Περιοδοντική νόσος: γιατί εμφανίζεται + Πώς να σταματήσετε τα δόντια να κουνιούνται και να τα κάνετε πιο δυνατά;

Η ασθένεια προσβάλλει συνήθως τις γυναίκες συχνότερα από τους άνδρες και είναι μια μακροχρόνια ασθένεια που μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια για να αναπτυχθεί. Τα αίτια μπορεί να κυμαίνονται από συγγενείς ανωμαλίες της γνάθου έως βαθιά τερηδόνα ή πλάκα.

Η ουσία της νόσου είναι η ανάπτυξη φλεγμονής και μόλυνσης στα ούλα και η επακόλουθη διαταραχή της αρθρωτής συσκευής του δοντιού. Ένας περιοδοντικός κορμός αναπτύσσεται γύρω από την προσβεβλημένη περιοχή. Σταδιακά, η αρθρωτή συσκευή καταστρέφεται, το περιβάλλον οστό χάνεται και οι αυχένες των δοντιών αποκαλύπτονται.

Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, το δόντι μπορεί να ταλαντεύεται σε διάφορους βαθμούς και ακόμη και να πέσει αυθόρμητα από το δόντι. Μερικές φορές υπάρχει ακόμη και πύον στην προσβεβλημένη περιοχή. Ωστόσο, ολόκληρη η κρεμαστή συσκευή του δοντιού εκφυλίζεται.

Η νόσος πολύ συχνά παραμελείται, γεγονός που με τη σειρά του οδηγεί σε εξέλιξη και δυσκολότερη θεραπεία. Όσο νωρίτερα ξεκινήσει η θεραπεία, τόσο καλύτερες είναι οι προοπτικές. Ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού πάσχει από αυτή τη χρόνια νόσο του συστήματος ανάρτησης. Όλα ξεκινούν με μια λοίμωξη της στοματικής κοιλότητας, συνήθως σε νεαρή ηλικία.

Μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και σε άτομα που εφαρμόζουν τακτικά καλή στοματική υγιεινή. Επομένως, είναι σημαντικό να παρατηρούνται τυχόν συμπτώματα και, ιδίως, η αρχική αιμορραγία των ούλων κατά τον καθαρισμό του στόματος. Ωστόσο, η αιμορραγία δεν εμφανίζεται απαραίτητα μόνο κατά τον καθαρισμό των δοντιών, αλλά και κατά το φαγητό, ιδίως όταν τρώμε σκληρές τροφές.

Τι είναι η οδοντιατρική συσκευή;

Η αναρτημένη οδοντική συσκευή (περιοδόντιο) είναι το τμήμα που περιβάλλει το δόντι. Η λειτουργία της είναι να σταθεροποιεί το δόντι, ώστε να μην ταλαντεύεται και να μην πέφτει από τη θέση του. Εκτός από αυτόν τον ρόλο, έχει και μια άλλη σημαντική ιδιότητα. Αποτρέπει τη διείσδυση ρύπων και βακτηρίων σε βαθύτερα σημεία.

Ένα περιοδοντικό αποτελείται από διάφορα μέρη. Γύρω από το δόντι υπάρχουν:

• Τα ούλα (γνωστά και ως ούλα), τα οποία έχουν ανοιχτό ροζ χρώμα και αποτελούνται από δύο μέρη.
  • τα ελεύθερα ούλα, τα οποία βρίσκονται περίπου 2 mm πάνω από το όριο του τσιμέντου και της αδαμαντίνης και σχηματίζουν ένα χείλος γύρω από το δόντι
  • το προσκολλημένο ούλο, το οποίο συγχωνεύεται με το οστό και ρέει ελεύθερα στον βλεννογόνο του στόματος
• το οδοντικό τσιμέντο, που βρίσκεται στην επιφάνεια της ρίζας του δοντιού, με τους περιοδοντικούς συνδέσμους που συνδέονται με αυτό
• το φατνιακό οστό είναι στην πραγματικότητα η οστική βάση του δοντιού και αποτελεί μέρος της γνάθου
• το οδοντικό δόντι (επίσης γνωστό ως περιοδόντιο), περιέχει μεγάλο αριθμό ινών (περιοδοντικοί σύνδεσμοι, ίνες Sharpey), που βρίσκονται μεταξύ του κυψελιδικού οστού και της ρίζας του δοντιού
• η ουλική αύλακα είναι η κοιλότητα μεταξύ των ούλων και της επιφάνειας του δοντιού

Παραδοντίτιδα

Αυτή η χρόνια νόσος έχει φλεγμονώδη χαρακτήρα, η κύρια αιτία της οποίας είναι η βακτηριακή μόλυνση. Τα βακτήρια εγκαθίστανται και πολλαπλασιάζονται στην πλάκα που συσσωρεύεται στα δόντια. Τα βακτήρια αυτά παράγουν οξέα και άλλες βλαβερές ουσίες που υποβαθμίζουν την ποιότητα του σμάλτου και ερεθίζουν τα ούλα.

Τα βακτήρια στην πλάκα είναι η αιτία της φθοράς των δοντιών αλλά και των φλεγμονωδών ούλων. Φυσικά, έχουν αρνητική επίδραση σε ολόκληρη τη συσκευή ανάρτησης. Η αρνητική επίδραση δεν προκαλεί προβλήματα στην αρχή. Αργότερα, προκαλεί ευαισθησία, πόνο αλλά και κούνημα των δοντιών.

Η περιοδοντίτιδα μπορεί να επηρεάσει μόνο την περιοχή γύρω από ένα δόντι. Ωστόσο, υπάρχει κίνδυνος να εξαπλωθεί στην περιοχή γύρω από τα υπόλοιπα. Η ασθένεια μπορεί επίσης να επηρεάσει ολόκληρη την οδοντοστοιχία. Οι λανθασμένες και ανεπαρκείς συνήθειες υγιεινής αποτελούν έτσι συχνή αιτία για την εξάπλωση της περιοδοντίτιδας στα υγιή δόντια και τη συνολική επιδείνωση της πορείας.

Η νόσος συνήθως προκύπτει από την παρουσία πλάκας (μετά την ανοργανοποίησή της από πέτρα), στην οποία υπάρχουν βακτήρια, που προκαλούν φλεγμονή στη στοματική κοιλότητα. Η φλεγμονή ξεκινά από τη γραμμή των ούλων και εξαπλώνεται βαθύτερα σε άλλες περιοχές της συσκευής ανάρτησης του δοντιού - τσιμέντο, συνδετικές ίνες, οστό.

Σταδιακά, επέρχεται η καταστροφή ή και η αποσύνθεσή τους. Στο στόμα, αυτό εκδηλώνεται με την έκθεση των οδοντικών αυχένων, το σχηματισμό περιοδοντικών κυστιδίων και την ταλάντωση των δοντιών. Μερικές φορές, η χρήση ορισμένων τύπων φαρμάκων, η γενετική, άλλες συστηματικές ασθένειες, όπως ο διαβήτης, ή μεταβολικές διαταραχές, όπως το ασβέστιο, μπορεί να βρίσκονται πίσω από την ανάπτυξη αυτής της νόσου.

Η κύρια και συνηθέστερη αιτία της περιοδοντικής νόσου

Η νόσος αυτή είναι, φυσικά, κατά κύριο λόγο αποτέλεσμα της ακατάλληλης ή ανεπαρκούς στοματικής υγιεινής. Ως αποτέλεσμα, η πλάκα, γνωστή και ως πλάκα, συσσωρεύεται στο σμάλτο των δοντιών, στα ούλα και στην περιοχή της ουλικής αύλακας.

Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τι είναι η πλάκα, η πέτρα και η τερηδόνα

Η οδοντική πλάκα αποτελεί έδαφος αναπαραγωγής βακτηρίων. Τα βακτήρια αυτά εγκαθίστανται και πολλαπλασιάζονται. Τα βακτήρια αυτά τρέφονται κυρίως με απλά σάκχαρα. Παράγουν οξέα και άλλες βλαβερές ουσίες που διαβρώνουν το σμάλτο των δοντιών και ερεθίζουν τα ούλα. Κατά συνέπεια, εμφανίζεται φλεγμονή.

Η ανεπαρκής υγιεινή, αλλά και η ακατάλληλη τεχνική υγιεινής, είναι η αιτία διαφόρων προβλημάτων, από την τερηδόνα μέχρι την περιοδοντική νόσο. Είναι επομένως σημαντικό η οδοντιατρική φροντίδα να είναι τακτική και, φυσικά, να πραγματοποιείται σωστά.

Άλλοι παράγοντες κινδύνου που κρύβονται πίσω από την ανάπτυξη περιοδοντικής νόσου

Η κακή υγιεινή και η συσσώρευση πλάκας ευθύνονται κυρίως για την ανάπτυξη αυτής της νόσου. Ωστόσο, δεν είναι η μόνη αιτία. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστεί ακόμη και με καλή στοματική φροντίδα. Εναλλακτικά, προκύπτει ως συνδυασμός πολλών παραγόντων.

Παράγοντες κινδύνου που μπορεί να κρύβονται πίσω από την ανάπτυξη περιοδοντίτιδας:

• Ανεπαρκής και κακή στοματική υγιεινή
• αυξημένη προδιάθεση για σχηματισμό πέτρας
• παραμέληση των οδοντιατρικών ελέγχων
• μεγαλύτερη ηλικία
• υποσιτισμός
• αποκλίσεις στη θέση των δοντιών
• ατροφικές μεταβολές όπως η γενικευμένη περιοδοντίτιδα
• υπερπλαστικές μεταβολές των ούλων υπερπλασία ή επιπολής
• διαταραχές της μάσησης
• λανθασμένη κατασκευή και κακή εφαρμογή στεφανών, οδοντοστοιχιών
• τραυματικές επιπτώσεις
• γενετικοί παράγοντες
• διαβήτης
• ορμονικές επιδράσεις
• μεταβολικές διαταραχές
• διαταραχή ανοσίας
• αιματολογικές διαταραχές (λευχαιμία, ουδετεροπενία)
• ιογενείς λοιμώξεις και, για παράδειγμα, HIV, AIDS
• νόσος του Crohn και ελκώδης κολίτιδα
• ορισμένα φάρμακα (εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή, ορμονοθεραπεία, κυκλοσπορίνη)
• κακές διατροφικές συνήθειες και ακατάλληλη διατροφή, κυρίως μαλακά τρόφιμα και υψηλή περιεκτικότητα σε απλά σάκχαρα
• κάπνισμα
• αλκοόλ, υπερβολική κατανάλωση
• ανεπεξέργαστη πέτρα και τερηδόνα
• άγχος
• κληρονομικότητα, όχι άμεσος παράγοντας, αλλά ως μέρος άλλων κληρονομικών συνδρόμων

Η παραδοντίαση ξεκινάει αρκετά διακριτικά και συχνά ασυμπτωματικά. Τα πρώτα συμπτώματα είναι τα ελαφρώς πρησμένα ούλα που αρχίζουν να αιμορραγούν, στην αρχή μόνο όταν ερεθίζονται από το βούρτσισμα, αργότερα ακόμη και όταν τρώμε. Αιμορραγούν ιδιαίτερα όταν το άτομο μασάει πιο σκληρές τροφές στη στοματική κοιλότητα.

Ως αποτέλεσμα της διαταραχής του οδοντικού συστήματος, σχηματίζεται περιοδοντική τερηδόνα, η οποία είναι παθολογική. Μπορεί να εντοπιστεί κατά τη διάρκεια μιας συνήθους οδοντιατρικής εξέτασης στον οδοντίατρο. Συχνά, τα άτομα με αυτή την οδοντική νόσο ταλαιπωρούνται επίσης από πονόδοντους ή αυξημένη ευαισθησία στο κρύο ή τη ζέστη.

Σε προχωρημένο στάδιο της νόσου, είναι ακόμη δυνατόν να παρατηρηθεί ταλάντωση των δοντιών ή διαρροή πύου από τα ούλα, η οποία αποτελεί σαφές σημάδι εξάπλωσης της λοίμωξης και της φλεγμονής απευθείας στην κρεμαστή συσκευή του δοντιού. Εάν η θεραπεία δεν πραγματοποιηθεί το συντομότερο δυνατό, το τελικό στάδιο εκδηλώνεται με την απώλεια των δοντιών από το κρεβάτι, λόγω της πλήρους καταστροφής όλων των συστατικών της κρεμαστής συσκευής.

Ο πίνακας δείχνει τη διαίρεση της περιοδοντίτιδας σε στάδια

Ήδη μετά την παρατήρηση των αρχικών συμπτωμάτων, το άτομο θα πρέπει να επισκεφθεί μια οδοντιατρική κλινική, όπου μια εξέταση ρουτίνας μπορεί να δείξει υποψία περιοδοντικής νόσου. Για να επιβεβαιωθεί αυτό, είναι δυνατόν, για παράδειγμα, να γίνει ακτινογραφία των δοντιών, η οποία θα δείξει την κατάσταση των ούλων και των οστών και τυχόν αναδυόμενες λοιμώξεις ή φλεγμονώδεις διεργασίες.

Εάν ο οδοντίατρος παρατηρήσει ήδη περιοδοντικές κορυφογραμμές κατά την εξέταση με περιοδοντικό καθετήρα, αυτό αποτελεί σαφές σημάδι διαταραχής των ούλων και της γύρω περιοχής του δοντιού, καθώς και της κρεμαστής συσκευής του ίδιου του δοντιού. Εάν η διάγνωση επιβεβαιωθεί, η θεραπεία είναι απαραίτητη το συντομότερο δυνατό.

Οι προληπτικές εξετάσεις και η τακτική οδοντική υγιεινή είναι σημαντικές για διάφορους λόγους. Ο οδοντίατρος, καθώς και ο επαγγελματίας οδοντικής υγιεινής, μπορούν να προσδιορίσουν και να μετρήσουν την ποσότητα της πλάκας. Αυτή αξιολογείται με τον δείκτη Pll (Plaque index), από 0 έως 3.

Στη συνέχεια, μπορεί επίσης να προσδιοριστεί ο δείκτης PBI (Papilla Bleeding Index), ο οποίος είναι μια μέθοδος αξιολόγησης της αιμορραγίας των ούλων. Το εύρος του είναι 0-4. Η τιμή 0 είναι ανεπηρέαστη, το 1 υποδεικνύει αιμορραγία, το 2 υποδεικνύει πέτρα, το 3 επισημαίνει κυστίδια έως 6 mm και το 4 υποδεικνύει κυστίδια άνω των 6 mm.

Κατά τη λήψη του ιστορικού, αξιολογούνται επίσης ο πόνος και η ταλάντωση των δοντιών. Η ταλάντωση των δοντιών χωρίζεται σε τρία στάδια. Στο πρώτο στάδιο, η ταλάντωση των δοντιών παρουσιάζεται στο οριζόντιο επίπεδο έως 1 mm. Στο δεύτερο, η κινητικότητα έως 3 mm. Στο πιο σοβαρό στάδιο, το τρίτο, το δόντι κινείται τόσο προς την οριζόντια όσο και προς την κάθετη κατεύθυνση.

Κατά την κλινική εξέταση, μπορεί να υπάρχει αιμορραγία μετά την ανίχνευση. Στη συνέχεια, διαγιγνώσκονται περιοδοντικές αγκυλώσεις που έχουν βάθος μεγαλύτερο από 3,5 mm. Το πιο προχωρημένο στάδιο εκδηλώνεται με το κούνημα και τη μετατόπιση του δοντιού.

Η διάγνωση στη συνέχεια υποβοηθείται από ένα γενετικό τεστ, το οποίο μπορεί να αποκαλύψει την ευαισθησία στη νόσο. Ένα άλλο είναι το βακτηριακό τεστ.

Η παραδοντίτιδα μπορεί να εξελίσσεται διαφορετικά για τον καθένα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ωστόσο, πρόκειται για μια χρόνια (αργή) εξέλιξη της νόσου. Ένας άλλος τύπος είναι μια οξεία λοίμωξη και μια επιθετική συνεχιζόμενη μορφή. Αυτή διαταράσσει και καταστρέφει την κρεμαστή συσκευή του δοντιού σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Είναι εσφαλμένη η αντίληψη ότι η νόσος προσβάλλει μόνο τους ηλικιωμένους. Μπορεί να εμφανιστεί ήδη από την παιδική ηλικία και είναι πιο συχνή στις ηλικίες 30-40. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την οξεία μορφή, όπως η ταχέως εξελισσόμενη περιοδοντίτιδα.

Η νόσος ξεκινά με μια λοίμωξη που διαβρώνει το σμάλτο ή τον περιβάλλοντα ιστό των ούλων του δοντιού. Αρχίζει να διεισδύει σταδιακά μέσω των περιοδοντικών κορμών απευθείας στον ιστό των ούλων και στη συσκευή στερέωσης του δοντιού. Μερικές φορές η περιοδοντίτιδα προκύπτει και από άλλες φλεγμονές ή πλάκα.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, η ανάπτυξή της διαρκεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Το πρώτο ορατό σύμπτωμα είναι η μικρή αιμορραγία κατά το βούρτσισμα των δοντιών, αργότερα ακόμη και κατά το φαγητό. Εάν η νόσος παραμείνει χωρίς θεραπεία, ο οδοντικός μηχανισμός καταστρέφεται και το δόντι χαλαρώνει από τη βάση του.

Μια ομάδα αυτών των ασθενειών αποτελεί στη συνέχεια παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη άλλων επιπλοκών. Αυξάνει ακόμη και τον κίνδυνο επιδείνωσης μιας υπάρχουσας ασθένειας. Όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, με τον διαβήτη. Μεταξύ των δυσκολιών που μπορεί να προκαλέσει κατά την πορεία της είναι:

• αυξημένος κίνδυνος καρδιακής προσβολής και άλλων καρδιακών παθήσεων (ενδοκαρδίτιδα)
• αγγειακά προβλήματα, όπως η αθηροσκλήρωση, η υψηλή αρτηριακή πίεση
• θρομβωτικές καταστάσεις
• επιδεινώνει τον διαβήτη
• νεφροπάθεια
• συχνές λοιμώξεις της ανώτερης αναπνευστικής οδού, των παραρρινίων κόλπων
• πόνος στις αρθρώσεις
• αλλά και, για παράδειγμα, ασθένειες των ματιών, του εγκεφάλου, του ήπατος
• αυξάνει τον κίνδυνο πρόωρου τοκετού και χαμηλού βάρους γέννησης στις έγκυες γυναίκες

Η πρόληψη της περιοδοντίτιδας είναι το κλειδί της επιτυχίας

Η πρόληψη είναι σημαντική για την αποτροπή της εμφάνισης της νόσου. Η πρόληψη είναι επίσης σημαντική για την αποτροπή της υποτροπής (επιστροφή του προβλήματος). Η θεραπεία του πρώτου προβλήματος δεν εγγυάται ότι η νόσος δεν θα εμφανιστεί ξανά. Αντίθετα, θα πρέπει να χρησιμεύσει ως προειδοποίηση και κίνητρο για τη βελτίωση της φροντίδας.

Τα κύρια προληπτικά μέτρα περιλαμβάνουν τον προληπτικό έλεγχο από τον οδοντίατρο, ο οποίος πρέπει να γίνεται μία φορά το χρόνο. Ορισμένα άρθρα αναφέρουν ότι είναι καλύτερο να γίνεται δύο φορές το χρόνο.

Η δεύτερη επιλογή είναι η χρήση των υπηρεσιών των επαγγελματιών οδοντιατρικής φροντίδας (οδοντίατροι). Δεν είναι αλήθεια ότι μόνο οι άνθρωποι που δεν ξέρουν πώς να φροντίζουν τα δόντια τους χρειάζονται οδοντιατρική υγιεινή. Φυσικά, η σωστή τεχνική βουρτσίσματος είναι επίσης σημαντική.

Δεν είναι επίσης αλήθεια ότι όσο πιο σκληρή είναι η οδοντόβουρτσα, τόσο το καλύτερο. Αντίθετα, η πλάκα δεν είναι σκληρή. Οι μαλακές τρίχες μιας οδοντόβουρτσας αρκούν για τον καθαρισμό της. Η χρήση μεσοδόντιων βουρτσών και της κατάλληλης οδοντόκρεμας είναι σκόπιμη.

Η πρόληψη με λίγα λόγια:

• Βούρτσισμα δύο φορές την ημέρα, σωστή τεχνική
• προσέξτε να μην βουρτσίζετε τα δόντια μετά από φαγητό ή κατανάλωση επιθετικών υγρών, περιμένετε τουλάχιστον 15-20 λεπτά πριν το βούρτσισμα
• Βούρτσισμα των δοντιών των μικρών παιδιών από το πρώτο δόντι
• κατάλληλος τύπος οδοντόβουρτσας (π.χ. οδοντόβουρτσα με μαλακές τρίχες)
• μεσοδόντιος καθαρισμός, για παράδειγμα με ένα μεσοδόντιο κιτ
• τακτική αντικατάσταση της οδοντόβουρτσας κάθε δύο μήνες
• να θυμάστε να καθαρίζετε τη γλώσσα σας
• κατάλληλη οδοντόκρεμα
• εάν δεν είναι δυνατόν να βουρτσίζετε τα δόντια σας μετά το φαγητό, η τσίχλα μπορεί να βοηθήσει
• μασάζ των ούλων
• υποστήριξη του ανοσοποιητικού συστήματος και συμπληρώματα διατροφής
• προληπτικές εξετάσεις τουλάχιστον μία φορά το χρόνο
• φροντίδα από οδοντίατρο-υγιεινολόγο
• έγκαιρη αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων που ανακύπτουν
• τροποποίηση της διατροφής, ωμά λαχανικά και φρούτα, όχι μόνο μαλακές τροφές
• περιορισμός του καπνίσματος και του αλκοόλ