Θεραπεία του υπερπαραθυρεοειδισμού και του υποπαραθυρεοειδισμού: φάρμακα και χειρουργική επέμβαση

Ο στόχος της θεραπείας της νόσου των παραθυρεοειδών είναι η ανακούφιση από τα συμπτώματα και η επαναφορά των επιπέδων ασβεστίου και φωσφόρου στο φυσιολογικό.

Η θεραπεία του υποπαραθυρεοειδισμού περιλαμβάνει αυξημένη πρόσληψη ασβεστίου και μια δίαιτα προσαρμοσμένη σε αυτό.

• Συμπληρώματα ασβεστίου με τη μορφή δισκίων ή ποτών. Η συνιστώμενη ημερήσια δόση είναι 1,5-2 g ασβεστίου την ημέρα. Παρενέργειες όπως δυσπεψία ή δυσκοιλιότητα είναι συχνές με την υψηλή πρόσληψη ασβεστίου.
• Η υποκατάσταση της βιταμίνης D γίνεται συνήθως με τη μορφή καλσιτριόλης. Τα σκευάσματα διατίθενται σε μορφή καψουλών, σταγόνων ή σπρέι κάτω από τη γλώσσα. Η ελάχιστη ημερήσια πρόσληψη βιταμίνης D είναι 2000 IU, ενώ για τη θεραπεία του υποπαραθυρεοειδισμού συνιστώνται έως και 25 000 IU ημερησίως. Η βιταμίνη D βοηθά τον οργανισμό να απορροφήσει το ασβέστιο και να αποβάλει το φώσφορο.
• Λήψη μαγνησίου. Όταν τα επίπεδα μαγνησίου στο αίμα είναι χαμηλά, η έλλειψη ασβεστίου επιτείνεται, όπως και τα συμπτώματα του υποπαραθυρεοειδισμού, όπως η τετανία.
• Τα θειαζιδικά διουρητικά βοηθούν στη μείωση της ποσότητας ασβεστίου που αποβάλλεται με τα ούρα.

Διατροφή κατάλληλη για τη θεραπεία του υποπαραθυρεοειδισμού

Τροφές πλούσιες σε ασβέστιο:

• Γαλακτοκομικά προϊόντα
• πράσινα φυλλώδη λαχανικά
• μπρόκολο
• χυμός πορτοκαλιού
• Δημητριακά

Αποφυγή τροφών που περιέχουν φώσφορο:

• αναψυκτικά που περιέχουν φώσφορο με τη μορφή φωσφορικού οξέος
• επεξεργασμένα προϊόντα κρέατος
• σκληρά τυριά
• ξηροί καρποί
• προϊόντα ολικής άλεσης

Η θεραπεία του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού περιλαμβάνει παρακολούθηση της νόσου και αναμονή (η λεγόμενη μέθοδος "watch and wait"), φαρμακευτική αγωγή ή χειρουργική επέμβαση.

Η παρακολούθηση και αναμονή είναι δυνατή εάν τα επίπεδα ασβεστίου στο αίμα είναι μόνο ελαφρώς αυξημένα, η σωστή νεφρική λειτουργία διατηρείται χωρίς νεφρολιθίαση (πέτρες στα νεφρά), η οστική πυκνότητα είναι φυσιολογική ή μόνο ελαφρώς κάτω από το φυσιολογικό και δεν υπάρχουν άλλα σοβαρά συμπτώματα της νόσου.

Φαρμακευτική αγωγή

Τα καλσιμιμητικά είναι φάρμακα που απλώς μιμούνται το ασβέστιο που κυκλοφορεί στο αίμα. Τα καλσιμιμητικά δεσμεύονται στους υποδοχείς των παραθυρεοειδών αδένων. Οι παραθυρεοειδείς αδένες "ξεγελιούνται" έτσι ώστε να εκκρίνουν λιγότερη παραθορμόνη.

Το φάρμακο μπορεί να ξεγελάσει τους παραθυρεοειδείς αδένες ώστε να απελευθερώσουν λιγότερη παραθορμόνη.

Ένα τέτοιο φάρμακο είναι η σινακαλσέτη. Συνδυάζεται συχνότερα με ανάλογα της βιταμίνης D.

Οι συνήθεις παρενέργειες της σινακαλσέτης περιλαμβάνουν πόνο στις αρθρώσεις και τους μυς, διάρροια, ναυτία και λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος.

Οι μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες υποφέρουν από οστεοπορωτικό πόνο πολύ συχνότερα από ό,τι οι γυναίκες με υψηλά επίπεδα οιστρογόνων. Σε ταυτόχρονο υπερπαραθυρεοειδισμό, η οστεοπόρωση μπορεί να ανακουφιστεί σημαντικά με τη θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης.

Ωστόσο, αυτή είναι μόνο μια υποστηρικτική θεραπεία που δεν αντιμετωπίζει το παραθυρεοειδικό πρόβλημα.

Το μειονέκτημα αυτής της θεραπείας είναι ότι η μακροχρόνια χρήση της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης θρόμβων αίματος και καρκίνου του μαστού.

Άλλες παρενέργειες αυτής της θεραπείας είναι ο πόνος και η ευαισθησία των μαστών, η ζάλη και οι πονοκέφαλοι.

Τα διφωσφονικά είναι φάρμακα που προστατεύουν τη δομή του υδροξυαπατίτη στα οστά και έτσι εμποδίζουν την απώλεια ασβεστίου από τα οστά. Τα διφωσφονικά χρησιμοποιούνται στη θεραπεία πρώτης γραμμής της οστεοπόρωσης που προκαλείται από υπερπαραθυρεοειδισμό.

Μια θετική επίδραση του φαρμάκου είναι η μείωση της συχνότητας εμφάνισης παθολογικών καταγμάτων των οστών. Στις παρενέργειες περιλαμβάνεται η αύξηση της αρτηριακής πίεσης ή ο κίνδυνος έλκους στομάχου.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Η χειρουργική επέμβαση, κατά την οποία αφαιρείται παραθυρεοειδικός ιστός, είναι μία από τις θεραπείες του πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού στις περισσότερες περιπτώσεις. Αρκεί να αφαιρεθούν μόνο οι αδένες που είναι διογκωμένοι ή που έχουν προσβληθεί από όγκο, όπως ένα αδένωμα.

Εάν έχουν προσβληθεί και οι τέσσερις αδένες, αφαιρούνται μόνο τρεις ή τρεις με μέρος του τέταρτου αδένα. Τουλάχιστον παραμένει μια μικρή ποσότητα λειτουργικού παραθυρεοειδικού ιστού που παράγει παραθορμόνη.

Οι πιθανές επιπλοκές και κίνδυνοι της χειρουργικής επέμβασης περιλαμβάνουν:

• Βλάβη στα νεύρα που ελέγχουν τις φωνητικές χορδές. Τα νεύρα αυτά περνούν σε κοντινή απόσταση από την περιοχή στην οποία χειρουργεί ο χειρουργός. Μπορούν εύκολα να υποστούν ακούσια βλάβη. Το αποτέλεσμα είναι η απώλεια της φωνής του ασθενούς.
• Μια ακραία μείωση των επιπέδων ασβεστίου που απαιτεί αντικατάσταση ασβεστίου και βιταμίνης D. Η κατάσταση αυτή συμβαίνει λόγω της αφαίρεσης και των τεσσάρων αδένων ή της βλάβης της μικρής ποσότητας παραθυρεοειδικού ιστού που παραμένει. Ο οργανισμός δεν μπορεί πλέον να παράγει από μόνος του αρκετή παραθυρεοειδική ορμόνη για να διατηρήσει τα φυσιολογικά επίπεδα ασβεστίου.