Θεραπεία της φυματίωσης: πώς να θεραπεύσετε, ποια φάρμακα είναι αποτελεσματικά; ATB και άλλες αρχές

Ο πρωταρχικός στόχος της θεραπείας της φυματίωσης είναι, φυσικά, η θεραπεία του μολυσμένου ασθενούς και η πρόληψη του θανάτου. Μια σημαντική πτυχή της θεραπείας είναι επίσης η πρόληψη των όψιμων συνεπειών, η πρόληψη της υποτροπής και η πρόληψη της μετάδοσης της φυματίωσης σε άλλους που ήρθαν ή θα έρθουν σε επαφή με τον ασθενή.

Η θεραπεία μπορεί να ενδείκνυται και να συνταγογραφείται από ιατρό ειδικευμένο στην πνευμονολογία και τη φθισιολογία.

Ο ιατρός είναι επαγγελματικά υπεύθυνος για την ορθή ένδειξη της θεραπείας και την προσαρμογή της δοσολογίας. Είναι επίσης υπεύθυνος για την παρακολούθηση και την έγκαιρη ανίχνευση των ανεπιθύμητων ενεργειών της θεραπείας.

Τα αντιφυματικά φάρμακα χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της φυματίωσης. Αυτά τα χημειοθεραπευτικά φάρμακα έχουν τρία χαρακτηριστικά:

• βακτηριοκτόνο - σκοτώνουν τα βακτήρια
• μπορούν να αποστειρώσουν το περιβάλλον
• προστατεύουν από την εμφάνιση ανθεκτικότητας των μυκοβακτηριδίων

Στη σύγχρονη ιατρική, τα βακτηριοκτόνα φάρμακα κατά της φυματίωσης χρησιμοποιούνται σε σύντομες δόσεις. Η ισονιαζίδη και η ριφαμπικίνη είναι τα πιο ισχυρά βακτηριοκτόνα φάρμακα κατά της φυματίωσης που είναι αποτελεσματικά κατά όλων των στελεχών της φυματίωσης.

• Η ισονιαζίδη (Ι) είναι το πιο επιθετικό φάρμακο. Μπορεί να εξαλείψει έως και το 90% των μυκοβακτηριδίων σε μόλις μία εβδομάδα.
• Η ριφαμπικίνη (R) είναι αποτελεσματική κατά των ταχέως πολλαπλασιαζόμενων βακτηρίων και καταστρέφει τα λεγόμενα επίμονα βακτήρια, τα οποία είναι βακτήρια που παραμένουν ανενεργά για μεγάλο χρονικό διάστημα και θα μπορούσαν να ενεργοποιηθούν ανά πάσα στιγμή.
• Η πυραζιναμίδη (P) είναι ικανή να δρα σε όξινα περιβάλλοντα. Καταστρέφει αποτελεσματικά τα βακτήρια που έχουν απορροφήσει τα μακροφάγα.
• Η στρεπτομυκίνη (S) δρα κατά των μυκοβακτηρίων που ζουν εκτός του κυττάρου, δηλαδή στο εξωκυτταρικό περιβάλλον.
• Η αιθαμβουτόλη (Ε) είναι αποτελεσματική σε συνδυασμό με τα προηγούμενα φάρμακα. Η σημασία της έγκειται στην πρόληψη της ανθεκτικότητας στα φάρμακα.

Ο συνδυασμός αυτών των φαρμάκων είναι το κλειδί για την πρόληψη της εμφάνισης ανθεκτικότητας των μυκοβακτηρίων στα αντιφυματικά φάρμακα.

Ο βασικός συνδυασμός είναι η ισονιαζίδη, η ριφαμπικίνη και η πυραζιναμίδη.

Σε ένα άτομο με επιβεβαιωμένη φυματίωση για πρώτη φορά, αρκεί ένα θεραπευτικό σχήμα 6 μηνών. Ένας συνδυασμός τεσσάρων φαρμάκων χορηγείται για δύο μήνες, ακολουθούμενος από μια φάση συνέχισης 4 μηνών σε συνδυασμό δύο φαρμάκων.

Για υποτροπιάζουσα νόσο, χρησιμοποιούνται έως και πέντε συνδυασμοί στην αρχική φάση και τρεις συνδυασμοί στη φάση συνέχισης.

Σε περίπτωση εκτεταμένων ακτινογραφικών ευρημάτων θώρακος, επίμονης μικροσκοπικής θετικότητας και κακής κλινικής κατάστασης του ασθενούς, η αρχική φάση σε τετραπλό συνδυασμό παρατείνεται από δύο σε τρεις μήνες. Η φάση συνέχισης είναι η ίδια για 4 μήνες.

Η συνολική διάρκεια της θεραπείας επεκτείνεται έτσι σε 7 μήνες.