρχίζει να παράγεται η ορμόνη HCG. Ωστόσο, μια έκτοπη εγκυμοσύνη δεν μπορεί να συνεχιστεί όπως μια φυσιολογική εγκυμοσύνη που λαμβάνει χώρα στη μήτρα.

Πρώιμα προειδοποιητικά σημάδια είναι η ελαφριά κολπική αιμορραγία, το καφετί κολπικό έκκριμα και ο πυελικός πόνος.

Μεταξύ της 6ης και της 10ης εβδομάδας μετά την ωοτοκία του γονιμοποιημένου ωαρίου, εμφανίζεται πόνος στην κάτω κοιλιακή χώρα.

Στη σαλπιγγική έκτρωση, που φωλιάζει στη σάλπιγγα, η γυναίκα αισθάνεται εναλλασσόμενο πόνο, από ήπιο έως έντονο πόνο στην κάτω κοιλιακή χώρα, αιμορραγεί ελαφρά ή μπορεί να έχει καφετί εκκρίσεις. Σε αιμοληψία, συχνά διαπιστώνεται αναιμία.

Τα συνήθη συμπτώματα της έκτοπης κύησης που απαιτούν ιατρική φροντίδα είναι

• Περιστασιακός πόνος στην κάτω κοιλιακή χώρα, ελαφρά αιμορραγία ή κηλίδες
• Έντονος, οξύς, κολικός κοιλιακός πόνος που έρχεται κατά κύματα
• Έντονος πόνος που εμφανίζεται μόνο στη μία πλευρά
• Ο πόνος μπορεί να εισχωρήσει κάτω από την ωμοπλάτη, στην άρθρωση του ώμου ή στον αυχένα
• Σφίξιμο του κοιλιακού τοιχώματος
• Ασθενής ή έντονη κηλίδωση, αιμορραγία από τα γεννητικά όργανα
• Έντονη ανάγκη για ούρηση
• Πίεση στην περιοχή του ορθού

Εάν η σάλπιγγα σπάσει ή ένα έντονα διογκωμένο όργανο κολλήσει στην κοιλιακή κοιλότητα, εμφανίζεται αιμορραγία.

Πρόκειται για μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση που παρουσιάζεται με συμπτώματα αιφνίδιου κοιλιακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Η γυναίκα πέφτει σε κατάσταση σοκ, η αρτηριακή της πίεση πέφτει, ο σφυγμός της ανεβαίνει. Είναι χλωμή, αδύναμη, μπορεί να πέσει αναίσθητη. Έχει αδύναμο, μη ψηλαφητό σφυγμό, γρήγορη αναπνοή και αίσθημα άγχους.

Σήμερα, η διάγνωση γίνεται νωρίτερα και καλύτερα. Στο παρελθόν, δεν υπήρχε τέτοια δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης όπως σήμερα. Πολλές έκτοπες κυήσεις, αν δεν απειλούσαν τη ζωή της γυναίκας, απορροφούνταν προηγουμένως και περνούσαν απαρατήρητες.

Σημαντικό μέρος της έγκαιρης διάγνωσης είναι η λήψη ιατρικού ιστορικού. Λαμβάνεται για να διαπιστωθεί πότε ήταν η τελευταία έμμηνος ρύση, αν ήταν καθυστερημένη, αν είχε χαθεί. Ο γιατρός εξετάζει αν η γυναίκα έχει παράγοντες κινδύνου, όπως ιστορικό φλεγμονής, στίγματα και αν υπήρχαν πρώιμα σημάδια εγκυμοσύνης.

Πραγματοποιείται γυναικολογική εξέταση. Κατά την εξέταση, η περιοχή της κάτω κοιλίας μπορεί να είναι ευαίσθητη έως επώδυνη. Η μήτρα είναι πρησμένη, μαλακή και διογκωμένη.

Ο γιατρός παρατηρεί την περιοχή μεταξύ του ορθού και του κόλπου, που ονομάζεται χώρος Douglas. Σε περίπτωση έκτοπης κύησης, η περιοχή αυτή διογκώνεται, υποδεικνύοντας αιμορραγία στην κοιλιακή κοιλότητα και επακόλουθη ροή αίματος στον χώρο αυτό.

Για να αποδειχθεί η εγκυμοσύνη, διενεργείται υπερηχογραφική εξέταση για την ανίχνευση της παρουσίας σάκου κύησης στη μήτρα.

Σε περίπτωση έκτοπης κύησης, επιβεβαιώνεται η ύπαρξη υγρού στο χώρο Douglas.

Μερικές φορές είναι ορατός ένας εμβρυϊκός καρδιακός παλμός εκτός της μήτρας ή μια διευρυμένη σάλπιγγα. Μπορεί να υπάρχει εμβρυϊκός σάκος στη μήτρα χωρίς ενδείξεις εγκυμοσύνης.

Εργαστηριακή εξέταση: Οι εξετάσεις ούρων και αίματος για HCG και προγεστερόνη θα επιβεβαιώσουν την εγκυμοσύνη. Εάν οι τιμές αρχίσουν να μειώνονται ή παραμείνουν ίδιες μέσα σε λίγες ημέρες και δεν υπάρχει σάκος κύησης στο υπερηχογράφημα, πρόκειται πιθανώς για έκτοπη κύηση.

Λαμβάνεται αίμα για γενική αίματος. Μια μειωμένη τιμή αιμοσφαιρίνης θα δείξει εσωτερική αιμορραγία, ενώ τα αυξημένα λευκοκύτταρα υποδεικνύουν την παρουσία φλεγμονώδους διαδικασίας που λαμβάνει χώρα στο σώμα της γυναίκας. Εξετάζονται επίσης η ομάδα αίματος και ο παράγοντας Rh, οι παράγοντες πήξης, οι ηπατικές εξετάσεις, οι οποίες είναι απαραίτητες σε περίπτωση χειρουργικής επέμβασης.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, για τη διάγνωση διενεργείται λαπαροσκόπηση, η οποία αποτελεί άμεση μέθοδο για την ανίχνευση ορατών αλλαγών στα όργανα της μικρής πυέλου και την πιθανή φωλεοποίηση του ωαρίου στην κοιλιακή κοιλότητα και τη σάλπιγγα.

Σε περίπτωση σοβαρών και απειλητικών για τη ζωή συμπτωμάτων, δεν υπάρχει αρκετός χρόνος για να εκτελεστούν όλα τα βήματα της διάγνωσης. Μια τέτοια κατάσταση θεωρείται αιφνίδιο κοιλιακό επεισόδιο και εκτελείται επείγουσα χειρουργική επέμβαση, η οποία είναι απαραίτητη για την έναρξη άμεσης θεραπείας.

Τα περισσότερα εμβρυϊκά ωάρια πεθαίνουν και απορροφώνται απαρατήρητα, χωρίς η γυναίκα να γνωρίζει ότι το ωάριο έχει γονιμοποιηθεί.

Εάν το γονιμοποιημένο ωάριο, το οποίο έχει αρχίσει να πυρηνοποιείται, δεν βρεθεί στη μήτρα, προκύπτει έκτοπη εγκυμοσύνη.

Η περαιτέρω ανάπτυξή του καθορίζεται από τη θέση του, από το σημείο στο οποίο βρίσκεται και, κυρίως, από την αιμάτωση της περιοχής, την ανατομική της δομή, την ελαστικότητα και την αντοχή της.

Εάν φωλιάσει σε σημείο με ανεπαρκή αιμάτωση, το γονιμοποιημένο ωάριο δεν τρέφεται επαρκώς. Τελικά πεθαίνει και η μερική απορρόφησή του οδηγεί στη συνέχεια σε καθυστέρηση της εμμήνου ρύσεως.

Μερικές φορές συμβαίνει ότι κατά την ταχεία ανάπτυξή του ξεπερνά το τοίχωμα του οργάνου στην προσπάθειά του να εξασφαλίσει επαρκή παροχή αίματος από το σώμα της μητέρας. Αυτό διαταράσσει το τοίχωμα των αιμοφόρων αγγείων, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει αιφνίδια αιμορραγία. Μερικές φορές μια τέτοια εγκυμοσύνη που βρίσκεται στη σάλπιγγα καταπονεί με την ανάπτυξή της το τοίχωμά της, το οποίο δεν μπορεί να αντέξει την επίθεση του αναπτυσσόμενου εμβρυϊκού ωαρίου και καταλήγει να σπάσει.

Αυτές οι επιπλοκές εμφανίζονται συχνότερα κατά την 8η εβδομάδα της εγκυμοσύνης, το αργότερο κατά το 1ο τρίμηνο. Σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις, το έμβρυο αναπτύσσεται μέχρι την περίοδο της εμβρυϊκής βιωσιμότητας.

Η σαλπιγγική έκτρωση μπορεί να λάβει διάφορες μορφές. Μπορεί να εκδηλωθεί ως χρόνια φλεγμονή ή ως απειλητική για τη ζωή κατάσταση. Η χρόνια φλεγμονή μπορεί να εμφανιστεί όταν το έμβρυο πεθαίνει στη σάλπιγγα χωρίς να διασπάσει το τοίχωμά της και η επακόλουθη έκτρωση αποβάλλεται με συσπάσεις των μυών της σάλπιγγας στην κοιλιακή κοιλότητα.

Η περαιτέρω ανάπτυξη του γονιμοποιημένου ωαρίου μπορεί να λάβει χώρα στη σάλπιγγα. Ωστόσο, με συνεχείς συσπάσεις της σάλπιγγας, το εμβρυϊκό ωάριο αποβάλλεται στην κοιλιακή κοιλότητα. Αρχικά αποκολλάται από το τοίχωμα της σάλπιγγας, τα αγγεία της σάλπιγγας διαταράσσονται και ο αμνιακός σάκος συμπιέζεται, μετατρέποντας το έμβρυο σε "ελιά".

Στη συνέχεια, το αίμα από τα διαταραγμένα αγγεία ρέει στην κοιλιακή κοιλότητα στον χώρο Douglas, όπου συσσωρεύεται. Σε αυτή την περίπτωση, η σαλπιγγική έκτρωση συμβαίνει μεταξύ της 6ης και της 8ης εβδομάδας.

Μπορεί να συμβεί ένα γονιμοποιημένο ωάριο να φωλιάσει στη σάλπιγγα και να αναπτυχθεί εκεί χωρίς να αποβληθεί στην κοιλιακή κοιλότητα. Αυτό είναι συχνά το αποτέλεσμα μιας φλεγμονώδους διαδικασίας στη σάλπιγγα. Όταν το ωάριο φωλιάζει, το τοίχωμα της σάλπιγγας διαβρώνεται. Η διάβρωση αποδυναμώνει το τοίχωμα και δημιουργεί υψηλό κίνδυνο ρήξης του τοιχώματος της σάλπιγγας, μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση.

Η ωοθηκική εγκυμοσύνη συμβαίνει στο επίπεδο της ωοθήκης. Η αιτία είναι η κατακράτηση του ωαρίου στο ρήγμα του ωοθυλακίου, όπου το ωάριο δεν απελευθερώνεται πλήρως ή παγιδεύεται και γονιμοποιείται από το σπέρμα.

Στην κοιλιακή εγκυμοσύνη, η ανάπτυξη του εμβρύου συμβαίνει στην κοιλιακή κοιλότητα, όταν το γονιμοποιημένο ωάριο φωλιάζει σε κάποιο όργανο. Εάν φωλιάζει σε όργανο που είναι έντονα αγγειωμένο, εμφανίζεται αιμορραγία στην κοιλιακή κοιλότητα. Αυτός ο τύπος έκτοπης εγκυμοσύνης μπορεί να εμφανιστεί μετά τον θάνατο του εμβρύου χωρίς προφανή αιτία. Εάν το έμβρυο πεθάνει σε πρώιμο στάδιο, όταν είναι ακόμη μικρό, απορροφάται.

Η τραχηλική εγκυμοσύνη είναι η φωλεοποίηση ενός γονιμοποιημένου ωαρίου στον τράχηλο της μήτρας. Σε αυτή την περίπτωση, υπάρχει υψηλός κίνδυνος αιμορραγίας λόγω της απόφραξης ενός σημαντικού αιμοφόρου αγγείου που τροφοδοτεί τη μήτρα, προκαλώντας κολπική αιμορραγία. Μερικές φορές, ακόμη και μετά τη λήξη της εγκυμοσύνης, η αιμορραγία δεν μπορεί να σταματήσει και η μήτρα πρέπει να αφαιρεθεί.

Μόνο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις το έκτοπο έμβρυο επιβιώνει. Εάν ο πλακούντας του εμβρύου βρίσκεται σε σημείο όπου υπάρχει επαρκής αιμάτωση, τροφοδοτεί το έμβρυο με επαρκή θρεπτικά συστατικά. Ωστόσο, καθώς το έμβρυο αναπτύσσεται, χρειάζεται όλο και περισσότερα θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξή του.

Ως αποτέλεσμα της ανεπαρκούς θρέψης, η ανάπτυξή του μπορεί να υποχωρήσει και να μουμιοποιηθεί. Τα άλατα ασβεστίου αρχίζουν τότε να συσσωρεύονται στο έμβρυο, με αποτέλεσμα ένα απολιθωμένο έμβρυο.

Είναι επίσης γνωστές περιπτώσεις στις οποίες εντοπίστηκε έκτοπη κύηση κατά τη διάρκεια τυχαίας εξέτασης της κοιλιακής κοιλότητας. Το έμβρυο αναπτύχθηκε στο μέγεθος ενός πρόωρου εμβρύου και έπρεπε να αφαιρεθεί χειρουργικά. Τέτοια έμβρυα παραμορφώθηκαν και ποζάρονται ως αποτέλεσμα της πίεσης από τα γύρω όργανα.

Έκτοπη εγκυμοσύνη και έμμηνος ρύση

Η έκτοπη εγκυμοσύνη χαρακτηρίζεται από ορισμένα συμπτώματα που τη διακρίνουν από μια φυσιολογική ενδομήτρια εγκυμοσύνη. Η γυναίκα μπορεί αρχικά να αισθανθεί πόνο στην κάτω κοιλιακή χώρα και ακανόνιστη αιμορραγία από τη μήτρα που προκαλείται από διάφορες ορμονικές αλλαγές.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, εμφανίζονται ελαφρές κηλίδες κατά την περίοδο που συνηθίζεται για την έμμηνο ρύση. Σταδιακά, ο πόνος αυξάνεται και, κατά κανόνα, η ακανόνιστη αιμορραγία μπορεί να εμφανιστεί στο διάστημα 6 έως 8 εβδομάδων από την τελευταία έμμηνο ρύση. Μερικές φορές είναι πιο ορατή, μερικές φορές λιγότερο.

Εάν σε αυτό προστεθεί οξύς οξύς πόνος, η ωοθήκη μπορεί να υποστεί ρήξη. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να ζητηθεί αμέσως ιατρική βοήθεια, διαφορετικά υπάρχει κίνδυνος μαζικής αιμορραγίας στην κοιλιακή κοιλότητα.