Θεραπεία της ΓΟΠΝ: Μπορούν να βοηθήσουν τα φάρμακα, οι αλλαγές στον τρόπο ζωής ή η χειρουργική επέμβαση;

Η θεραπεία της ΓΟΠΝ περιλαμβάνει διάφορες μορφές.

Αλλαγή του τρόπου ζωής

Οι τροποποιήσεις του τρόπου ζωής περιλαμβάνουν:

• Απώλεια βάρους (εάν είστε υπέρβαροι)
• Αποφυγή του αλκοόλ, του καφέ, της σοκολάτας, των χυμών εσπεριδοειδών και των προϊόντων με βάση την ντομάτα, των κρεμμυδιών και της μέντας
• Αποφυγή μεγάλων μερίδων φαγητού
• αναμονή 3 ωρών μετά το φαγητό πριν ξαπλώσετε
• να σηκώνετε ελαφρώς το κεφάλι του κρεβατιού

Οι τροποποιήσεις του τρόπου ζωής αποτελούν την πρώτη γραμμή αντιμετώπισης για τις έγκυες γυναίκες με ΓΟΠΝ.

Φαρμακολογική θεραπεία

• αντιόξινα

Τα αντιόξινα (φάρμακα που μειώνουν την οξύτητα στο στομάχι) αποτελούσαν την καθιερωμένη θεραπεία στη δεκαετία του 1970 και εξακολουθούν να είναι αποτελεσματικά στον έλεγχο των ήπιων συμπτωμάτων της ΓΟΠΝ. Τα αντιόξινα πρέπει να λαμβάνονται μετά από κάθε γεύμα και κατά την κατάκλιση.

• ανταγωνιστές των υποδοχέων Η2 και θεραπεία με αναστολείς Η2

Οι ανταγωνιστές των υποδοχέων Η2 (αναστολείς υποδοχέων ισταμίνης) αποτελούν τη θεραπεία πρώτης γραμμής για ασθενείς με ήπια έως μέτρια συμπτώματα και οισοφαγίτιδα βαθμού Ι-ΙΙ. Οι επιλογές περιλαμβάνουν σιμετιδίνη, φαμοτιδίνη, ρανιτιδίνη.

Οι ανταγωνιστές των υποδοχέων Η2 είναι αποτελεσματικοί για τη θεραπεία μόνο της ήπιας οισοφαγίτιδας στο 70% έως 80% των ασθενών με ΓΟΠΝ και για την παροχή θεραπείας συντήρησης για την πρόληψη της υποτροπής.

Έχει παρατηρηθεί ταχυφυλαξία (ταχεία εξασθένηση της επίδρασης επαναλαμβανόμενων δόσεων ενός φαρμάκου). Αυτό υποδηλώνει ότι η φαρμακολογική ανοχή μπορεί να μειώσει τη μακροπρόθεσμη αποτελεσματικότητα αυτών των φαρμάκων.

Σε ασθενείς με σοβαρή νόσο (ιδίως σε εκείνους με οισοφάγο Barrett) που έχουν βιώσει νυχτερινή διάσπαση οξέος, η περαιτέρω θεραπεία με έναν αναστολέα Η2 είναι χρήσιμη.

• Αναστολείς αντλίας πρωτονίων (PPIs)

Οι PPIs είναι τα πιο ισχυρά φάρμακα που διατίθενται για τη θεραπεία της ΓΟΠΝ. Οι παράγοντες αυτοί πρέπει να χρησιμοποιούνται μόνο όταν η πάθηση έχει τεκμηριωθεί αντικειμενικά.

Έχουν λίγες ανεπιθύμητες ενέργειες. Η χρήση τους μπορεί να επηρεάσει τον μεταβολισμό του ασβεστίου και αυτό μπορεί να προκαλέσει διαταραχές του καρδιακού ρυθμού.

Η μακροχρόνια χρήση αυτών των φαρμάκων έχει επίσης συσχετιστεί με κατάγματα των οστών σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες, χρόνια νεφρική νόσο, οξεία νεφρική νόσο, πνευμονία της κοινότητας και εντερική λοίμωξη από Clostridium difficile.

Τα διαθέσιμα PPI περιλαμβάνουν την ομεπραζόλη, την παντοπραζόλη, τη λανσοπραζόλη, τη ραμπεπραζόλη και την εσομεπραζόλη. Χορηγούνται 30-45 λεπτά πριν από τα γεύματα (για να επιτευχθεί η μέγιστη δράση τους) μία φορά ημερησίως με την καθιερωμένη δοσολογία για 4 εβδομάδες.

Η έρευνα του Agency for Healthcare Research and Quality κατέληξε στο συμπέρασμα, με βάση στοιχεία βαθμού Α, ότι τα PPIs ήταν ανώτερα από τους ανταγωνιστές των υποδοχέων Η2 στην επίλυση των συμπτωμάτων της ΓΟΠΝ σε 4 εβδομάδες και στην επούλωση της οισοφαγίτιδας σε 8 εβδομάδες.

• Προκινητικά φάρμακα και αναστολείς της παλινδρόμησης

Τα προκινητικά φάρμακα είναι μέτρια αποτελεσματικά, αλλά μόνο σε ασθενείς με ήπια συμπτώματα. Άλλοι ασθενείς συνήθως χρειάζονται πρόσθετα φάρμακα που καταστέλλουν τα οξέα, όπως οι PPI. Στους ενήλικες χρησιμοποιούνται η μετοκλοπραμίδη, η ιτοπρίδη και η δομπεριδόνη.

Η μακροχρόνια χρήση προκινητικών παραγόντων μπορεί να έχει σοβαρές, ακόμη και δυνητικά θανατηφόρες, επιπλοκές. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να αποφεύγεται.

Μακροχρόνια (συντηρητική) θεραπεία της ΓΟΠΝ

Τα συμπτώματα ή η ίδια η ΓΟΠΝ θα επανέλθουν σε ποσοστό έως και 80% των ασθενών μετά τη διακοπή της αντιεκκριτικής θεραπείας εντός 1 έτους. Συνεπώς, η μακροχρόνια θεραπεία είναι απαραίτητη για τους περισσότερους ασθενείς.

Ο στόχος της μακροχρόνιας θεραπείας είναι η χρήση της ηπιότερης δυνατής θεραπείας (χορήγηση PPIs στη χαμηλότερη δυνατή δοσολογία) που θα εγγυηθεί στον ασθενή μια ζωή χωρίς συμπτώματα και θα αποτρέψει την ανάπτυξη επιπλοκών της ΓΟΠΝ.

Για την πρόληψη της υποτροπής της ΓΟΠΝ, τα PPIs συνιστώνται μία φορά ημερησίως σε ασθενείς με ΝΕΡΔ ή σε ασθενείς με ήπια διαβρωτική ΓΟΠΝ.

Συχνά αρκεί η χαμηλότερη δυνατή δόση ή η δοσολογία ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς (θεραπεία κατά παραγγελία). Τα προκινητικά δεν συνιστώνται σε αυτή την ένδειξη.

Χειρουργική θεραπεία

Η πιο συχνά εκτελούμενη χειρουργική επέμβαση σήμερα σε παιδιά και ενήλικες είναι η fundoplication Nissen. Πραγματοποιείται λαπαροσκοπικά και απαιτείται περίπου στο 10% των ασθενών με ΓΟΠΝ.

Η χειρουργική θεραπεία απαιτεί:

• Σε ασθενείς με συμπτώματα που δεν ελέγχονται πλήρως με τη θεραπεία με PPI μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο χειρουργικής επέμβασης. Η χειρουργική επέμβαση μπορεί επίσης να εξεταστεί σε ασθενείς με καλά ελεγχόμενη ΓΟΠΝ, οι οποίοι όμως επιθυμούν οριστική θεραπεία με μία μόνο δόση
• Οι ασθενείς με οισοφαγίτιδα ή παρουσία οισοφάγου Barrett ενδείκνυνται για χειρουργική επέμβαση
• Ασθενείς με εξωοισοφαγικές εκδηλώσεις της ΓΟΠΝ μπορεί να απαιτούν την ανάγκη για χειρουργική επέμβαση. Οι εκδηλώσεις αυτές περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
  1. Αναπνευστικές εκδηλώσεις (π.χ. βήχας, συριγμός, εισρόφηση)
  2. εκδηλώσεις του αυτιού, της μύτης και του λαιμού (π.χ. βραχνάδα, πονόλαιμος, μέση ωτίτιδα)
  3. εκδηλώσεις στα δόντια (π.χ. διάβρωση σμάλτου)
• Νέοι ασθενείς
• Κακή συνεργασία (συμμόρφωση) των ασθενών με τη φαρμακευτική αγωγή
• Μεταεμμηνοπαυσιακές γυναίκες με οστεοπόρωση
• Ασθενείς με διαταραχές της καρδιακής αγωγιμότητας
• Υψηλό κόστος θεραπείας