Θεραπεία του σακχαρώδη διαβήτη: φάρμακα, ινσουλίνη, δίαιτα. Μπορεί να θεραπευτεί;

Η φαρμακευτική θεραπεία μπορεί να ξεκινήσει με ένα μόνο αντιδιαβητικό φάρμακο ή με συνδυασμό αντιδιαβητικών φαρμάκων από το στόμα ή ινσουλίνης. Η θεραπεία με ινσουλίνη μπορεί να συνδυαστεί με ένα αντιδιαβητικό φάρμακο από το στόμα.

Η βελτιστοποίηση του τρόπου ζωής νοείται κυρίως ως μείωση ή σταθεροποίηση του βάρους. Η μείωση της ενεργειακής πρόσληψης επιτυγχάνεται με τη μείωση της ενέργειας στα επιμέρους γεύματα σύμφωνα με την αρχή του "μικρότερου πιάτου".

Μη φαρμακευτικές αρχές της θεραπείας του διαβήτη τύπου 2:

• Υγιεινή διατροφή
• Τακτική άσκηση
• Μείωση του βάρους
• Τακτική παρακολούθηση των επιπέδων γλυκαιμίας (γλυκόζης στο αίμα) στο σπίτι

Υγιεινή διατροφή

Ηδιαβητική δίαιτα δεν είναι συγκεκριμένη για συγκεκριμένα είδη τροφίμων, αλλά για την επιτυχία της θα πρέπει να ακολουθεί τους εξής κανόνες:

• Τακτική υγιεινή διατροφή σύμφωνα με ένα προκαθορισμένο πρόγραμμα
• μικρότερες μερίδες φαγητού
• προσθήκη τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες (λαχανικά και δημητριακά ολικής άλεσης)
• λιγότερα επεξεργασμένα δημητριακά, πατάτες και γλυκά
• μικρότερες μερίδες γαλακτοκομικών προϊόντων χαμηλών λιπαρών, κρέατος και ψαριών χαμηλών λιπαρών
• υγιεινά λίπη, π.χ. ελαιόλαδο, κραμβέλαιο, αβοκάντο, ξηροί καρποί
• ισορροπία ανάμεσα στις "λιγούρες" και στο τι είναι υγιεινό για τον οργανισμό σας
• υιοθέτηση και τήρηση νέων υγιεινών διατροφικών συνηθειών

Σωματική δραστηριότητα

Η τακτική άσκηση βοηθά στην απώλεια βάρους, στη διατήρηση του ιδανικού βάρους, αλλά και στον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα. Τα ακόλουθα είδη άσκησης είναι πιο κατάλληλα για τους διαβητικούς:

• Αερόβια άσκηση - το περπάτημα, το κολύμπι, η ποδηλασία ή το τρέξιμο είναι ιδανικά. Για επαρκή αποτελέσματα, οι διαβητικοί θα πρέπει να συμμετέχουν σε τουλάχιστον 150 λεπτά αερόβιας άσκησης την εβδομάδα και έως 60 λεπτά την ημέρα για τους παιδιατρικούς ασθενείς.
• Προπόνηση με βάρη - οι ασκήσεις με βάρη, η γιόγκα ή η γυμναστική αυξάνουν τη μυϊκή δύναμη, διορθώνουν τη στάση του σώματος και αυξάνουν τη μυϊκή μάζα, η οποία καταναλώνει περισσότερη γλυκόζη. Οι ενήλικες με διαβήτη τύπου 2 θα πρέπει να ασκούνται τουλάχιστον 3 φορές την εβδομάδα. Τα παιδιά δεν χρειάζεται να ασκούνται με βάρη. Ωστόσο, είναι σημαντικό και για αυτά να ασχολούνται με δραστηριότητες που αναπτύσσουν τη δύναμη και την ευλυγισία, π.χ. σε παιδικούς αθλητικούς χώρους και διαδρομές περιπάτου
• Μειώστε τον χρόνο αδράνειας - αν κάθεστε όλη μέρα στον υπολογιστή στη δουλειά σας, σηκωθείτε ή περπατήστε κάθε 30 λεπτά, κάντε ασκήσεις με τα χέρια ή ανεβείτε τις σκάλες.

Μειώστε το βάρος

Το όφελος από την απώλεια βάρους είναι η μείωση του σακχάρου στο αίμα, της χοληστερόλης, των τριγλυκεριδίων και της υψηλής αρτηριακής πίεσης. Βελτιώσεις στην υγεία παρατηρούνται μετά από μόλις 5% μείωση του σωματικού σας βάρους.

Παρακολούθηση του σακχάρου στο αίμα

Η παρακολούθηση του σακχάρου στο αίμα γίνεται με μια μικρή συσκευή που ονομάζεται γλυκόμετρο. Μια λεπτή βελόνα χρησιμοποιείται για να τρυπήσει το δέρμα στο δάχτυλο του χεριού και λαμβάνεται δείγμα τριχοειδούς αίματος σε ένα προετοιμασμένο χαρτί. Το χαρτί αυτό εισάγεται στο γλυκόμετρο, το οποίο αξιολογεί το επίπεδο σακχάρου στο αίμα σε λίγα δευτερόλεπτα.

Η εξέταση στο σπίτι συνιστάται να γίνεται τουλάχιστον μία φορά την ημέρα σε κατάσταση νηστείας ή 3 φορές την ημέρα πριν από τα γεύματα. Σε σπάνιες περιπτώσεις, το σάκχαρο καταγράφεται περισσότερες από μία φορές την ημέρα, 5 φορές την ημέρα ή ακόμη και στη μέση της νύχτας.

Ιατρική θεραπεία του διαβήτη

Εάν οι προσπάθειες ελέγχου του σακχάρου στο αίμα με τη διατροφή και την άσκηση αποτύχουν, ακολουθεί ιατρική θεραπεία με αντιδιαβητικά φάρμακα.

Η φαρμακευτική θεραπεία για τον διαβήτη τύπου 2 περιλαμβάνει τα ακόλουθα φάρμακα:

1. Η πρώτη επιλογή είναι η μετφορμίνη. Ο μηχανισμός δράσης της είναι η μείωση της σύνθεσης γλυκόζης στο ήπαρ και η αύξηση της ευαισθησίας των κυττάρων στην ινσουλίνη, ώστε τα κύτταρα να μπορούν να τη χρησιμοποιούν πιο αποτελεσματικά.

Οι παρενέργειες περιλαμβάνουν:

• Ναυτία
• Κοιλιακό άλγος
• Φούσκωμα
• Διάρροια
• Μείωση των επιπέδων βιταμίνης Β12

2. Ένα άλλο φάρμακο είναι τα παράγωγα σουλφονυλουρίας, τα οποία αυξάνουν την ποσότητα της ινσουλίνης που εκκρίνεται στην κυκλοφορία του αίματος.

Πιθανές παρενέργειες είναι οι εξής: Οι σουλφινουρίες που προκαλούνται από τη χρήση των σουλφινουκλεϊνών, οι οποίες δεν είναι δυνατόν να προκαλέσουν προβλήματα στην υγεία:

• Ακραία μείωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.
• Αύξηση του σωματικού βάρους

3. Οι γλινίδες είναι φάρμακα που διεγείρουν το πάγκρεας. Έτσι θα αυξηθεί η έκκριση ινσουλίνης. Έχουν ταχύτερη δράση από τα προηγούμενα παράγωγα σουλφονυλουρίας, αλλά η διάρκεια δράσης τους είναι μικρότερη.

Οι παρενέργειες είναι οι ίδιες με εκείνες των παραγώγων σουλφονυλουρίας που αναφέρθηκαν παραπάνω.

4. Η επίδραση των θειαζολιδινεδιόνων είναι η αύξηση της ευαισθησίας των κυττάρων στην ινσουλίνη.

Οι παρενέργειες του φαρμάκου είναι σχετικά πιο σοβαρές από εκείνες των άλλων τύπων φαρμάκων και περιλαμβάνουν:

• Κίνδυνος καρδιακής ανεπάρκειας
• Κίνδυνος καρκίνου της ουροδόχου κύστης (πιογλιταζόνη)
• Κίνδυνος καταγμάτων των οστών
• Αύξηση των επιπέδων χοληστερόλης (ροσιγλιταζόνη)
• Αύξηση του σωματικού βάρους

5 Οι αναστολείς DPP-4 μειώνουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα, αλλά η επίδρασή τους είναι σχετικά μικρή.

Οι πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες περιλαμβάνουν:

• Κίνδυνος παγκρεατίτιδας
• Πόνος στις αρθρώσεις

6. Οι αγωνιστές των υποδοχέων GLP-1 είναι φάρμακα που χορηγούνται με ένεση. Η επίδρασή τους είναι να επιβραδύνουν την πέψη. Το πλεονέκτημα της λήψης τους είναι η μείωση του βάρους και ο μειωμένος κίνδυνος εμφράγματος του μυοκαρδίου ή αιφνίδιου εγκεφαλικού επεισοδίου.

Οι ανεπιθύμητες παρενέργειες περιλαμβάνουν:

• Παγκρεατίτιδα
• Ναυτία
• Εμετός
• Διάρροια

Οι αναστολείς SGLT2 δρουν στο σύστημα διήθησης των νεφρών. Εμποδίζουν την επιστροφή της γλυκόζης στην κυκλοφορία του αίματος, η οποία στη συνέχεια αποβάλλεται με τα ούρα. Τα φάρμακα αυτά ονομάζονται γλυφλοζίνες. Στα οφέλη της χρήσης περιλαμβάνεται η μείωση της συχνότητας εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων.

Οι παρενέργειες περιλαμβάνουν:

• κίνδυνος ακρωτηριασμού (καναγλιφλοζίνη)
• κίνδυνος καταγμάτων των οστών (καναγλιφλοζίνη)
• συχνές κολπικές μολύνσεις από ζυμομύκητες και λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος
• μείωση της αρτηριακής πίεσης
• αύξηση των επιπέδων χοληστερόλης

Θεραπεία με ινσουλίνη

Η ινσουλινοθεραπεία είναι απαραίτητη για ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 και για εκείνους τους ασθενείς που δεν επιτυγχάνουν τα επιθυμητά επίπεδα σακχάρου στο αίμα με αλλαγές στον τρόπο ζωής και άλλα φάρμακα.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι ινσουλίνης, οι οποίοι διαφέρουν ως προς τον ρυθμό και τη διάρκεια δράσης τους.

Η ινσουλίνη μακράς δράσης λαμβάνεται τη νύχτα ή κατά τη διάρκεια της ημέρας. Σκοπός της είναι η διατήρηση ενός σταθερού επιπέδου σακχάρου στο αίμα. Η ινσουλίνη βραχείας δράσης λαμβάνεται πριν από τα γεύματα και χρησιμοποιείται για τη μείωση της γλυκαιμίας αμέσως μετά τα γεύματα. Οι περισσότεροι τύποι ινσουλίνης χορηγούνται με ένεση κάτω από το δέρμα.

Οι παρενέργειες της ινσουλίνης είναι σπάνιες. Οι πιο επικίνδυνες είναι η υπερδοσολογία, η οποία προκαλεί υπογλυκαιμία και στη συνέχεια διαβητική κετοξέωση.

Αν και ο διαβήτης δεν μπορεί ακόμη να θεραπευτεί, μπορεί να αντιμετωπιστεί. Με ένα σωστό και τηρούμενο θεραπευτικό σχήμα, οι χρόνιες επιπλοκές του μπορούν να προληφθούν σε κάποιο βαθμό. Ο μη θεραπευμένος διαβήτης οδηγεί σε πρώιμες επιπλοκές και θέτει σε κίνδυνο την υγεία και συνεπώς τη ζωή του ατόμου.