ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ: Όταν τα οστά αποδυναμώνονται και η θεραπεία είναι δύσκολη. Ποια είναι τα αίτια, τα συμπτώματα και οι συνέπειες + συμβουλές για την πρόληψη;

Με την αποδυνάμωση των οστών, η θεραπεία είναι περίπλοκη.

Η οστεοπόρωση είναι μια από τις πιο διαδεδομένες διαταραχές του συστήματος στήριξης. Προκαλεί αποδυνάμωση και ευθραυστότητα των οστών σε βαθμό που ακόμη και η φυσιολογική κίνηση ή άσκηση μπορεί να προκαλέσει κάταγμα.

Πρόκειται για μια σιωπηλή και προοδευτική νόσο που μειώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής.

Επειδή η θεραπεία της οστεοπόρωσης είναι πολύπλοκη, είναι σημαντικό να προσέχουμε την πρόληψη και την έγκαιρη ανίχνευση.

Ποιοι κινδυνεύουν από οστεοπόρωση, ποια είναι τα συμπτώματα και τι (μην) πρέπει να κάνετε αν εμφανίσετε τη νόσο;

Τα βασικά δομικά στοιχεία των οστών είναι τα οστικά κύτταρα και μια μεσοκυττάρια ουσία - η οστική μήτρα.

Η οστική μήτρα αποτελείται από ένα δίκτυο κολλαγόνου, μη κολλαγόνες πρωτεΐνες και ανόργανη ύλη που αντιπροσωπεύεται κυρίως από ασβέστιο. Σε μικρότερο βαθμό, η ανόργανη ύλη αποτελείται επίσης από φώσφορο και μαγνήσιο.

Ηοστεοπόρωση είναι μια ασθένεια που χαρακτηρίζεται από σημαντική απώλεια της οστικής μήτρας, αυξημένη οστική ευθραυστότητα και συνακόλουθο υψηλό κίνδυνο κατάγματος.

Το 1830, ο Γάλλος παθολόγος Jean Lobstein ανακάλυψε ότι κάθε οστό έχει πόρους. Παρατήρησε επίσης αξιοσημείωτες διαφορές στο μέγεθος αυτών των πόρων, ιδίως στις ηλικιωμένες γυναίκες. Ονόμασε πορώδη τα οστά που είχαν μεγαλύτερους πόρους. Ονόμασε την ασθένεια οστεοπόρωση (osteo = οστό, porosis = πορώδης).

Αλήθεια επηρεάζει μόνο τις γυναίκες;

Όχι.

Αν και η οστεοπόρωση είναι ελαφρώς πιο συχνή στις γυναίκες, οι άνδρες δεν αποτελούν εξαίρεση.

Η διάκριση μπορεί να γίνει με βάση το τι προκάλεσε την οστεοπόρωση:

• Πρωτοπαθής οστεοπόρωση
• δευτερογενής οστεοπόρωση

1. Πρωτοπαθής οστεοπόρωση

Η πρωτοπαθής οστεοπόρωση είναι πολύ πιο συχνή από τη δευτεροπαθή οστεοπόρωση. Σχετίζεται με αλλαγές στον οστικό μεταβολισμό λόγω της φυσικής γήρανσης του οργανισμού.

Είμαστε εξοικειωμένοι με την πρωτοπαθή οστεοπόρωση:

1. έναν τύπο που ονομάζεται μετεμμηνοπαυσιακός, ο οποίος εμφανίζεται μόνο στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση
2. τον γεροντικό τύπο, ο οποίος μπορεί να προσβάλει και τους άνδρες, συνήθως μετά την ηλικία των 70 ετών

Οι άνθρωποι που είναι κοντοί και αδύνατοι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν οστεοπόρωση, επειδή έχουν εκ φύσεως λιγότερη οστική μάζα. Η απώλεια οστού μπορεί να συμβεί ταχύτερα ως αποτέλεσμα της γήρανσης.

2. Δευτεροπαθής οστεοπόρωση

Η δευτεροπαθής οστεοπόρωση δεν σχετίζεται με τη φυσική γήρανση και επομένως μπορεί να εμφανιστεί σε νέους ανθρώπους ανεξαρτήτως φύλου.

Προκαλείται από διάφορους παράγοντες που επηρεάζουν έμμεσα (δευτερογενώς) τον οστικό μεταβολισμό.

Στον ακόλουθο πίνακα παρατίθενται οι κυριότεροι παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη της δευτερογενούς οστεοπόρωσης

Ένας λιγότερο συχνός τύπος οστεοπόρωσης είναι η νεανική οστεοπόρωση. Εμφανίζεται σε παιδιά και εφήβους χωρίς γνωστό αιτιολογικό παράγοντα. Στους νεαρούς ενήλικες, η λεγόμενη ιδιοπαθής οστεοπόρωση είναι σπάνια και ο αιτιολογικός παράγοντας είναι επίσης άγνωστος.

Η βασική αιτία όλων των τύπων οστεοπόρωσης είναι η ανισορροπία του μεταβολισμού των οστών.

Τι είναι ο μεταβολισμός των οστών;

Εκτός από την κίνηση, τα οστά έχουν πολλές άλλες σημαντικές λειτουργίες στο σώμα μας. Παρέχουν μηχανική υποστήριξη στο σώμα, προστατεύουν ζωτικά όργανα και λειτουργούν ως δεξαμενή ασβεστίου και φωσφορικών αλάτων.

Προκειμένου τα οστά να επιτελούν αυτές τις λειτουργίες καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής μας, πρέπει να είναι σε θέση να προσαρμόζονται στις αλλαγές του μηχανικού φορτίου και να διατηρούν την ακεραιότητα και την αντοχή τους.

Η συνεχής μεταβολική δραστηριότητα των οστικών κυττάρων εξυπηρετεί αυτόν τον σκοπό:

1. Οστεοβλάστες - Η κύρια λειτουργία τους είναι ο σχηματισμός και η ανοργανοποίηση των οστών.
2. Οστεοκλάστες - Η κύρια λειτουργία τους είναι η καταστροφή του οστού από πρωτεολυτικά ένζυμα.

Ο μεταβολισμός των οστών είναι η διαδικασία της αναδιαμόρφωσης κατά την οποία το παλιό ή κατεστραμμένο τμήμα του οστού απομακρύνεται και αντικαθίσταται από νέο οστό.

Ολόκληρος ο κύκλος της οστικής αναδιαμόρφωσης διεγείρεται κυρίως από τη σωματική δραστηριότητα.

Διαρκεί περίπου 4 μήνες και έχει 4 φάσεις:

1. Φάση ενεργοποίησης - Οι ανώριμοι οστεοκλάστες έρχονται στην επιφάνεια του κατεστραμμένου οστού.
2. Φάση καταστροφής - Οι ώριμοι οστεοκλάστες καταστρέφουν (απορροφούν) το κατεστραμμένο οστό.
3. φάση αντιστροφής - Οι οστεοκλάστες πεθαίνουν, οι ανώριμοι οστεοβλάστες μετακινούνται για να αντικαταστήσουν το κατεστραμμένο οστό
4. Φάση σχηματισμού νέου οστού - Οι ώριμοι οστεοβλάστες παράγουν νέο οστό, και οι οστεοβλάστες σταδιακά ανοργανοποιούνται και μετατρέπονται σε νέα οστικά κύτταρα, τα οποία σταδιακά μετατρέπονται σε οστικά κύτταρα.

Για να λειτουργήσει σωστά η διαδικασία οστικής αναδιαμόρφωσης, ο οστεοβλαστικός σχηματισμός που μεσολαβεί πρέπει να βρίσκεται σε ισορροπία με την οστική καταστροφή που μεσολαβεί από τους οστεοκλάστες.

Η ισορροπία αυτή ρυθμίζεται αυστηρά από:

• Παραθυρεοειδής ορμόνη
• καλσιτονίνη
• καλσιτριόλη
• οιστρογόνα
• αυξητική ορμόνη
• ινσουλίνη
• γλυκοκορτικοειδή
• θυρεοειδικές ορμόνες
• φλεγμονώδεις κυτταροκίνες
• επίπεδα ασβεστίου
• επίπεδα βιταμίνης Κ2
• επίπεδα φωσφόρου

Μια ανισορροπία στο μεταβολισμό των οστών εμφανίζεται όταν κάποιος από αυτούς τους ρυθμιστές είναι ανεπαρκής ή σε περίσσεια για διάφορους λόγους.

Ο πίνακας δείχνει την επίδραση των βασικών ρυθμιστών του οστικού μεταβολισμού στη δραστηριότητα των οστικών κυττάρων

Πώς σχετίζονται το ασβέστιο, η βιταμίνη D και η βιταμίνη Κ2;

Τα οστά αποτελούν τη μεγαλύτερη δεξαμενή ασβεστίου στο σώμα. Το ασβέστιο βρίσκεται σε αυτά με τη μορφή υδροξυαπατίτη, φωσφορικού υδρογονανθρακικού ασβεστίου και ανθρακικού ασβεστίου.

Προκειμένου το ασβέστιο από τη διατροφή να φτάσει στα οστά, απαιτείται η παρουσία του:

• της ενεργού μορφής της βιταμίνης D (καλσιτριόλη)
• της βιταμίνης Κ2
• οστεοκαλσίνη
• των άλλων ρυθμιστών του μεταβολισμού των οστών που αναφέρθηκαν παραπάνω, ιδίως της παραθορμόνης και της καλσιτονίνης

Η καλσιτριόλη σχηματίζεται στα νεφρά από τη βιταμίνη D3 (χοληκαλσιφερόλη) με τη δράση της παραθορμόνης.

Η καλσιτριόλη έχει διάφορους απαραίτητους ρόλους στον οργανισμό, ένας από τους οποίους είναι η αύξηση της απορρόφησης του ασβεστίου από το έντερο και η μείωση της απέκρισής του με τα ούρα.

Μετά την απορρόφηση του ασβεστίου από τα εντερικά κύτταρα (εντεροκύτταρα), έρχεται στο προσκήνιο ο ρόλος της βιταμίνης Κ2.

Η βιταμίνη Κ2 αποτελεί μέρος ενός ενζύμου στο σώμα μας που ονομάζεται γαμμαγλουταμυλική καρβοξυλάση. Αυτό της επιτρέπει να διασφαλίζει ότι η οστεοκαλσίνη ενεργοποιείται με μια διαδικασία που ονομάζεται καρβοξυλίωση.

Αυτή η καρβοξυλιωμένη οστεοκαλσίνη συνεργάζεται στη συνέχεια με την καλσιτονίνη για να βοηθήσει στη δημιουργία ασβεστίου απευθείας στα οστά.

Αυτό σημαίνει ότι το ασβέστιο που λαμβάνεται στο σώμα δεν θα εναποτίθεται εκεί που δεν θα έπρεπε (π.χ. στα τοιχώματα των αιμοφόρων αγγείων). Θα χρησιμοποιείται όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά για την οικοδόμηση της οστικής μάζας.

Η οστεοκαλσίνη είναι μια πρωτεΐνη που παράγεται από τους ώριμους οστεοβλάστες, η οποία αποτελεί μέρος της οστικής μήτρας. Ο σχηματισμός της οστεοκαλσίνης προάγεται από την καλσιτριόλη. Σύμφωνα με πρόσφατα ευρήματα, η βιταμίνη Α προάγει επίσης τον σχηματισμό της οστεοκαλσίνης.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη βιταμίνη Α και την επίδρασή της στα οστά, δείτε εδώ: ΒΙΤΑΜΙΝΗ Α για καλή όραση; Πού χρειάζεται;

Πονάει η οστεοπόρωση;

Όχι στην αρχή.

Στα αρχικά στάδια της νόσου δεν εμφανίζονται συμπτώματα.

Αργότερα μπορεί να εμφανιστεί μη ειδικός πόνος στην πλάτη, ο οποίος επιδεινώνεται με την κίνηση, π.χ. πόνος στην πλάτη κατά την αλλαγή θέσης του σώματος από ξαπλωμένη σε καθιστή.

Μπορεί επίσης να υπάρχει οστικός πόνος που δεν έχει προφανή αιτία, π.χ. που δεν σχετίζεται με προηγούμενο τραυματισμό των οστών.

Πολύ συχνά το πρώτο σημάδι της οστεοπόρωσης είναι ένα κάταγμα, όταν η νόσος έχει ήδη αναπτυχθεί πλήρως.

Τα κατάγματα των οστών που πάσχουν από οστεοπόρωση συμβαίνουν ακόμη και με πολύ μικρή πίεση και σε καταστάσεις όπου ένα υγιές οστό δεν θα έσπαγε.

Τα πιο συνηθισμένα σημεία κατάγματος είναι το αντιβράχιο, οι σπόνδυλοι και το μηριαίο οστό.

Άλλα συμπτώματα της οστεοπόρωσης που έχουν ήδη αναπτυχθεί περιλαμβάνουν:

• απώλεια ύψους
• καμπουριασμένη στάση του σώματος
• γενική σωματική αδυναμία

Όταν υπάρχει υποψία οστεοπόρωσης, ο θεράπων ιατρός χρησιμοποιεί συχνότερα:

1. την οπτική εξέταση, κατά την οποία αξιολογούνται οι φυσικές παράμετροι του ασθενούς
2. μέτρηση της οστικής πυκνότητας - πυκνομετρία
3. εργαστηριακές εξετάσεις αίματος
4. συμβατική ακτινολογική εξέταση (π.χ. ακτινογραφίες των σπονδύλων)

Τι είναι η πυκνομετρία;

Η πυκνομετρία είναι μια ανώδυνη εξέταση που προσδιορίζει την οστική πυκνότητα, η οποία ονομάζεται οστική πυκνότητα (BMD).

Πραγματοποιείται σε ένα ακτινολογικό εξωτερικό ιατρείο. Επί του παρόντος, οποιοσδήποτε γιατρός μπορεί να στείλει παραπεμπτικό για την εξέταση αυτή.

Πρέπει να πληροίτε τουλάχιστον ένα από τα κριτήρια ένδειξης, τα οποία περιλαμβάνουν:

• Μακροχρόνια ανεπάρκεια οιστρογόνων
• μακροχρόνια θεραπεία με κορτικοστεροειδή, αντιπηκτικά, αντιεπιληπτικά, ανοσοκατασταλτικά, κυτταροστατικά, θυρεοειδικές ορμόνες ή άλλα φάρμακα που επηρεάζουν τον οστικό μεταβολισμό
• ΔΜΣ < 19
• Γυναίκες άνω των 65 ετών και άνδρες άνω των 70 ετών
• Γονικό ιστορικό κατάγματος του μηριαίου αυχένα
• παρουσία άλλων χρόνιων νοσημάτων που επηρεάζουν την ανάπτυξη οστεοπόρωσης
• υποψία οστεοπόρωσης από ακτινογραφίες σπονδύλων
• κατάγματα λόγω ανεπαρκούς τραύματος και άλλα συμπτώματα που χαρακτηρίζουν την οστεοπόρωση

Η αρχή της πυκνομετρίας είναι η μέτρηση της απορρόφησης των ακτίνων Χ από τον οστικό ιστό.

Το αποτέλεσμα είναι μια τιμή οστικής πυκνότητας που εκφράζεται σε γραμμάρια ανόργανης ύλης ανά ^cm2 οστού ^(g/cm2). Χρησιμοποιώντας την πυκνομετρία, ο γιατρός προσδιορίζει την ποσότητα ασβεστίου που υπάρχει σε ένα συγκεκριμένο οστό.

Στην πυκνομετρία, μόνο τα οστά που είναι πιο πιθανό να σπάσουν ακτινοβολούνται με ακτίνες Χ. Η πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος στην πυκνομετρία είναι η απορροφησιομετρία ακτίνων Χ διπλής ενέργειας (DXA).

Η ακριβέστερη εικόνα της οστικής πυκνότητας παρέχεται από την κεντρική πυκνομετρία, η οποία εξετάζει τη μηριαία σπονδυλική στήλη και το άνω τμήμα του μηριαίου οστού (εγγύς μηριαίο οστό).

Αποτελέσματα πυκνομετρίας - πώς να τα κατανοήσετε;

Η τιμή της οστικής πυκνότητας που λαμβάνεται από την πυκνομετρική εξέταση πρέπει να μετατραπεί σε T-score ή Z-score προτού τεθεί διάγνωση.

Το T-score αντιπροσωπεύει τη διαφορά μεταξύ της τιμής οστικής πυκνότητας του ασθενούς και της μέσης τιμής οστικής πυκνότητας που μετράται σε υγιή νεαρά άτομα του ίδιου φύλου.

Ο πίνακας δείχνει τον βαθμό οστεοπόρωσης που ορίζεται από το T-score.

Εάν το T-score μειωθεί έστω και κατά 1 μονάδα, ο κίνδυνος κατάγματος αυξάνεται έως και διπλάσιος.

Το T-score προσδιορίζεται σε όλους τους ασθενείς με υποψία πρωτοπαθούς οστεοπόρωσης, δηλαδή σε άτομα άνω των 65 ετών και σε μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας.

Το Z-score είναι μια σύγκριση του T-score του ασθενούς και του μέσου όρου του T-score υγιών ατόμων του ίδιου φύλου και της ίδιας ηλικίας.

Ένα Z-score μικρότερο από -2 θεωρείται προειδοποιητικό σημάδι μειωμένης οστικής πυκνότητας.

Το Z-score προσδιορίζεται ιδίως σε παιδιά και νεαρούς ασθενείς με υποψία δευτερογενούς οστεοπόρωσης.

Εάν η οστεοπενία έχει ως αποτέλεσμα...

Ένα T-score μεταξύ -1 και -2,5 ή ένα Z-score κάτω από -2 αντιπροσωπεύει μειωμένη οστική πυκνότητα. Αναφέρεται ως οστεοπενία.

Η οστεοπενία δεν οδηγεί ακόμη σε ανεπαρκή κατάγματα ή άλλα προβλήματα που εμφανίζονται στην πλήρως ανεπτυγμένη οστεοπόρωση. Ως εκ τούτου, η οστεοπενία θεωρείται πρόδρομος της οστεοπόρωσης ή αρχόμενη οστεοπόρωση που δεν έχει ακόμη συμπτώματα.

Εάν έχετε διαγνωστεί με οστεοπενία, θα πρέπει να κάνετε τακτικές πυκνομετρικές εξετάσεις. Παράλληλα, θα πρέπει να λάβετε τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα. Η πρόληψη μπορεί συχνά να αποτρέψει την εξέλιξη της οστεοπενίας σε οστεοπόρωση.

Βαθμολογία τραπεζοειδούς οστού (TBS)

Η μέθοδος DXA που χρησιμοποιείται στην πυκνομετρική εξέταση μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για τον υπολογισμό του λεγόμενου trabecular bone score, το οποίο αξιολογεί την ποιότητα της οστικής μάζας ανεξάρτητα από την οστική πυκνότητα.

Επικεντρώνεται στη μικροαρχιτεκτονική του οστού, δηλαδή στην κατανομή των ανόργανων συστατικών σε συγκεκριμένα τμήματα του οστού, συνηθέστερα στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης.

Με βάση την τιμή TBS μπορεί να προσδιοριστεί ο κίνδυνος κατάγματος. Μια τιμή TBS κάτω από 1,32 ορίζει μειωμένη ποιότητα οστού και επιδείνωση της μικροαρχιτεκτονικής του οστού.

Υπολογιστής κινδύνου κατάγματος FRAX

Ο FRAX (Fracture Risk Assessment Tool) είναι ένας υπολογιστής σε υπολογιστή που αναπτύχθηκε από τον Π.Ο.Υ. Εκτιμά τον 10ετή κίνδυνο κατάγματος σε έναν ασθενή με υποψία οστεοπόρωσης.

Πρόκειται για ένα ερωτηματολόγιο στο οποίο ο ασθενής απαντά σε 11 βασικές διαγνωστικές ερωτήσεις σχετικά με τους παράγοντες κινδύνου για οστεοπόρωση. Εάν ο ασθενής έχει αποτελέσματα πυκνομετρίας, υπάρχουν 12 ερωτήσεις.

Ο ασθενής μπορεί να συμπληρώσει αυτό το ερωτηματολόγιο δωρεάν μέσω του δικτυακού τόπου sheffield.ac.uk. Ωστόσο, εναπόκειται στον γιατρό να ερμηνεύσει τα αποτελέσματα.

Εργαστηριακές εξετάσεις αίματος

Η οστεοπόρωση χαρακτηρίζεται από απώλεια της οστικής μήτρας που προκαλείται από ανισορροπία στον οστικό μεταβολισμό. Είναι επομένως δυνατόν να εκτιμηθούν διάφορες βιοχημικές παράμετροι στο αίμα για να αντικατοπτρίζουν τυχόν αλλαγές στη μεταβολική δραστηριότητα των οστικών κυττάρων.

Οι εξετάσεις αίματος μπορούν επίσης να βοηθήσουν στον αποκλεισμό άλλων ασθενειών που μπορεί να ευθύνονται για την ανάπτυξη δευτερογενούς οστεοπόρωσης.

Κατά τη στιγμή της διάγνωσης, οι δείκτες που παρατίθενται στον παρακάτω πίνακα είναι οι κυριότεροι που πρέπει να προσδιορίζονται σε έναν ασθενή με υποψία οστεοπόρωσης. Οι τιμές αναφοράς που δίνονται αφορούν άτομα άνω των 50 ετών.

Οι δείκτες που παρατίθενται στον πίνακα

Η Παγκόσμια Ημέρα Οστεοπόρωσης πέφτει στις 20 Οκτωβρίου. Κατά τη διάρκεια αυτής της ημέρας, πολλές υγειονομικές μονάδες και οργανισμοί παρέχουν δωρεάν διαλέξεις ή εξετάσεις με στόχο την πρόληψη και την έγκαιρη ανίχνευση της οστεοπόρωσης.

Συνέπειες, πρόγνωση

Η πιο σοβαρή συνέπεια της οστεοπόρωσης είναι τα επώδυνα κατάγματα. Όσον αφορά την πρόγνωση, τα κατάγματα του αυχένα του μηριαίου οστού είναι τα πιο επικίνδυνα.

Μετά από ένα κάταγμα του αυχένα του μηριαίου οστού, περίπου το 20% των ασθενών πεθαίνουν εντός ενός έτους λόγω επιπλοκών.

Άλλες συνέπειες της οστεοπόρωσης είναι ο χρόνιος μυοσκελετικός πόνος και η συνακόλουθη αδυναμία εκτέλεσης ορισμένων φυσιολογικών δραστηριοτήτων. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική απόσυρση και ψυχολογικές δυσκολίες.

Υπολογίζεται ότι περίπου μία στις τρεις γυναίκες και ένας στους πέντε άνδρες ηλικίας άνω των 50 ετών θα υποστεί κάταγμα ως αποτέλεσμα της οστεοπόρωσης. Λόγω περιβαλλοντικών και διατροφικών παραγόντων (π.χ. έλλειψη ηλιακού φωτός, βιταμινών κ.λπ.), ο κίνδυνος αυτών των καταγμάτων στην Ευρώπη είναι υψηλότερος στις σκανδιναβικές χώρες.

Πρόληψη

Αυτό που τρώτε όταν είστε νέοι σας περιμένει όταν γεράσετε...

Για κάθε ασθένεια, η βάση της πρόληψης είναι ο τρόπος ζωής, ο οποίος περιλαμβάνει υγιεινή διατροφή και άσκηση.

Όσον αφορά την οστεοπόρωση, είναι πολύ σημαντικό να μην παραμελήσετε την οικοδόμηση της οστικής μάζας από νεαρή ηλικία.

Κατά τη διάρκεια της εφηβείας, ο σχηματισμός νέων οστών υπερτερεί της καταστροφής των οστών. Αυτό οδηγεί σε ανάπτυξη. Γύρω στην ηλικία των 25 ετών, φτάνουμε σε αυτό που είναι γνωστό ως μέγιστη οστική μάζα. Αυτό σημαίνει ότι σε αυτή την ηλικία τα οστά μας βρίσκονται στην καλύτερη δυνατή κατάσταση. Γύρω στην ηλικία των 35 ετών, η οστική μάζα αρχίζει να μειώνεται φυσιολογικά. Το ποσοστό της οστικής απώλειας μπορεί να διαφέρει από το ένα υγιές άτομο στο άλλο, ανάλογα με τη γενετική, τον τρόπο ζωής ή την ποιότητα της οστικής μάζας που χτίστηκε σε νεαρή ηλικία.

Τι είναι καλό για την οικοδόμηση οστικής μάζας;

Πρώτα απ' όλα, μια ποικίλη και υψηλής ποιότητας διατροφή που εξασφαλίζει επαρκή πρόσληψη ασβεστίου, μαγνησίου, βιταμινών Β και βιταμίνης Κ2 από φυσικές πηγές.

Είναι επίσης απαραίτητο να εξασφαλίζεται επαρκής πρόσληψη βιταμίνης D, η οποία συχνά χρειάζεται να υποστηρίζεται από κατάλληλα συμπληρώματα διατροφής. Κατά τη λήψη τους, είναι απαραίτητο να ακολουθείτε τις συστάσεις του γιατρού ή του φαρμακοποιού.

Διαβάστε επίσης: Οστική πυκνότητα: ποιες είναι οι υγιείς τιμές όταν εξετάζονται και πώς να τις αυξήσετε;

Η τακτική άσκηση είναι επίσης σημαντική για την οικοδόμηση της οστικής μάζας. Η ένταση της άσκησης πρέπει να προσαρμόζεται στην ηλικία και την τρέχουσα φυσική κατάσταση. Ειδικότερα, τα αθλήματα δύναμης, όπως η προπόνηση με βάρη, είναι τα πιο αποτελεσματικά.

Τι πρέπει να προσέξετε;

Για να διατηρηθεί η οστική μάζα στην καλύτερη δυνατή κατάσταση, πρέπει να αποφεύγονται ιδίως οι ακόλουθες δραστηριότητες:

• καθιστική ζωή
• υπερβολική κατανάλωση ζάχαρης, η οποία μειώνει την απορρόφηση ασβεστίου
• υπερβολική κατανάλωση ζωικών πρωτεϊνών, κόκκινου κρέατος και αλλαντικών, ο μεταβολισμός των οποίων αυξάνει την απελευθέρωση ασβεστίου από τα οστά
• υπερβολική κατανάλωση αλατιού, η οποία αυξάνει την απέκκριση ασβεστίου
• αλκοόλ, το οποίο μειώνει την απορρόφηση ασβεστίου
• το κάπνισμα, καθώς η νικοτίνη επηρεάζει αρνητικά την παραγωγή παραθορμόνης και την ισορροπία της δραστηριότητας των οστικών κυττάρων μέσω διαφόρων μηχανισμών

Καφές και οστεοπόρωση - πώς είναι πραγματικά;

Όχι μόνο ο καφές, αλλά και άλλα δημοφιλή ροφήματα με καφεΐνη έχουν μπει στη μαύρη λίστα εδώ και πολλά χρόνια όσον αφορά την επίδρασή τους στην υγεία των οστών.

Η δυσμενής επίδραση της καφεΐνης στο μεταβολισμό των οστών σχετίζεται κυρίως με τη διουρητική της δράση, αλλά και με την επίδρασή της στους υποδοχείς της βιταμίνης D.

Η αυξημένη διούρηση (παραγωγή ούρων) μετά την κατανάλωση καφεϊνούχου ποτού αυξάνει την απέκκριση ασβεστίου στα ούρα. Η επίδραση στους υποδοχείς της βιταμίνης D έχει με τη σειρά της αρνητική επίδραση στην απορρόφηση του ασβεστίου.

Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα προβληματικό σε άτομα που καταναλώνουν υψηλές δόσεις καφεΐνης και που δεν αντικαθιστούν τις απώλειες ασβεστίου με τη διατροφή, δηλαδή δεν έχουν ισορροπημένη διατροφή.

Ως εκ τούτου, η κατανάλωση υψηλών δόσεων καφεΐνης δεν συνιστάται για την πρόληψη και τη θεραπεία της οστεοπόρωσης.

Ωστόσο, η κατανάλωση καφέ σε λογικές ποσότητες (π.χ. 2 φλιτζάνια την ημέρα που περιέχουν 8 g καφέ) δεν έχει σημαντική επίδραση στην οστεοπόρωση.