Pityriasis versicolor: Τι είναι και τι συμπτώματα έχει; Αιτίες και μετάδοση

Η Pityriasis versicolor ονομάζεται αλλιώς και tinea versicolor. Ορίζεται ως μια επιφανειακή, μη φλεγμονώδης ή σχεδόν μη φλεγμονώδης νόσος. Ανήκει στις επιφανειακές μυκητιάσεις. Αυτές προκύπτουν λόγω μόλυνσης από παρασιτικούς μύκητες.

Αντιπροσωπεύει περίπου το 20% όλων των μυκητιασικών λοιμώξεων.

Οι επιφανειακές δερματικές μυκητιάσεις διακρίνονται ανάλογα με την αιτιολογία τους σε:

• Καντιντίαση - Καντιντίαση
• δερματοφυτώσεις - Tinea corporis
• κερατομυκητιάσεις - Pityriasis versicolor (Tinea versicolor)

Διαβάστε επίσης: Παρασιτικοί μύκητες, καντιντίαση: Μπορούν οι μύκητες του δέρματος να βλάψουν τα όργανα;

Ο κύριος αιτιολογικός παράγοντας της νόσου είναι ο ζυμομύκητας Malassezia furfur.

Το 1846, ο E. Eichstedt ήταν ο πρώτος που περιέγραψε την ανεύρεση μυκητιασικών στοιχείων στις αποθέσεις της δερματικής νόσου pityriasis versicolor. Η ονομασία Microsporon furfur δεν χρησιμοποιήθηκε για αυτούς τους μικροοργανισμούς μέχρι το 1853.

Το όνομα Malassezia furfur χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον Γάλλο Henri Baillon το 1889.

Η νόσος προσβάλλει κυρίως μετεφηβικούς εφήβους ή νεαρούς ενήλικες.

Θεωρείται ότι προκαλείται από την αυξημένη παραγωγή σμήγματος σε αυτές τις ηλικίες. Ο μύκητας έχει έτσι ένα εξαιρετικό έδαφος αναπαραγωγής για την ύπαρξή του.

Η νόσος εμφανίζεται κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Παράγοντες που προκαλούν την εμφάνιση της νόσου κατά τους καλοκαιρινούς μήνες είναι οι υψηλότερες θερμοκρασίες, η εφίδρωση, η χρήση ρούχων και παπουτσιών που δεν επιτρέπουν την αναπνοή και οι αθλητικές δραστηριότητες.

Η συχνότητα εμφάνισης της νόσου είναι υψηλότερη στα υποτροπικά και τροπικά κλίματα. Στις τροπικές χώρες, η συχνότητα εμφάνισης της νόσου φτάνει το 50%.

Σε βόρειες περιοχές, όπως η Σουηδία, καταγράφεται επιπολασμός μόνο 1%.

Προκαλείται κυρίως από την ανεπαρκή εξάτμιση μέσω του δέρματος λόγω των συνθετικών ενδυμάτων και της κακής υγιεινής.

Προσβάλλει εξίσου και τα δύο φύλα. Είναι μια χαμηλής μολυσματικότητας ασθένεια. Ένα άτομο μπορεί να μολυνθεί είτε με άμεση επαφή με το δέρμα ενός ασθενούς είτε με μετάδοση μέσω του ρουχισμού.

Ο αιτιολογικός παράγοντας της νόσου είναι ο λιπόφιλος ζυμομύκητας Malassezia furfur. Ο ζυμομύκητας αυτός είναι κοινό συστατικό της επιφάνειας του δέρματος του υγιούς δέρματος. Τρέφεται με σμήγμα.

Σε άτομα που πάσχουν από αυξημένη εφίδρωση ή εργάζονται σε περιβάλλοντα με αυξημένες θερμοκρασίες, ο ζυμομύκητας μπορεί να πολλαπλασιαστεί και να προκαλέσει νόσο.

Γνωρίζατε ότι...

Τα περισσότερα είδη μαλασεζίας αποτελούν μέρος της φυσιολογικής μικροχλωρίδας του δέρματος ανθρώπων και ζώων. Κατά μέσο όρο, μπορούμε να αναγνωρίσουμε 2-3 διαφορετικά είδη μαλασεζίας από την επιφάνεια μιας περιοχής του ανθρώπινου δέρματος.

Στους προδιαθεσικούς παράγοντες περιλαμβάνονται:

• υπερβολική εφίδρωση (υπεριδρωσία)
• Αποκλειστική ενδυμασία
• σμηγματόρροια
• διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος

Η επίδραση της κληρονομικότητας έχει επίσης εξεταστεί. Τα αντηλιακά και τα έλαια μπορεί να έχουν κάποια επίδραση στην ανάπτυξη της νόσου. Τα λιπίδια που περιέχουν χρησιμεύουν ως υπόστρωμα για τον πολλαπλασιασμό του ζυμομύκητα Malassezia furfur.

Η λιποφιλικότητα αποτελεί χαρακτηριστικό γνώρισμα όλων των ειδών Malassezia furfur. Σχεδόν όλα τα είδη Malassezia εξαρτώνται από την εξωτερική πρόσληψη λιπιδίων. Τα κύτταρά τους δεν είναι σε θέση να παράγουν κορεσμένα λιπαρά οξέα.

Αυτά τα λιπαρά οξέα είναι απαραίτητα για τη ζωή του ζυμομύκητα. Είναι απαραίτητα για το σχηματισμό του κυτταρικού τοιχώματος. Πλούσια πηγή λιπαρών ουσιών είναι το σμήγμα και το ανθρώπινο δέρμα. Το δέρμα αποτελεί κατάλληλο φυσικό περιβάλλον για την ανάπτυξη αυτού του ζυμομύκητα.

Οι ζυμομύκητες Malassezia παράγουν διάφορους μεταβολίτες που παίζουν σημαντικό ρόλο στην αλληλεπίδρασή τους με τον οργανισμό-ξενιστή.

Για παράδειγμα, ο αποκλεισμός ενός βασικού ενζύμου (τυροσινάση) της παραγωγής μελανίνης οδηγεί σε μειωμένη παραγωγή μελανίνης στα μελανοκύτταρα του ξενιστή και στο σχηματισμό υπομελαγχρωματικών κηλίδων στο δέρμα.

Γνωρίζατε ότι...

Σε γενικές γραμμές, ανεξάρτητα από τον τύπο της λιπόφιλης ζύμης, περίπου το 80% έως 100% των υγιών ενηλίκων είναι αποικισμένοι με Malassezia.

Η πολύχρωμη πιτυρίαση μπορεί να αποτελεί εκδήλωση έντονης εφίδρωσης σε φυτική δυστονία, υπερθυρεοειδισμό, φυματίωση και σε λοίμωξη που προκαλείται από τον ιό HIV.

Η εμφάνιση των συμπτωμάτων της νόσου μπορεί να ποικίλλει. Εξ ου και η ονομασία versicolor = ποικιλόχρωμη. Οι ανοιχτές καφέ κηλίδες εμφανίζονται σε μη χρωματισμένο δέρμα. Οι λευκές κηλίδες εμφανίζονται σε χρωματισμένο δέρμα.

Η νόσος εκδηλώνεται ως έντονα οριοθετημένες κηλίδες. Στην αρχή, έχουν το μέγεθος ενός φακού. Αργότερα, εμφανίζονται κηλίδες χρώματος λευκού καφέ έως βρώμικου κίτρινου ή καφέ. Έχουν δομή σαν χάρτη.

Η τυπική εκδήλωση της νόσου είναι ότι οι βλάβες ξεφλουδίζουν. Το σύμπτωμα αυτό αποτελεί σημαντικό διαγνωστικό σημείο. Διακρίνει άλλες μη ξεφλουδιστικές μελαγχρωματικές διαταραχές (λεύκη).

Κατά τους χειμερινούς μήνες, οι βλάβες είναι πιο σκούρες (καστανές). Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ιδίως μετά από έκθεση στον ήλιο, είναι πιο ανοιχτές από το περιβάλλον δέρμα ή λευκές.

Η περιοχή προτίμησης είναι το μέσο του στήθους και η πλάτη. Οι περιοχές αυτές περιέχουν μεγάλο αριθμό σμηγματογόνων αδένων. Από τις περιοχές αυτές οι εκδηλώσεις εξαπλώνονται στις πλευρές του κορμού.

Μερικές φορές τα συμπτώματα της νόσου μπορεί να εμφανιστούν στην περιοχή του ομφαλού, στις εσωτερικές πλευρές των μηρών και στους ώμους.

Η διάγνωση της νόσου βασίζεται στην τυπική κλινική εικόνα, την πορεία και την απολέπιση. Για τη διάγνωση, η απόδειξη μυκήτων στο εγγενές παρασκεύασμα των αποξεσμένων φολίδων είναι καθοριστική.

Πώς αποφλοιώνονται οι βλάβες;

Στην pityriasis versicolor, οι βλάβες ξεφλουδίζουν απαλά. Αυτή η λεπτή απολέπιση είναι ιδιαίτερα έντονη όταν τα λέπια αποξεστούν με ξύλινη σπάτουλα. Πρόκειται για μια σχετικά απλή διαγνωστική εκδήλωση που διακρίνει άλλες μελαγχρωματικές νόσους που δεν είναι απολεπισμένες.

Η ταυτοποίηση του αιτιολογικού παράγοντα αποτελεί σημαντική βοήθεια στη διαφορική διάγνωση και στην ακριβή αιτιολογική διάγνωση. Είναι επίσης η βάση για τον καθορισμό της αποτελεσματικής θεραπείας.

Οι τρίχες, τα λέπια, τα καλύμματα των φουσκαλών και τα θραύσματα των νυχιών εξετάζονται μικροσκοπικά. Η εξέταση των καλλιεργειών αποτελεί απαραίτητο συμπλήρωμα της μικροσκοπικής εξέτασης. Η ιστοπαθολογική εξέταση των ιστών χρησιμοποιείται ιδιαίτερα στις βαθιές μυκητιάσεις.

Η Pityriasis versicolor μπορεί να διαγνωστεί λανθασμένα ως:

• Pityriasis rosea
• Tinea corporis
• Λεύκη
• Pityriasis alba
• Σμηγματορροϊκή δερματίτιδα
• Ψωρίαση
• Tinea corporis
• Δευτερογενής σύφιλη
• Μυκητοειδής μυκητίαση

Διαβάστε επίσης: Σύφιλη: Ποια είναι τα συμπτώματα, τα στάδια και οι μόνιμες επιπτώσεις; Πώς μεταδίδεται;

Η πορεία της νόσου είναι χρόνια. Τα συμπτώματα εμφανίζονται αρχικά κυρίως στα πλευρά, στον κορμό, στο στήθος ή γύρω από τη μέση.

Σχηματίζονται μικροσκοπικές κηλίδες στις εξόδους των θυλακίων, μεγέθους περίπου 1 cm, οι οποίες μπορεί να συγχωνευθούν σε μεγάλες περιοχές.

Το χρώμα των επικαθήσεων ποικίλλει από άτομο σε άτομο. Ακόμη και στο ίδιο άτομο, οι επικαθήσεις μπορεί να μην έχουν το ίδιο χρώμα. Το πιο χαρακτηριστικό χρώμα είναι το ανοιχτό κίτρινο. Μερικές φορές μπορεί να έχει κοκκινωπή απόχρωση.