Τι είναι η φλεγμονή: πώς μοιάζει, ποιους κινδύνους ενέχει; Συμπτώματα και διάγνωση

Φλεγμονή ονομάζεται η απεριόριστη φλεγμονώδης διαδικασία στις μαλακές δομές του ανθρώπινου σώματος. Εξαπλώνεται στους συνδετικούς ιστούς των μαλακών δομών (μύες, περιτονίες, υποδόριος ιστός, δέρμα...).

Πρόκειται για επιθετική λοίμωξη που προκαλείται από τα βακτήρια Staphylococcus aureus ή Streptococcus pyogenes. Εκδηλώνεται με ερυθρές φλεγμονώδεις εστίες στο δέρμα, που εντοπίζονται κυρίως στα κάτω και άνω άκρα.

Τα κάτω άκρα (κνήμες) προσβάλλονται συχνότερα.

Η φλεγμονή είναι απεριόριστη και μπορεί επίσης να επηρεάσει το λεμφικό και το αιματικό σύστημα. Υπάρχει επίσης φλεγμονή των εσωτερικών οργάνων.

Η ασθένεια αυτή είναι επίσης γνωστή επαγγελματικά ως κυτταρίτιδα (cellulitis), αλλά στο μυαλό του κοινού αυτό αναφέρεται στο αισθητικό σύμπτωμα του πορτοκαλί δέρματος και στα προβλήματα του λεμφικού συστήματος.

Συχνά το φλέγμα συγχέεται με το απόστημα. Ωστόσο, το απόστημα είναι μια περιγεγραμμένη φλεγμονή που παράγει τοπικές εναποθέσεις πύου. Από την άλλη πλευρά, το φλέγμα είναι μια μη περιγεγραμμένη φλεγμονώδης διαδικασία και η διάτρηση του πύου δεν είναι τόσο εύκολη.

Τι είναι η φλεγμονή;

Η φλεγμονή είναι ο αμυντικός μηχανισμός του οργανισμού ως απάντηση σε κάποια βλάβη ή στην παρουσία ενός παθογόνου μικροοργανισμού.

Πρόκειται για μια βιοχημική διαδικασία. Η εκδήλωσή της είναι πόνος, ερυθρότητα, οίδημα, αυξημένη τοπική θερμοκρασία και ενδεχομένως διαταραχή της τμηματικής λειτουργίας.

Η αιτιολογία του φλεγμαίου καθορίζεται από τη διείσδυση βακτηρίων στο σώμα. Αυτά είναι συχνότερα σταφυλόκοκκοι, στρεπτόκοκκοι και σπανιότερα κολοβακτηρίδια και άλλα παθογόνα μικρόβια.

Τα βακτήρια εισέρχονται συχνότερα στον οργανισμό μέσω της κατεστραμμένης δερματικής κάλυψης ενός ατόμου (από κοψίματα, γρατζουνιές, εγκαύματα, τσιμπήματα εντόμων κ.λπ.).

Η ασθένεια μεταδίδεται με άμεση επαφή από άτομο σε άτομο με μολυσμένο άτομο ή με επαφή με μολυσματικό μολυσμένο αντικείμενο.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η νόσος είναι ήπια, αλλά εάν η λοίμωξη διεισδύσει στα κατώτερα στρώματα των μαλακών δομών και στο αγγειακό σύστημα, η λοίμωξη εξαπλώνεται γρήγορα.

Η φλεγμονή του δέρματος έχει συνήθως σχετικά πρώιμη έναρξη και ταχεία εξέλιξη. Οι εκδηλώσεις της φλεγμονώδους διαδικασίας μπορεί να αρχίσουν να αναπτύσσονται μέσα σε λίγες ώρες μετά την είσοδο της λοίμωξης στον οργανισμό.

Τα άτομα με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα και ανεπαρκή ανοσία είναι πιο επιρρεπή στην ανάπτυξη φλεγμαίνουσας δερματίτιδας.

Τα πρώτα σημάδια της λοίμωξης μπορεί να εμφανιστούν μέσα σε λίγες ώρες από την είσοδο των βακτηρίων στον οργανισμό, αλλά όχι αργότερα από λίγες ημέρες. Η τυπική εκδήλωση είναι ο σχηματισμός μιας κόκκινης φλεγμονώδους βλάβης.

Συχνή είναι η τοπική ευαισθησία, η ευαισθησία και η αυξημένη θερμοκρασία του περιβάλλοντος ιστού. Μπορεί να εμφανιστεί πρήξιμο του άκρου. Η εκδήλωση είναι η διόγκωση ή το πρήξιμο των σχετιζόμενων λεμφαδένων.

Καθώς η λοίμωξη εξελίσσεται, το πύον αρχίζει να συσσωρεύεται στα βαθύτερα στρώματα του δέρματος.

Η νόσος συνοδεύεται επίσης από συνοδά συμπτώματα όπως αυξημένη θερμοκρασία σώματος, πυρετός, ρίγη, διόγκωση των λεμφαδένων, αυξημένη κόπωση, υπερβολική εφίδρωση, έλλειψη όρεξης, πονοκέφαλος και πολλά άλλα.

Εάν δεν χορηγηθεί θεραπεία, η φλεγμονή από φλεγμονές μπορεί να εξαπλωθεί στους γύρω ιστούς. Μπορεί να επηρεάσει τα αιμοφόρα ή λεμφαγγεία και τα νεύρα.

Οι επακόλουθες επιπλοκές της μη θεραπευμένης φλεγμονής μπορεί να περιλαμβάνουν αγγειακή θρόμβωση, σηψαιμία, λεμφαγγειίτιδα, μηνιγγίτιδα, φλεγμονή των αρθρικών δομών και άλλα.

Εάν η φλεγμονή παραμείνει χωρίς θεραπεία, στα ανώτερα στάδια της νόσου μπορεί να επέλθει θάνατος των ιστών και γάγγραινα - νέκρωση των ιστών που προκαλείται από βακτηριακή λοίμωξη.

Στις χειρότερες περιπτώσεις, επίκειται ακρωτηριασμός του μολυσμένου άκρου λόγω γάγγραινας και εξάπλωσης της λοίμωξης.

Ο κίνδυνος της φλεγμονής είναι επομένως η πιθανή διείσδυση της λοίμωξης στο αγγειακό σύστημα και στα εσωτερικά όργανα του σώματος. Όταν η λοίμωξη εισβάλλει στα όργανα, ο πόνος στην περιοχή και η διαταραχή της λειτουργίας των οργάνων είναι χαρακτηριστικές.

Η φλεγμονή είναι μια επικίνδυνη κατάσταση η οποία, εάν δεν αντιμετωπιστεί, μπορεί να οδηγήσει σε δηλητηρίαση του αίματος.

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της φλεγμονής είναι:

• Κόκκινες φλεγμονώδεις δερματικές αλλοιώσεις
• Τοπικός πόνος και ευαισθησία
• Οίδημα του άκρου
• Σχηματισμός πυώδους εναπόθεσης
• Αυξημένη τοπική θερμοκρασία
• Αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος
• Πυρετός, ρίγη
• Αυξημένη κόπωση
• Ναυτία
• Υπερβολική εφίδρωση
• Πονοκέφαλος

Η διάγνωση γίνεται μέσω επαγγελματικής εξέτασης από γιατρό, η οποία είτε επιβεβαιώνει είτε διαψεύδει τη διάγνωση.

Εκτός από τη διαγνωστική διαδικασία με την όραση και την ψηλάφηση, μπορούν να χρησιμοποιηθούν φυσικά όργανα όπως η μαγνητική τομογραφία (MRI) ή η αξονική τομογραφία (CT) για να προσδιοριστεί η ακριβής έκταση της φλεγμονής στους ιστούς του ασθενούς.

Είναι επίσης σημαντικό να λαμβάνεται δείγμα αίματος από τον ασθενή. Στο φλεγμαίνωμα υπάρχει μεγαλύτερος αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων και CRP (C-αντιδρώσα πρωτεΐνη), γεγονός που υποδηλώνει την τρέχουσα φλεγμονώδη διαδικασία στον οργανισμό.

Μια συνήθης διαγνωστική διαδικασία είναι η λήψη δείγματος εκκρίματος από το σημείο της φλεγμονώδους βλάβης, το οποίο στη συνέχεια αξιολογείται στο εργαστήριο. Προσδιορίζεται η παρουσία ενός συγκεκριμένου βακτηρίου στο δείγμα.

Πρόληψη του φλεγμαίου

Πρόληψη κατά των βακτηριακών λοιμώξεων δεν υπάρχει ως τέτοια. Ωστόσο, η πρόληψη είναι η εξάλειψη του κινδύνου εισόδου βακτηρίων στον οργανισμό. Στην περίπτωση των στρεπτοκοκκικών/σταφυλοκοκκικών βακτηρίων του δέρματος, αυτό περιλαμβάνει την εξάλειψη των δερματικών πληγών, των κοψιμάτων, των εγκαυμάτων ή των τσιμπημάτων εντόμων.

Σε περίπτωση παραβίασης της δερματικής επικάλυψης, είναι απαραίτητο το άμεσο πλύσιμο και η απολύμανση της πληγείσας περιοχής. Σε περίπτωση σοβαρού ή μη ειδικού τραυματισμού, πρέπει πάντα να επισκέπτεστε γιατρό.

Ένα άλλο σημαντικό σημείο για την πρόληψη και την ευκολότερη πορεία των μολυσματικών ασθενειών είναι το ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα και η άμυνα του οργανισμού. Όσο πιο ανθεκτικά είναι τα λεμφικά κύτταρα, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες για ευκολότερη πορεία των ασθενειών που προκύπτουν.

Μια ισορροπημένη και υγιεινή διατροφή, η πρόσληψη πρωτεϊνών, η επαρκής σωματική δραστηριότητα, η πρόσληψη των απαραίτητων βιταμινών και μετάλλων, η τήρηση της θεραπείας για άλλες πιθανές διαγνώσεις, η τήρηση των κανόνων υγιεινής και, τέλος, ο τακτικός προληπτικός έλεγχος από γιατρό είναι κατάλληλες.