Γονάρθρωση: Ποια είναι τα συμπτώματα και οι βαθμοί της αρθροπάθειας του γόνατος; + Αιτίες και διάγνωση

Η γόνατος είναι μια μη φλεγμονώδης εκφυλιστική νόσος της άρθρωσης του γόνατος που έχει πολυπαραγοντική βάση. Η βλάβη δεν εμφανίζεται μόνο λόγω της προχωρημένης ηλικίας.

Πόνος και πρήξιμο του γόνατος (νερό στο γόνατο) κατά την ανάπαυση ή μετά από άσκηση, σπάσιμο και τρίξιμο;
Και δεν είναι μόνο αυτό.
Γιατί όμως συμβαίνει;
Πόσο μπορεί να διαρκέσει και βοηθάει ένα κατάπλασμα ή μια οξική αλοιφή;
Στο άρθρο δίνουμε απαντήσεις και σε άλλα ερωτήματα...

Είναι το πιο συχνό μυοσκελετικό πρόβλημα.
Αναφέρεται ότι επηρεάζει περίπου το 12% των ενηλίκων.
Και το 70% των ατόμων άνω των 65 ετών έχουν δομική βλάβη στο γόνατο που μπορεί να διαγνωστεί με απεικόνιση.

Η γοναρθρίτιδα είναι επίσης γνωστή ως:
Αρθροπάθεια του γόνατος ή οστεοαρθρίτιδα του γόνατος.

Οι μεταβολές της νόσου δεν επηρεάζουν μόνο τον χόνδρο του γόνατος αλλά και τις κοντινές δομές. Η βλάβη επεκτείνεται στο οστό.

Εκτός από τον πόνο στο γόνατο, χαρακτηρίζεται και από άλλες δυσκολίες. Αυτές μειώνουν την ποιότητα ζωής και, στο πιο σοβαρό στάδιο, καταλήγουν σε αναπηρία.

Οι δυσκολίες επιδεινώνονται με την καταπόνηση του γόνατος, το ανέβασμα σκαλοπατιών και αργότερα με το κανονικό περπάτημα. Ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και σε κατάσταση ηρεμίας.

Ο χόνδρος της άρθρωσης του γόνατος έχει ως καθήκον να αμβλύνει και να απορροφά τους κραδασμούς που συμβαίνουν κατά την κίνηση, στην καθημερινή ζωή ή στις αθλητικές δραστηριότητες.

Ο χόνδρος δεν συνδέεται με το υπόλοιπο σώμα με αιμοφόρα αγγεία. Λαμβάνει τις θρεπτικές ουσίες που απαιτούνται για τον μεταβολισμό του από το αρθρικό υγρό, το οποίο τον λούζει και χρησιμεύει επίσης ως λιπαντικό.

Αυτό διευκολύνεται από την κίνηση.

Επιπλέον, πρέπει να απομακρύνονται τα απόβλητα βλαβερών ουσιών που παράγονται ως προϊόν του μεταβολισμού.

Θέλετε να μάθετε περισσότερα για τις βλάβες και τον πόνο στο γόνατο;
Τι τις προκαλεί;
Ποια άλλα συμπτώματα συνοδεύουν τον πόνο στο γόνατο;
Πώς να βοηθήσετε τον εαυτό σας με τον πόνο στο γόνατο;
Διαβάστε μαζί μας.

Η αρθροπάθεια του γόνατος ως μια επώδυνη και μη φλεγμονώδης εκφυλιστική μορφή βλάβης του χόνδρου εμφανίζεται επίσης λόγω φθοράς. Χωρίζεται σε 5 στάδια.

Στάδια και βαθμίδες της αρθροπάθειας:

• Στάδιο 0 - υγιής χόνδρος
• Στάδιο Ι - στάδιο 1, ο χόνδρος είναι ακέραιος και ολόκληρος, εμφανίζεται σκληρύνσεις - η λεγόμενη χαλάρωση και μαλάκυνση του χόνδρου
• Στάδιο II - στάδιο 2, βλάβη στην επιφάνεια του χόνδρου και τραχύτητα του χόνδρου, στένωση της αρθρικής σχισμής, οστεόφυτα (οστικές αναπτύξεις)
• Στάδιο ΙΙΙ - στάδιο 3, δομική βλάβη που εκτείνεται σε βάθος, σχηματισμός βαθιών ρωγμών, σημαντική στένωση της αρθρικής σχισμής των αρθρώσεων, οι αρθρώσεις παραμορφώνονται και γίνονται ασταθείς
• Στάδιο IV - στάδιο 4, πλήρης βλάβη και απώλεια του χόνδρου, δύο άκρα οστών τρίβονται μεταξύ τους, καταστρέφονται οι ιστοί και πεθαίνουν οι γύρω δομές

Εκτός από τη βλάβη του χόνδρου, η διαδικασία της νόσου επεκτείνεται και στις γύρω δομές, όπως τα οστά, η κάψα της άρθρωσης, οι μύες, οι σύνδεσμοι, οι τένοντες και οι συνδέσεις των τενόντων.

Συνολικά, ο αρθρικός χώρος συρρικνώνεται. Ο αρθρικός χώρος στενεύει. Σχηματίζονται οστεόφυτα (οστικοί όγκοι) και η άρθρωση παραμορφώνεται.

Στο πιο σοβαρό στάδιο, ο χόνδρος καταστρέφεται εντελώς και τα αντίθετα οστά τρίβονται και προσκρούουν το ένα στο άλλο.

Σε αυτό το σημείο υπάρχει ήδη πόνος ανάπαυσης και σημαντική μείωση της ποιότητας ζωής.

Η γοναρθρίτιδα είναι αναπηρία.

Πιο σύνθετα, λοιπόν, η αρθροπάθεια αναφέρεται ως μια παθολογική διαδικασία που περιλαμβάνει:

• βλάβη του αρθρικού χόνδρου
• ανώμαλο σχηματισμό οστού - οστεόφυτα
• αντιδραστικές αλλαγές στον αρθρικό υμένα - ένα λεπτό στρώμα που καλύπτει τον χόνδρο
• παθολογία του αρθρικού υγρού - υπερβολική παραγωγή αρθρικού σμήγματος με πιθανή αλλαγή της ποιότητας

Περιγράφεται επίσης ως ανισορροπία μεταξύ φθοράς, βλάβης και σχηματισμού (επιδιόρθωσης) του χόνδρου.

Τελικά οδηγεί σε απώλεια χόνδρου = καθιστά αδύνατη τη βάδιση και προκαλεί αναπηρία.

Η ασυμπτωματική αρθρίτιδα εμφανίζεται στο 20% των ατόμων γύρω στην ηλικία των 30 ετών.
30% των ατόμων άνω των 75 ετών έχουν συμπτώματα αρθρίτιδας.
80% των ατόμων άνω των 80 ετών έχουν αρθρίτιδα.
Η αρθρίτιδα προσβάλλει συχνότερα το γόνατο = γοναρθρίτιδα.

Τι προκαλεί τη γοναρθρίτιδα, ρωτάτε;

Στην περίπτωση αυτή, αναφέρεται συχνότερα ότι η εκφυλιστική φθορά εμφανίζεται λόγω της αυξανόμενης ηλικίας.

Ωστόσο, η γονάρθρωση επηρεάζει και τους νέους.

Γιατί;

Γνωρίζουμε ήδη ότι η γονάρθρωση είναι μια εκφυλιστική μη φλεγμονώδης χρόνια και συχνή ασθένεια της άρθρωσης του γόνατος.

Υπάρχουν 5 βασικές αιτίες που αναφέρονται σε σχέση με την αρθροπάθεια:

1. τραυματισμοί και ατυχήματα στην καθημερινή ζωή και στον αθλητισμό.
2. υπερβολική σωματική καταπόνηση, για παράδειγμα στην εργασία
3. συγγενείς παθήσεις των αρθρώσεων και ανατομική τοποθέτηση, αξονικές αποκλίσεις των αρθρώσεων, υπερκινητικότητα ή βράχυνση του ενός άκρου
4. μεταβολικές διαταραχές
5. υπερβολικό βάρος, ιδίως με ΔΜΣ άνω του 27

Το αρχικό παζλ που προκαλεί τη γονάρθρωση δεν είναι πάντα γνωστό.

Αναφέρεται ότι πρόκειται για τη δράση πολλών παραγόντων ταυτόχρονα. Συνεπώς, έχει πολυπαραγοντική βάση.

Πλέον πρόκειται για μια ανισορροπία μεταξύ φθοράς και αποκατάστασης του χόνδρου.

Οι παράγοντες κινδύνου για τη γονάρθρωση είναι:

• Η γήρανση και η φυσική φθορά.
• γενετική προδιάθεση και κληρονομικότητα
• το γυναικείο φύλο και οι ορμονικές επιδράσεις
• τραύμα, βλάβη του μηνίσκου, κάταγμα του γόνατος
• υπερβολική σωματική υπερφόρτωση κατά τη διάρκεια του αθλητισμού, της δραστηριότητας ή της εργασίας
• υπερβολικό βάρος και παχυσαρκία
• Οστεοπόρωση
• λανθασμένες συνήθειες άσκησης
• ανώμαλο έδαφος υπό μηχανική φόρτιση
• έλλειψη άσκησης, αδράνεια και καθιστική ζωή
• έλλειψη μυϊκής δύναμης
• πλατυποδία
• ουρική αρθρίτιδα - συσσώρευση κρυστάλλων ουρικού οξέος στις αρθρώσεις και άλλες μεταβολικές ή ενδοκρινικές παθήσεις
• η ρευματοειδής αρθρίτιδα αποτελεί επίσης παράγοντα κινδύνου για αρθρίτιδα του γόνατος
• κάπνισμα

Ανάλογα με την αιτία, διακρίνεται επίσης σε πρωτοπαθή και δευτεροπαθή γοναρθρίτιδα.

Η πρωτοπαθής μορφή δεν έχει ακριβή γνωστή αιτία εμφάνισης. Από την άλλη πλευρά, η δευτεροπαθής μορφή εμφανίζεται ως αποτέλεσμα άλλης νόσου ή τραυματισμού.

Η πρωτοπαθής αρθροπάθεια αναφέρεται επίσης ως ιδιοπαθής.

Σημαντικά δευτερογενή αίτια είναι η συγγενής νόσος των αρθρώσεων, η συγγενής χαλάρωση των αρθρώσεων, η πλατυποδία και η πάθηση του ισχίου, η μονόπλευρη υπερφόρτωση κατά τη διάρκεια του αθλητισμού ή της εργασίας, καθώς και οι τραυματισμοί ή οι φλεγμονώδεις παθήσεις των αρθρώσεων (αρθρίτιδα) που μπορούν να οδηγήσουν σε αρθροπάθεια.

Αν αφεθεί χωρίς θεραπεία ή αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά, η γονατάρθρωση μπορεί να οδηγήσει σε πλήρη βλάβη του γόνατος, ακινητοποίηση και αναπηρία. Ως εκ τούτου, η έγκαιρη ανίχνευση των συμπτωμάτων, η διάγνωση και η έγκαιρη θεραπεία είναι σημαντικές.

Το κύριο σύμπτωμα της γονάρθρωσης είναι ο πόνος στο γόνατο.

Οι άνθρωποι συνδέουν την αρθρίτιδα του γόνατος κυρίως με την τρίτη ηλικία. Η αλήθεια είναι ότι επηρεάζει και τους νέους.

Έως και το 20% των ανθρώπων στην τρίτη δεκαετία της ζωής τους έχουν γοναρθρίτιδα και δεν γνωρίζουν καν ότι την έχουν, επειδή είναι ασυμπτωματική.

Τα συμπτώματα της νόσου περιλαμβάνουν:

• πόνο στο γόνατο, τσούξιμο στο γόνατο
• Πόνος που επιδεινώνεται με τη σωματική άσκηση
  • αντίθετα, αμβλύνεται με την ανάπαυση
  • μέγιστη ένταση του πόνου καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας, ενώ το πρωί παρατηρείται μεγαλύτερη ύφεση του πόνου
  • αλλά η παρατεταμένη αδράνεια και απραξία επιδεινώνει την πορεία της νόσου και την ενόχληση
  • ο πόνος εμφανίζεται αρχικά κατά το τρέξιμο, το περπάτημα σε σκάλες και ανώμαλο έδαφος και με μεγαλύτερη σωματική άσκηση
  • αργότερα, με μεγαλύτερη βλάβη της άρθρωσης, ο πόνος στο γόνατο σχετίζεται με το φυσιολογικό περπάτημα
  • στο τελευταίο στάδιο της γονάρθρωσης, υπάρχει επίσης πόνος κατά την ανάπαυση και νυχτερινός πόνος
• πρήξιμο του γόνατος
• αίσθημα θερμότητας και ζέστης στην άρθρωση
• μειωμένη λειτουργία της άρθρωσης = μειωμένη κινητικότητα
  • η κινητικότητα επιδεινώνεται σταδιακά και ο πόνος επιμένει
  • κουτσαίνοντας
  • δυσκολία στο περπάτημα σε σκάλες, στο να μπει κανείς σε αυτοκίνητο ή να σηκωθεί από καρέκλα
  • αν ο χόνδρος έχει εξαφανιστεί εντελώς, το γόνατο δεν μπορεί να κινηθεί
  • δυσκαμψία της άρθρωσης μετά από αδράνεια
• σπάσιμο, τρίξιμο και σκάσιμο στην άρθρωση, αίσθηση άμμου στην άρθρωση
• παραμόρφωση της άρθρωσης και σχηματισμός οστικών όγκων
• αστάθεια της άρθρωσης και αίσθημα αστάθειας, αδυναμία στο γόνατο
  • η λεγόμενη κατάσταση υποχώρησης - όταν περπατάτε και σηκώνετε το πόδι, το πόδι πέφτει, γεγονός που μπορεί να συνοδεύεται από πτώση
• ερυθρότητα του δέρματος πάνω από την άρθρωση
• χαλάρωση των μυών στην περιοχή της άρθρωσης, βράχυνση
• αλλαγή της θέσης της λεκάνης και της σπονδυλικής στήλης
  • Στατικές διαταραχές της σπονδυλικής στήλης
  • λανθασμένο μοτίβο κίνησης
  • Συντόμευση του άκρου

Ο πόνος στο γόνατο επιδεινώνεται, για παράδειγμα, από την κακή θέση του άκρου ή τον καιρό.

Η διάγνωση της γονάρθρωσης αρχίζει με το ιστορικό. Περιλαμβάνει την περιγραφή των ενοχλήσεων που νιώθει το άτομο. Προστίθεται η φυσική εξέταση και η εξέταση του γόνατος.

Ο γιατρός αξιολογεί τη λειτουργική κατάσταση της άρθρωσης, το εύρος κίνησης, τη δυσκαμψία της ή τη φύση του πόνου και τυχόν παραμόρφωση και οίδημα.

Σε γενικές γραμμές, οι απεικονιστικές εξετάσεις όπως η ακτινογραφία, η αξονική τομογραφία, η μαγνητική τομογραφία, το USG, το σπινθηρογράφημα είναι σημαντικές στην αρθρίτιδα.

Πραγματοποιούνται επίσης εξετάσεις αίματος ή αρθρικού υγρού και γίνεται διαφορική διάγνωση για να αποκαλυφθεί η ακριβής αιτία της νόσου, όπως η ρευματοειδής αρθρίτιδα και άλλες ρευματικές παθήσεις.

Η αρθροσκόπηση είναι μια άλλη εξέταση όπου το γόνατο διαπερνάται επεμβατικά. Ο γιατρός αξιολογεί στη συνέχεια άμεσα την κατάσταση του χόνδρου.

Ποια είναι η πορεία της γονάρθρωσης;

Πρόκειται για μια χρόνια εκφυλιστική νόσο που επιδεινώνεται με την ηλικία. Η πορεία χαρακτηρίζεται από μακροχρόνια εξέλιξη.

Επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου.

Αναφέρεται ότι ξεκινά στη νεότητα, γύρω στην ηλικία των 30. Εκείνη την εποχή, η γοναρθρίτιδα μπορεί να είναι ασυμπτωματική (χωρίς συμπτώματα).

Η αρθρίτιδα μπορεί να επηρεάσει το ένα ή και τα δύο γόνατα (αμφοτερόπλευρη γοναρθρίτιδα).

Σταδιακά, σχετίζεται με ήπιο πόνο στο γόνατο, ο οποίος γίνεται πιο έντονος όταν ανεβαίνετε σκάλες. Το κατέβασμα από σκάλες ή η κατάβαση αποτελεί μεγαλύτερο πρόβλημα.

Επιδεινώνεται με παρατεταμένο περπάτημα και το γόνατο είναι συνήθως επώδυνο καθ' όλη τη διάρκεια της ημέρας. Ειδικά κατά τη διάρκεια και μετά από σωματική άσκηση μεγαλύτερης έντασης, όταν το γόνατο καταπονείται περισσότερο.

Η ανάπαυση φέρνει ανακούφιση και το πρωί ο πόνος είναι χαμηλής έντασης. Μπορεί να είναι τσίμπημα ή να εκδηλώνεται ως μυρμήγκιασμα στο γόνατο ή άλλες δυσάρεστες αισθήσεις.

Το πρωί, από την άλλη πλευρά, υπάρχει πιο έντονη δυσκαμψία στο γόνατο, η οποία υποχωρεί μετά από προθέρμανση ή μετακίνηση.

Καθώς η βλάβη του χόνδρου στο γόνατο εξελίσσεται, προστίθεται η έκπτωση της λειτουργίας και της κινητικότητας της άρθρωσης.

Ταυτόχρονα, εμφανίζεται και οίδημα του γόνατος. Το λεγόμενο νερό στο γόνατο είναι γνωστό επαγγελματικά ως κύστη του Baker. Πρόκειται για συσσώρευση αρθρικού υγρού στην περιοχή της ποδοκνημικής μοίρας (ποδοκνημική κύστη).

Καθώς η βλάβη του χόνδρου εξελίσσεται, τα προβλήματα επιδεινώνονται.

Καθώς η βλάβη του χόνδρου στο γόνατο εξελίσσεται:
→ ο χόνδρος λεπταίνει και χαλαρώνει
→ σχηματίζονται βαθιές ανωμαλίες και ρωγμές
→ ο αρθρικός χώρος μικραίνει
→ σχηματίζονται οστικές αναπτύξεις
→ ο χόνδρος και ο αρθρικός χώρος εξαφανίζονται
→ η άρθρωση παραμορφώνεται
= απώλεια κίνησης.

Ο πόνος είναι παρών ακόμη και με μέτρια άσκηση. Συνήθως, ο πόνος εντείνεται μετά από μια περίοδο αδράνειας κατά την έναρξη της κίνησης, για παράδειγμα κατά το περπάτημα. Τεχνικά αναφέρεται ως πόνος εκκίνησης.

Το γόνατο τρίζει και ραγίζει, συνοδευόμενο από αίσθημα άμμου στο γόνατο και την αστάθειά του, αίσθημα αδυναμίας στο άκρο.

Η εξέλιξη χαρακτηρίζεται από πόνο ηρεμίας και πόνο με την παθητική κίνηση, καθώς και επιδείνωση του πόνου όταν το άκρο βρίσκεται σε κακή θέση. Αυτή τη στιγμή υπάρχει και νυχτερινός πόνος, ο οποίος ξυπνά από τον ύπνο.

Ο χόνδρος και οι μηνίσκοι έχουν καταστραφεί τόσο πολύ, ώστε τα γειτονικά οστά (μηριαίο και κνήμη) τρίβονται μεταξύ τους. Κυριολεκτικά προσκρούουν το ένα στο άλλο με κάθε κίνηση. Αυτή η επαφή καταστρέφει το περιόστεο, όπου οι νευρικές απολήξεις είναι ευαίσθητες στον πόνο.

Οι μεταβολές της νόσου επεκτείνονται στα οστά, τους μύες, τους τένοντες και τις προσφύσεις τους. Σχηματίζονται οστικοί όγκοι. Το γόνατο είναι ασταθές, η άρθρωση παραμορφωμένη, οι γύρω μύες βραχυκυκλωμένοι και ατροφικοί.

Σταδιακά, η άρθρωση του γόνατος καθίσταται εντελώς ακίνητη.

Η χειρότερη κατάσταση χαρακτηρίζεται από επίμονο πόνο στο γόνατο που δεν ανταποκρίνεται ούτε στα κοινώς διαθέσιμα αναλγητικά.