Θεραπεία της νόσου του Πάρκινσον: φάρμακα, αποκατάσταση και χειρουργική επέμβαση

Η θεραπεία συνίσταται στην αντικατάσταση της ντοπαμίνης που λείπει και στην αντιστάθμιση της ανισορροπίας των νευροδιαβιβαστών.

Δυστυχώς, η νόσος του Πάρκινσον δεν μπορεί να θεραπευτεί. Αλλά με την κατάλληλη θεραπεία, μπορούμε να καταστείλουμε τα συμπτώματα μακροπρόθεσμα.

Κάθε χρόνια θεραπεία επιφέρει παρενέργειες και επιπλοκές εκτός από την ανακούφιση των συμπτωμάτων. Στόχος είναι να επιτευχθεί ισορροπία μεταξύ των οφελών της θεραπείας και των επιπλοκών και έτσι να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής του ασθενούς.

Levodopa

Η λεβοντόπα είναι το κύριο φάρμακο στη θεραπεία της νόσου του Πάρκινσον.

Η ανεπάρκεια ντοπαμίνης δεν μπορεί να αντισταθμιστεί με την άμεση χορήγηση "τελικής" ντοπαμίνης. Δεν διασχίζει καλά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και μεγάλο μέρος της θα καταναλωνόταν κατά τη διαδρομή της μέσω του γαστρεντερικού σωλήνα.

Η λεβοντόπα είναι μια πρόδρομη ουσία της ντοπαμίνης που διασχίζει πολύ καλά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό στον εγκέφαλο. Χορηγείται μαζί με την καρβιντόπα. Η καρβιντόπα είναι μια ουσία που εμποδίζει την απαξίωση αυτού του μορίου.

Κυκλοφορεί επίσης σε μια γέλη που ονομάζεται Duodopa. Αυτή η γέλη εγχέεται απευθείας στο λεπτό έντερο του ασθενούς. Αυτή η μορφή θεραπείας χρησιμοποιείται για ασθενείς που ανταποκρίνονται στη θεραπεία με λεβοντόπα αλλά έχουν σοβαρές παρενέργειες.

Ουσίες που μοιάζουν με ντοπαμίνη

Οι δραστικές ουσίες που μοιάζουν με ντοπαμίνη χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των παρενεργειών είτε σε μονοθεραπεία είτε σε συνδυασμό με τη λεβοντόπα.

Παρασκευάσματα όπως η περγολίδη και η βρωμοκρυπτίνη δεν χρησιμοποιούνται πλέον σήμερα λόγω των σοβαρών παρενεργειών τους. Αντ' αυτού, χορηγείται πραμιπεξόλη ή ροπινιρόλη.

COMT

Χρησιμοποιούνται επίσης φάρμακα που εμποδίζουν τη διάσπαση της λεβοντόπα σε αναποτελεσματικά σωματίδια. Η συντομογραφία του ονόματός τους είναι COMT. Ενισχύουν και παρατείνουν τη δράση της λεβοντόπα, γι' αυτό και χορηγούνται σε συνδυασμό με αυτήν.

Η πρώτη επιλογή αυτής της ομάδας φαρμάκων είναι η εντακαπόνη. Το πλεονέκτημά της είναι ότι δεν έχει παρενέργειες στο ΚΝΣ και επομένως μπορεί να χορηγηθεί ακόμη και σε ασθενείς που βρίσκονται σε κίνδυνο.

Ένα παρόμοιο φάρμακο είναι η τολκαπόνη. Έχει μεγαλύτερη διάρκεια δράσης αλλά μπορεί να είναι τοξική για το ήπαρ. Οι υψηλές δόσεις δεν ενδείκνυνται, ιδίως σε ασθενείς υψηλού κινδύνου.

NMDA

Τα φάρμακα της ομάδας NMDA εκπροσωπούνται από την αμανταδίνη, η οποία αναπτύχθηκε αρχικά για τη θεραπεία της γρίπης. Βελτιώνει την κινητικότητα και ανακουφίζει από τη δυσκαμψία (rigidity), αλλά δεν έχει τόσο θετική επίδραση στον τρόμο.

Στη μορφή για ενδοφλέβια χορήγηση, χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της ακινητικής κρίσης.

Αναστολείς της ΜΑΟ-Β

Η μονοαμινοξειδάση (ΜΑΟ-Β) είναι σημαντικός παράγοντας στις αντιδράσεις οξειδωτικού στρες που βλάπτουν τα νευρικά κύτταρα στη νόσο του Πάρκινσον. Ο αποκλεισμός της προστατεύει τους νευρώνες από αυτή την τοξική επίδραση, π.χ. με το νέο φάρμακο ρασαγιλίνη.

Νευροχειρουργική θεραπεία

Στη θεραπεία της νόσου του Πάρκινσον χρησιμοποιούνται μέθοδοι νευροδιαμόρφωσης, η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη από τις οποίες είναι η εν τω βάθει εγκεφαλική διέγερση.

Στην τεχνική αυτή, ένα ηλεκτρόδιο εισάγεται βαθιά στον εγκέφαλο, στον αντίστοιχο εγκεφαλικό πυρήνα. Παραμένει εκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα. Εκπέμπει ταλαντώσεις χαμηλής τάσης.

Με τη διέγερση του υποθαλαμικού πυρήνα αμφίπλευρα, μειώνεται η χρόνια φαρμακευτική αγωγή του ασθενούς. Έτσι μειώνονται και οι παρενέργειες της φαρμακευτικής αγωγής, όπως η δυσκινησία πεδίου, δηλαδή οι ακούσιες κινήσεις των άκρων.

Αποκατάσταση

Η αποκατάσταση του ασθενούς αποτελεί σημαντικό μέρος της θεραπείας. Περιλαμβάνει την κατάλληλη θεραπευτική αγωγή, την άσκηση και την εκπαίδευση στην κίνηση.

Για τις διαταραχές του λόγου και της κατάποσης, ένας λογοθεραπευτής είναι χρήσιμος.