Τι είναι η κοιλιακή διάσταση: αιτίες, συμπτώματα. Ασκήσεις για το σπίτι τόσο ως πρόληψη όσο και ως λύση;

Στη διάσταση, οι ορθοί κοιλιακοί μύες (musculus rectus abdomini) απέχουν μεταξύ τους στη μέση γραμμή της κοιλιάς (linea alba).

Μόλις οι μύες διαχωριστούν και απελευθερωθούν, τα εσωτερικά όργανα καλύπτονται μόνο από το περιτόναιο (ο σάκος των κοιλιακών οργάνων), το υποδόριο λίπος και το δέρμα.

Η σταθερότητα του κέντρου του σώματος, η μηχανική του κορμού, η σταθερότητα της λεκάνης και η κάλυψη των κοιλιακών σπλάχνων διαταράσσονται.

Η διάσταση είναι μια μυοσκελετική διαταραχή που εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες ως αποτέλεσμα της εγκυμοσύνης και του τοκετού.

Περισσότερες από τις μισές γυναίκες που γεννούν παρουσιάζουν διάσταση μετά τον τοκετό.

Ωστόσο, μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε ενήλικες άνδρες ή νεογέννητα.

Η αιτιολογία της κοιλιακής διάστασης αποδίδεται σε ορισμένες μελέτες στη συγγενή υπερβολική χαλάρωση (χαλαρότητα) των συνδέσμων και στην επακόλουθη απώλεια αντοχής της γραμμής των κοιλιακών συνδέσμων (linea alba).

Ο συνηθέστερος παράγοντας για την ανάπτυξη της διάστασης είναι η εγκυμοσύνη. Ως αποτέλεσμα των ορμονικών επιδράσεων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, της αύξησης του όγκου της μήτρας και της διάτασης των μαλακών δομών του σώματος, ο ευθύς αριστερός και ο ευθύς δεξιός κοιλιακός μυς τεντώνονται μεταξύ τους.

Διάσταση μετά τον τοκετό.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι αποτέλεσμα της ταχείας αύξησης του βάρους, της παχυσαρκίας και της υπερβολικής εξασθένησης των κοιλιακών μυών.

Σε άλλες περιπτώσεις, μπορεί να πρόκειται για αύξηση της κοιλιακής κοιλότητας λόγω άλλης οργανικής νόσου, όπως ο κοιλιακός ασκίτης.

Μερικές φορές, από την άλλη πλευρά, είναι αποτέλεσμα υπερφόρτωσης και παραμόρφωσης της δομής των κοιλιακών μυών λόγω ακατάλληλης τεχνικής ή υπερβολικής έντασης άσκησης.

Οι πιο συνηθισμένοι παράγοντες για την ανάπτυξη κοιλιακής διάστασης:

• Εγκυμοσύνη και τοκετός
• Γονέας άνω των 35 ετών
• Πολύτεκνοι
• Ορμονική επίδραση
• Αύξηση βάρους
• Παχυσαρκία
• Αποδυναμωμένη μυϊκή μάζα του κοιλιακού τοιχώματος
• Έλλειψη αντισταθμιστικής σωματικής δραστηριότητας
• Υπερφόρτωση και παραμόρφωση των κοιλιακών μυών
• Μηχανική βλάβη, τραυματισμός, τραύμα

Εάν οι κοιλιακοί μύες βρίσκονται σε απόσταση μεταξύ τους, το σύστημα στήριξης του σώματος αποδυναμώνεται ταυτόχρονα.

Εάν δεν αντιμετωπιστεί, η διάσταση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων σταθερότητας και κινητικότητας της σπονδυλικής στήλης, μυϊκών ανισορροπιών στη σπονδυλική στήλη, τον κίνδυνο ακατάλληλων αναπνευστικών προτύπων και τον κίνδυνο κοιλιακής προβολής και κοιλιοκήλης.

Καθώς η κοιλιακή μυϊκή μάζα συνδέεται στενά λειτουργικά με το πυελικό έδαφος, το διάφραγμα και τους βαθύς μυς της σπονδυλικής στήλης, το βαθύ σύστημα σταθεροποίησης του σώματος διαταράσσεται.

Η διάσταση συνδέεται συχνά με πόνο στην πλάτη και αστάθεια, ιδίως στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης και στην περιοχή της λεκάνης.

Εάν η διάσταση δεν αντιμετωπιστεί, είναι πιθανές οι γαστρεντερικές και πεπτικές διαταραχές, η ακράτεια ούρων ή οι διαταραχές του εμμηνορροϊκού κύκλου, όπως η επώδυνη έμμηνος ρύση.

Οι πιο συχνές εκδηλώσεις της κοιλιακής διάστασης είναι:

• Χαλαρό κοιλιακό τοίχωμα
• Πόνος στην πλάτη
• Πυελικός πόνος
• Μειωμένη κινητικότητα του κορμού
• Αποδυναμωμένο πυελικό έδαφος
• Πεπτικά προβλήματα
• Ακράτεια ούρων
• Διαταραχή του εμμηνορροϊκού κύκλου

Όταν διαγνωστεί η αιτία της διάστασης, ο ασθενής συμβουλεύεται σχετικά με τις κατάλληλες συνήθειες κίνησης για τις καθημερινές δραστηριότητες. Ο ασθενής εκπαιδεύεται στην ενεργοποίηση του διαφράγματος και στην ευαισθητοποίηση των κοιλιακών μυών.

Ο χειρισμός βαρέων φορτίων και οι μεμονωμένες επίπονες ασκήσεις των κοιλιακών μυών (καθίσματα, σανίδα) πρέπει να αποφεύγονται. Συνιστάται αργή ορθοστασία πάνω από το ισχίο και όχι κίνηση τύπου swinging sit-up.

Η διάταση του ορθού κοιλιακού μυός μπορεί να προσδιοριστεί με ψηλάφηση (αφή). Ο γιατρός ή ο θεραπευτής ψηλαφεί τα μεσαία εσωτερικά άκρα του ορθού κοιλιακού μυός στη μέση γραμμή της κοιλιάς (linea alba).

Εάν το κενό μεταξύ των μυών είναι μεγαλύτερο από 2 cm, μπορεί να πρόκειται για κοιλιακή διάσταση. Στα υψηλότερα στάδια της κοιλιακής διάστασης, το μυϊκό κενό μπορεί να είναι τόσο μεγάλο όσο και 10 cm.

Οι βασικές διαγνωστικές διαδικασίες περιλαμβάνουν τη μέτρηση με ειδική μετροταινία ή με παχύμετρο. Στην περίπτωση της διάστασης, πρόκειται για ακριβή μέτρηση του πλάτους του διαστήματος των κοιλιακών μυών.

Η κοιλιακή διάσταση μπορεί να προσδιοριστεί μόνο με αναρρόφηση (εξέταση με το βλέμμα) σε άτομα με πολύ λίγο υποδόριο λίπος.

Ως αντικειμενική διαγνωστική μέθοδος μπορεί να χρησιμοποιηθεί το υπερηχογράφημα, η αξονική τομογραφία ή η μαγνητική τομογραφία για τη λεπτομερή απεικόνιση των μαλακών δομών του σώματος. Ο κατάλληλος τύπος διαγνωστικής διαδικασίας καθορίζεται από τον εξεταστή ιατρό.

Αυτοεξέταση της κοιλιακής διάστασης

Η κατ' οίκον εξέταση συνίσταται στο να ξαπλώσετε ανάσκελα με τα πόδια σας λυγισμένα στα γόνατα και τα πέλματά σας σε ένα χαλάκι. Στηρίξτε το κεφάλι σας με το ένα χέρι και παρατηρήστε το κοιλιακό τοίχωμα με τα μάτια σας.

Πιέστε το κοιλιακό τοίχωμα πάνω από τον ομφαλό με τις άκρες των δακτύλων του άλλου χεριού. Εάν τα δάκτυλα εισχωρήσουν βαθύτερα και το κενό μεταξύ του αριστερού και του δεξιού ορθού κοιλιακού μυός είναι μεγαλύτερο από 2-2,5 cm, μπορεί να υπάρχει διάσταση.

Σε αυτή την περίπτωση συνιστάται διαβούλευση και επαγγελματική εξέταση από γιατρό.

Διάσταση στην εγκυμοσύνη και μετά τον τοκετό

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, συμβαίνει μεγάλος αριθμός φυσιολογικών αλλαγών στον γυναικείο οργανισμό λόγω των ορμονών. Μία από αυτές είναι η χαλάρωση του κοιλιακού τοιχώματος λόγω της διάτασης των μαλακών δομών του σώματος.

Η κοιλιακή διάσταση παρουσιάζεται σε σημαντικό ποσοστό των γυναικών που γεννούν. Σε ορισμένες γυναίκες η κοιλιακή διάσταση επιμένει για μεγάλο χρονικό διάστημα μετά τον τοκετό.

Η κοιλιακή περιτονία (linea alba) μπορεί να χαλαρώσει ή να σπάσει με την έλξη. Τα εσωτερικά τμήματα του ορθού κοιλιακού μυός απέχουν μεταξύ τους. Η περιοχή της μεγαλύτερης απόστασης είναι συνήθως ο ομφαλός.

Ωστόσο, η ίδια η διάσταση δεν είναι επώδυνη για τη γυναίκα.

Ένα χαλαρό κοιλιακό τοίχωμα έχει μεγάλη επίδραση στη μείωση της σταθερότητας της λεκάνης, της σπονδυλικής στήλης και στην αποδυνάμωση των μυών του πυελικού εδάφους. Συνιστάται, λοιπόν, να υποβάλλεται σε ολοκληρωμένη αποκατάσταση μετά τον τοκετό, βασικό περιεχόμενο της οποίας είναι η άσκηση με φυσιοθεραπευτή.

Για την επιτυχή συντηρητική θεραπεία είναι σημαντική η τακτικότητα των ασκήσεων στο σπίτι και η τήρηση των μέτρων άσκησης.

Με σταθερότητα και δύναμη στην κοιλιά, τη σπονδυλική στήλη και τη λεκάνη, μια γυναίκα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ακράτειας και πόνου στην πλάτη κατά την εμμηνόπαυση (κλιμακτήριο).

Η άσκηση ως πρόληψη και θεραπεία της διάστασης

Η πρόληψη της διάστασης είναι η τακτική ενεργοποίηση του κοιλιακού τοιχώματος πριν από την πραγματική σύλληψη του μωρού.

Μελέτες επιβεβαιώνουν ότι η τακτική άσκηση του κοιλιακού τοιχώματος πριν από τη σύλληψη μειώνει τον κίνδυνο διάστασης. Εάν η διάσταση εμφανιστεί μετά τον τοκετό, υπάρχει επίσης μεγαλύτερη πιθανότητα ταχύτερης αναγέννησης των μαλακών δομών.

Διαστολική αναπνοή και ενδυνάμωση του κοιλιακού τοιχώματος

Αυτή η άσκηση μπορεί να είναι απλή με την πρώτη ματιά, αλλά δεν είναι. Η αρχική θέση είναι ξαπλωμένη ανάσκελα σε ένα μαλακό στρώμα. Τα πόδια είναι λυγισμένα στα γόνατα και τα πέλματα των ποδιών είναι κολλημένα στο στρώμα.

Το κεφάλι βρίσκεται σε νοητή έκταση της σπονδυλικής στήλης και οι ώμοι ακουμπούν χαλαρά στο στρώμα.

Δεν πρέπει να υπάρχει κενό μεταξύ του στρώματος και της σπονδυλικής στήλης. Τοποθετήστε τις παλάμες των χεριών στα τελευταία πλευρά - στο εξωτερικό μέρος της κάτω κοιλίας. Οι παλάμες των χεριών χρησιμοποιούνται για να ελέγξετε τη σωστή τεχνική της άσκησης. Συνιστάται να κλείσετε τα μάτια για να αντιλαμβάνεστε καλύτερα την αναπνοή και την κίνηση των χεριών.

Αναπνέοντας στο διάφραγμα και την κοιλιά, προσπαθούμε να απλώσουμε τα πλευρά πλευρικά σε απόσταση, δημιουργώντας ένα φανταστικό λάστιχο που μεγαλώνει γύρω από την κοιλιά. Με τις παλάμες των χεριών ελέγχουμε τη διαφραγματική αναπνοή πλευρικά.

Προσπαθούμε να κρατήσουμε την κίνηση του θώρακα ελάχιστη. Εισπνέοντας, χρησιμοποιώντας ενδοκοιλιακή πίεση, κρατάμε για λίγα μικρά δευτερόλεπτα. Εκπνέοντας, χαλαρώνουμε το κοιλιακό τοίχωμα και επιστρέφουμε στην αρχική θέση. Η αναπνοή είναι ομαλή και αργή.

Μια πιο δύσκολη εκδοχή της άσκησης είναι η τεχνική της διαφραγματικής αναπνοής και η συνειδητοποίηση της ενδοκοιλιακής πίεσης κατά την εισπνοή και την εκπνοή ταυτόχρονα.

Ο πρωταρχικός στόχος της άσκησης είναι να διατηρηθεί το κοιλιακό τοίχωμα σταθερό και να ενεργοποιηθεί το διάφραγμα καθ' όλη τη διάρκεια της συνεχούς αναπνοής. Μετά από μερικές εισπνοές και εκπνοές, οι κοιλιακοί μύες στη συνέχεια χαλαρώνουν εντελώς.

Γλουτιαία γέφυρα με διαφραγματική αναπνοή

Η αρχική θέση είναι ξαπλωμένη ανάσκελα σε ένα μαλακό στρώμα. Τα πόδια βρίσκονται σε όλο το μήκος τους στο στρώμα και τα γόνατα είναι λυγισμένα. Τα χέρια τοποθετούνται χαλαρά στο στρώμα δίπλα στον κορμό, με τις παλάμες προς τα κάτω.

Το κεφάλι βρίσκεται σε νοητή έκταση της σπονδυλικής στήλης και οι ώμοι είναι φυσικά τοποθετημένοι στο στρώμα.

Εισπνέοντας στο διάφραγμα και στα κάτω πλευρά, ανασηκώνουμε ταυτόχρονα τη λεκάνη από το στρώμα προς το ταβάνι. Ενεργοποιούμε το κοιλιακό τοίχωμα, διαφραγματική αναπνοή. Σφίγγουμε τους κοιλιακούς μύες και κρατάμε την κορυφαία θέση για μερικά δευτερόλεπτα (μερικές εισπνοές και εκπνοές).

Το ιδανικό είναι μια ταυτόχρονη απομονωμένη σύσπαση του γλουτιαίου μυϊκού συστήματος (γλουτιαίοι μύες). Στη συνέχεια με μια εκπνοή χαλαρώνουμε το μυϊκό σύστημα και σιγά-σιγά σπόνδυλο προς σπόνδυλο επιστρέφουμε στη βασική θέση πίσω στο στρώμα.

Τοποθετούμε εναλλάξ τη φτέρνα στο έδαφος.

Η αρχική θέση είναι ξαπλωμένη ανάσκελα. Το κεφάλι είναι σε έκταση της σπονδυλικής στήλης, οι ώμοι είναι χαμηλωμένοι και τοποθετημένοι στο στρώμα. Τα χέρια είναι χαλαρά δίπλα στο σώμα. Οι παλάμες τοποθετούνται στα κάτω πλευρά των πλευρών και στις δύο πλευρές.

Τα κάτω άκρα ανασηκώνονται προς τα πάνω, έτσι ώστε τα πέλματα και τα γόνατα να μην ακουμπούν στο στρώμα. Τα κάτω άκρα είναι φυσικά λυγισμένα στις αρθρώσεις των γονάτων στον αέρα. Οι αρθρώσεις των ισχίων σχηματίζουν μια νοητή ορθή γωνία με τον κορμό.

Δεν υπάρχει χώρος μεταξύ του στρώματος και της σπονδυλικής στήλης.

Με μια αναπνοή, ενεργοποιούμε τη διαφραγματική πλευρική αναπνοή. Παίρνουμε επίγνωση της ενδοκοιλιακής πίεσης και σφίγγουμε το κοιλιακό τοίχωμα. Τοποθετούμε αργά το ένα άκρο με τη φτέρνα στο στρώμα και στη συνέχεια επιστρέφουμε αργά στον ύπνο ομαλά στον αέρα.

Κατά τη διάρκεια της κίνησης του άκρου, διατηρούμε σταθερό το κοιλιακό τοίχωμα, αναπνέουμε ομαλά και κρατιόμαστε με τις παλάμες των χεριών μας. Στη συνέχεια χαλαρώνουμε τους μύες και επαναλαμβάνουμε την άσκηση, ενώ μετακινούμε το αντίθετο κάτω άκρο.