Χάπια διατροφής: πώς λειτουργούν και ποιοι είναι οι κίνδυνοι; + Απαγορευμένες ουσίες

Πώς λειτουργούν τα χάπια διατροφής; Η σημασία τους, η επίδρασή τους και σημαντικές προειδοποιήσεις σχετικά με τις περιορισμένες, "απαγορευμένες" ουσίες.

Πιθανότατα όλοι μας έχουμε προσπαθήσει να χάσουμε κάποιο βάρος κάποια στιγμή. Ο στόχος είναι να αισθανόμαστε καλά σωματικά, αλλά κυρίως ψυχικά.

Ίσως πρόκειται απλώς για μια εποχιακή μανία κατά την οποία καταβάλλουμε όλες μας τις προσπάθειες για να πετύχουμε τον στιγμιαίο στόχο να έχουμε ένα ονειρεμένο σωματικό βάρος.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, πρόκειται για μια μακροχρόνια ή και δια βίου προσπάθεια που χρησιμοποιεί διάφορες μεθόδους. Λιγότερες και πιο προσιτές μεθόδους.

Η διατήρηση ενός λογικού σωματικού βάρους είναι μία από τις σημαντικές πτυχές που επηρεάζουν την υγεία και τη συνολική ποιότητα ζωής κάθε ανθρώπου.

Επομένως, είναι απαραίτητο να διατηρείται ένας καλός τρόπος ζωής και να ασκείται επαρκής σωματική δραστηριότητα, όπου αυτό είναι δυνατόν.

Υπάρχουν πλέον δεκάδες ή και εκατοντάδες διαφορετικές κατευθυντήριες οδηγίες που υπόσχονται τουλάχιστον τη διατήρηση ενός σταθερού σωματικού βάρους και στην καλύτερη περίπτωση τη μείωσή του.

Σε γενικές γραμμές, ωστόσο, καλό είναι να υιοθετήσετε μερικούς κανόνες και να τους κάνετε μέρος της καθημερινής σας ρουτίνας.

Αυτοί θα πρέπει να είναι, για παράδειγμα, τα ακόλουθα βήματα:

• Να τρώτε επαρκείς μερίδες φαγητού σε τακτά χρονικά διαστήματα.
• Να τρώτε άφθονα λαχανικά και φρούτα.
• Να επιλέγετε πιο υγιεινές εναλλακτικές λύσεις τροφίμων και να αποφεύγετε το γρήγορο φαγητό.
• Πίνετε άφθονο νερό, προτιμώντας τα μη ζαχαρούχα ποτά.
• Να είστε δραστήριοι, να ασχολείστε με σωματικές δραστηριότητες και να γυμνάζεστε αρκετά.

Πιθανώς δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο αριθμός των ανθρώπων που είναι υπέρβαροι ή και παχύσαρκοι αυξάνεται ανησυχητικά κάθε μέρα. Από το σύνολο του πληθυσμού των ενηλίκων άνω των 18 ετών, έως και το 39% είναι υπέρβαροι και το 13% παχύσαρκοι.

Και δεν είναι μόνο οι ανεπτυγμένες χώρες με σχετικά υψηλά εισοδήματα που επηρεάζονται. Επηρεάζονται και χώρες που θεωρούνται ακόμη αναπτυσσόμενες.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), είμαστε υπέρβαροι αν ο δείκτης μάζας σώματος (ΔΜΣ) είναι ≥ 25 και παχύσαρκοι αν ο ΔΜΣ είναι ≥ 30.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος του υπέρβαρου και της παχυσαρκίας για τον άνθρωπο είναι οι αρνητικές επιπτώσεις τους στην υγεία.

Αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης απειλητικών για τη ζωή ασθενειών, όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, διαβήτης, μυοσκελετικές, ηπατικές και νεφρικές παθήσεις. Συνδέονται επίσης με υψηλότερη θνησιμότητα.

Ο δρόμος για την αποτελεσματική απώλεια βάρους δεν είναι βραχυπρόθεσμος και συχνά δεν είναι εύκολος.

Οι παρεμβάσεις σε έναν καθιερωμένο τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένων των διατροφικών αλλαγών ή της αύξησης της συχνότητας της σωματικής δραστηριότητας, μπορεί να είναι αρκετά δύσκολες. Τα επιθυμητά αποτελέσματα αργούν να έρθουν και το άτομο χάνει το κίνητρο.

Αυτό οδηγεί σε μια σχετικά πρόωρη επιστροφή στις συνήθεις δραστηριότητες ή στην αναζήτηση ενός ταχύτερου και ευκολότερου τρόπου απώλειας βάρους.

Ως εκ τούτου, με την ελπίδα της επιτυχίας, πολύ συχνά καταφεύγουμε σε βοηθητικά μέσα όπως τα συμπληρώματα διατροφής ή τα φάρμακα άμεσα.

Χρήσιμες αριθμομηχανές και άρθρα:

• Υπολογιστής δείκτη ΔΜΣ.
• Υπολογιστής αναλογίας μέσης προς γοφούς.
• Υπολογιστής: ΔΜΣ για παιδιά - Είναι το παιδί υπέρβαρο, ιδανικό βάρος ή λιποβαρές;
• Υπέρβαρο και παχυσαρκία σε παιδιά, εφήβους και νεαρούς ενήλικες. Τι να κάνετε γι' αυτό;

Συμπληρώματα διατροφής έναντι φαρμάκων για την απώλεια βάρους

Τα συμπληρώματα διατροφής είναι προσθήκες στη συνήθη ισορροπημένη διατροφή μας. Μπορεί να είναι βιταμίνες, μέταλλα, ιχνοστοιχεία, αμινοξέα, φυτικές ίνες ή φυτικά εκχυλίσματα που παρέχουν θρεπτικά συστατικά στον οργανισμό μας.

Δεν προορίζονται για τη θεραπεία ή την πρόληψη ασθενειών και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται ως υποκατάστατο μιας ποικίλης διατροφής.

Η διάθεση στην αγορά των συμπληρωμάτων διατροφής δεν υπόκειται (σε αντίθεση με τα φάρμακα) σε τόσο αυστηρή έγκριση από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές. Η ασφάλειά τους είναι πρωτίστως ευθύνη του παρασκευαστή.

Όταν προσπαθούμε να χάσουμε βάρος, τα σωστά συμπληρώματα διατροφής μπορούν να μας βοηθήσουν να επιτύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα, αλλά πάντα σε συνδυασμό με άλλες προσαρμογές του τρόπου ζωής.

Η δεύτερη κατηγορία είναι τα φάρμακα για την απώλεια βάρους. Αυτά ονομάζονται ανορεκτικά.

Σε αντίθεση με τα συμπληρώματα διατροφής, τα φάρμακα αυτά ελέγχονται αυστηρά για την ασφάλειά τους (διαθέτουν κλινικές μελέτες ασφαλείας που έχουν εκπονηθεί και εγκριθεί).

Τα φάρμακα έχουν βιολογική δράση στο σώμα. Μπορούν επίσης να μειώσουν το βάρος με διάφορους μηχανισμούς.

Λόγω της φύσης τους, τα φάρμακα για την απώλεια βάρους είναι σχεδόν πάντα συνταγογραφούμενα.

Χρησιμοποιούνται αποκλειστικά σε ασθενείς που έχουν διαγνωστεί ως υπέρβαροι ή παχύσαρκοι, για τους οποίους οι αλλαγές στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της τροποποίησης της διατροφής και της σωματικής δραστηριότητας, δεν επαρκούν ή οι οποίοι δεν μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργική θεραπεία.

Η τροποποίηση της διατροφής και η αυξημένη σωματική δραστηριότητα εξακολουθούν να αποτελούν τη θεραπεία πρώτης επιλογής τόσο για τους παχύσαρκους όσο και για τους υπέρβαρους ασθενείς.

Το σημαντικό γεγονός είναι ότι η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων για την απώλεια βάρους είναι περιορισμένη και πολύ ατομική. Σε ορισμένα άτομα μπορεί να έχουν πολύ καλό αποτέλεσμα, σε άλλα είναι αναποτελεσματικά. Στις χειρότερες περιπτώσεις προκαλούν ακόμη και παρενέργειες.

Με βάση τις παραπάνω πτυχές, υπάρχουν διαφορές στη διαθεσιμότητα αυτών των φαρμάκων στις αγορές των διαφόρων χωρών. Ενώ στην Ευρώπη ορισμένα φάρμακα μπορεί να είναι εγκεκριμένα από την αρμόδια αρχή, σε άλλες χώρες δεν θα τα βρείτε. Φυσικά, ισχύει και το αντίστροφο.

Πώς λειτουργούν τα προϊόντα απώλειας βάρους;

Τα προϊόντα απώλειας βάρους, είτε μιλάμε για φάρμακα, είτε για συμπληρώματα διατροφής είτε για ορισμένα τρόφιμα, λειτουργούν συνήθως με τον ακόλουθο τρόπο.

Μπορεί να δρουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα (στον εγκέφαλο) ή να δρουν σε άλλα σημεία του σώματος.

Στον εγκέφαλο, οι ουσίες αυτές μπορούν να προκαλέσουν αίσθημα κορεσμού ή να καταστείλουν την όρεξη.

Ορισμένες είναι σε θέση να βελτιώσουν και να επιταχύνουν τη λειτουργία των μεταβολικών διεργασιών, επιτρέποντας έτσι την αύξηση της ενεργειακής δαπάνης.

Άλλες δρουν απευθείας στον πεπτικό σωλήνα, όπου εμποδίζουν την απορρόφηση ορισμένων συστατικών της τροφής, όπως τα λίπη. Δρουν δεσμεύοντας ορισμένα συστατικά της τροφής ή επηρεάζοντας τη δραστηριότητα των πεπτικών ενζύμων.

Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από τη λήψη τους;

Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι η μη συνετή λήψη φαρμάκων ή συμπληρωμάτων διατροφής για τη μείωση του βάρους σας μπορεί να ενέχει ορισμένους κινδύνους.

Αν και τα συμπληρώματα διατροφής είναι πιο προσιτά σε σύγκριση με τα συνταγογραφούμενα φάρμακα, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν κίνδυνοι για την υγεία που συνδέονται με τη χρήση τους.

Πριν αρχίσετε να παίρνετε οποιοδήποτε προϊόν, πρέπει να εξετάσετε τα οφέλη του, την πιθανή εμφάνιση παρενεργειών ή την ανάπτυξη εξάρτησης.

Επίσης, δεν μπορεί να βασιστεί κανείς στο ότι αν ένα προϊόν είναι φυσικό, για παράδειγμα φυτικής προέλευσης, δεν μπορεί να είναι επικίνδυνο.

Επομένως, ο καλύτερος τρόπος είναι να συμβουλευτείτε έναν γιατρό πριν από τη λήψη αυτών των προϊόντων, ιδανικά πριν από την έναρξη της χρήσης τους.

Αυτό ισχύει όχι μόνο για τα φάρμακα αλλά και για τα συμπληρώματα διατροφής, τα οποία συχνά δεν έχουν την παρέμβαση γιατρού ή φαρμακοποιού.

Σε αυτές τις περιπτώσεις, ο γιατρός βοηθά τον ασθενή να αξιολογήσει τη συνολική του υγεία.

Εκτιμά εάν ο ασθενής είναι υπέρβαρος ή παχύσαρκος. ιαπιστώνει τις πιθανές αιτίες του αυξημένου ή υπερβολικού σωματικού βάρους.

Συστήνει την επόμενη πορεία δράσης, δηλαδή επιλέγει την καταλληλότερη αγωγή ή συνταγογραφεί θεραπεία. Λαμβάνει πάντα υπόψη την ηλικία, το φύλο, τη σοβαρότητα της πάθησης, τη γενική υγεία, τις πιθανές επιπλοκές, τους ψυχοκοινωνικούς παράγοντες και λαμβάνει υπόψη τις προτιμήσεις του ασθενούς.

Αξιολογεί επίσης την παρουσία άλλων ασθενειών, η οποία αποτελεί βασικό παράγοντα για τη λήψη απόφασης σχετικά με τη σωστή θεραπεία.

Εάν ο γιατρός αποφασίσει να θεραπεύσει με φάρμακα ή άλλα προϊόντα, πρέπει να σταθμίσει προσεκτικά τα οφέλη και τους κινδύνους αυτής της θεραπείας.

Υπάρχουν ορισμένες ομάδες ασθενών που δεν επιτρέπεται να λαμβάνουν φάρμακα ή συμπληρώματα διατροφής που έχουν σχεδιαστεί για τη μείωση του βάρους.

Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν:

• Έγκυες και θηλάζουσες γυναίκες
• Γυναίκες που προσπαθούν να συλλάβουν
• Άτομα που είναι αλλεργικά σε ορισμένα συστατικά ενός φαρμάκου ή συμπληρώματος διατροφής
• Ασθενείς με γλαύκωμα, καρδιαγγειακή νόσο, υπερδραστήριο θυρεοειδή ή ηπατικά προβλήματα
• Άτομα που κινδυνεύουν να αναπτύξουν εθισμό

Οι πιο συχνές παρενέργειες των φαρμάκων για την απώλεια βάρους και των συμπληρωμάτων διατροφής περιλαμβάνουν:

• Κοιλιακή δυσφορία
• ναυτία και έμετος
• δυσκοιλιότητα
• βήχας
• ζάλη
• κόπωση
• πονοκέφαλος
• ξηροστομία, αλλαγές στη γεύση
• προβλήματα ύπνου έως αϋπνία

Οι σοβαρές και επικίνδυνες παρενέργειες περιλαμβάνουν αυξημένη αρτηριακή πίεση, αυξημένο καρδιακό ρυθμό, ηπατική και νεφρική βλάβη.

Μπορούν επίσης να προκαλέσουν εθισμό.

Η εμφάνιση παρενεργειών, συμπεριλαμβανομένων των σοβαρών, οφείλεται επίσης σε μεγάλο βαθμό στο ότι ένα άτομο λαμβάνει αυτά τα προϊόντα σε λάθος δόση. Συχνά, παίρνει υπερβολική δόση.

Αυτό οφείλεται επίσης στο γεγονός ότι η μέθοδος και η καταλληλότητα λήψης αυτών των σκευασμάτων δεν συμβουλεύεται εκ των προτέρων γιατρό ή φαρμακοποιό.

Η λανθασμένη δοσολογία ή η κατάχρηση των σκευασμάτων οδηγεί σε παρενέργειες όπως αϋπνία, παραισθήσεις, ζάλη, έμετο, δερματικά εξανθήματα, κνησμό, πρήξιμο των κάτω άκρων, κιτρίνισμα του δέρματος και του λευκού των ματιών ή αποχρωματισμό των ούρων ή των κοπράνων.

Η ανάπτυξη και η εμφάνιση εξάρτησης σχετίζεται κυρίως με το γεγονός ότι τα προϊόντα αυτά προκαλούν αισθήματα ευφορίας και ενέργειας. Αυτό αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης εξάρτησης από αυτά τα αισθήματα και από το προϊόν που τα προκαλεί.

Ωστόσο, βιολογικοί παράγοντες, περιβαλλοντικοί παράγοντες, οικογενειακό υπόβαθρο κ.λπ. εμπλέκονται επίσης στην ανάπτυξη της εξάρτησης.

Άλλοι κίνδυνοι από τη λήψη συμπληρωμάτων διατροφής για την απώλεια βάρους περιλαμβάνουν τη δυνατότητα αλληλεπίδρασής τους.

Μπορούν να αλληλεπιδράσουν με άλλα φάρμακα που λαμβάνει επί του παρόντος ένα άτομο. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή του αποτελέσματος της θεραπείας. Επίσης, αλληλεπιδρούν με ορισμένα συστατικά τροφίμων ή άλλα συμπληρώματα διατροφής.

Στην περίπτωση των φυτικών συμπληρωμάτων διατροφής, υπάρχει ο κίνδυνος ότι η επίδραση και ο τρόπος δράσης των δραστικών συστατικών δεν είναι καλά περιγεγραμμένα και γνωστά.

Ιστορικά, αρκετές φαρμακευτικές ουσίες έχουν χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία του υπερβολικού βάρους και της παχυσαρκίας τις τελευταίες δεκαετίες. Επί του παρόντος, μόνο λίγα από αυτά κυκλοφορούν στην αγορά.

Αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι τα φάρμακα που εγκρίθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν στην ιατρική πρακτική στο παρελθόν βρέθηκαν να έχουν σοβαρές παρενέργειες.

Αυτές ήταν κυρίως σημαντικές καρδιακές και καρδιακές βλάβες, ηπατικές βλάβες ή ψυχολογικές διαταραχές (αϋπνία, κατάθλιψη, άγχος, τάσεις αυτοκτονίας).

Για λόγους ασφαλείας, τα φάρμακα αυτά αποσύρθηκαν από την αγορά και δεν είναι πλέον διαθέσιμα.

Ποιες ουσίες είναι αποτελεσματικές στη μείωση του βάρους;

Αρκετές δραστικές ουσίες είναι σήμερα εγκεκριμένες και χρησιμοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση για σκοπούς μείωσης του βάρους.

Η ορλιστάτη, η λιραγλουτίδη, η σεμαγλουτίδη, η σετμελανοτίδη και ο συνδυασμός ναλτρεξόνης και βουπροπιόνης έχουν εγκριθεί ως δραστικές ουσίες σε φάρμακα.

Orlistat

Η ορλιστάτη είναι μια ουσία που δρα στον πεπτικό σωλήνα. Εμποδίζει τα ένζυμα που είναι υπεύθυνα για την πέψη των λιπών της τροφής.

Συγκεκριμένα, τις γαστρικές και παγκρεατικές λιπάσες, των οποίων η λειτουργία αναστέλλεται με τον τρόπο αυτό. Ο αποκλεισμός των λιπασών οδηγεί σε αδυναμία πέψης ορισμένων λιπών. Τα λίπη δεν απορροφώνται από τον πεπτικό σωλήνα αλλά αποβάλλονται από τον οργανισμό αχώνευτα με τα κόπρανα.

Αυτό βοηθά στην απώλεια βάρους.

Η ορλιστάτη δεν επηρεάζει την όρεξη. ιατίθεται συνήθως σε από του στόματος δοσολογικές μορφές.

Η χρήση της ορλιστάτης σχετίζεται με την πιθανή εμφάνιση στομαχικών ενοχλήσεων, όπως κοιλιακό άλγος, φούσκωμα, διάρροια, παρόρμηση για πέρασμα κοπράνων έως ακράτεια κοπράνων, παρουσία λιπών στα κόπρανα.

Αυτές οι ενοχλήσεις συνήθως ανακουφίζονται εάν δεν καταναλώνονται τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά.

Οι σοβαροί κίνδυνοι περιλαμβάνουν ηπατική βλάβη που εκδηλώνεται με κιτρίνισμα του δέρματος και του λευκού των ματιών, κνησμό, σκουρόχρωμα ούρα, κοιλιακό άλγος ή απώλεια όρεξης.

Η ορλιστάτη μπορεί επίσης να επηρεάσει την απορρόφηση άλλων φαρμάκων ή λιποδιαλυτών βιταμινών.

Liraglutide

Η λιραγλουτίδη εγκρίθηκε και χρησιμοποιείται κυρίως ως φάρμακο για τη θεραπεία του διαβήτη τύπου 2, επειδή αυξάνει την παραγωγή της ορμόνης ινσουλίνης στο πάγκρεας.

Αργότερα, εντοπίστηκαν και άλλες επιδράσεις της -περιφερική και κεντρική καταστολή της όρεξης και παράταση του διαστήματος γαστρικής κένωσης-.

Σήμερα χρησιμοποιείται σε υψηλότερες δόσεις για την προώθηση της απώλειας βάρους ως συμπλήρωμα της τροποποίησης του τρόπου ζωής. Χορηγείται με ένεση.

Πεπτικά προβλήματα όπως κοιλιακό άλγος, ναυτία, έμετος, διάρροια και δυσκοιλιότητα μπορεί να εμφανιστούν κατά τη λήψη λιραγλουτίδης. Επίσης, αυξημένος καρδιακός ρυθμός, έλλειψη όρεξης, κόπωση ή ζάλη.

Σεμαγλουτίδη

Η σεμαγλουτίδη δρα με τον ίδιο μηχανισμό με τη λιραγλουτίδη. Προκαλεί αίσθημα κορεσμού, καθυστερώντας έτσι την πείνα και μειώνοντας την ποσότητα της λαμβανόμενης τροφής. Χορηγείται με ένεση.

Μπορεί να εμφανιστούν πονοκέφαλος, ναυτία, έμετος, διάρροια, δυσκοιλιότητα ή κοιλιακό άλγος κατά τη λήψη σεμαγλουτίδης.

Συνδυασμός ναλτρεξόνης και βουπροπιόνης

Ο σταθερός συνδυασμός των φαρμάκων ναλτρεξόνη (ανταγωνιστής υποδοχέων οπιοειδών) και βουπροπιόνη (αντικαταθλιπτικό) δρα στα τμήματα του εγκεφάλου που ελέγχουν την πρόσληψη τροφής και ρυθμίζουν τα συναισθήματα ευχαρίστησης και ευχαρίστησης που σχετίζονται με την πρόσληψη τροφής.

Ως εκ τούτου, δρα ως κατασταλτικό της όρεξης, μειώνοντας την ποσότητα της προσλαμβανόμενης τροφής και αυξάνοντας την ενεργειακή δαπάνη.

Οι πιο συχνές παρενέργειες του συνδυασμού αυτών των φαρμάκων είναι ναυτία, έμετος, πονοκέφαλος, ζάλη, δυσκοιλιότητα, ξηροστομία.

Το προϊόν δεν πρέπει να χρησιμοποιείται από ασθενείς με ηπατικές και νεφρικές διαταραχές, ασθενείς με μη θεραπευμένη υψηλή αρτηριακή πίεση και ασθενείς με ορισμένες ψυχιατρικές διαταραχές.

Setmelanotide

Η σετμελανοτίδη είναι ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο του αισθήματος της πείνας σε ασθενείς με γενετική διαταραχή κατά την οποία ο εγκέφαλός τους δεν μπορεί να ρυθμίσει το αίσθημα της πείνας. Αποτρέπει την υπερκατανάλωση τροφής επειδή αυτοί οι ασθενείς δεν έχουν αίσθημα πληρότητας στο στομάχι τους μετά το φαγητό.

Φυτικά παρασκευάσματα και συμπληρώματα διατροφής

Η αποτελεσματικότητα των φαρμάκων για την απώλεια βάρους είναι ιδιαίτερα ατομική, συνδέεται με την εμφάνιση παρενεργειών και σε πολλές περιπτώσεις υπάρχει και περιορισμένη διαθεσιμότητα για προφανείς λόγους. Ως εκ τούτου, έχουν αρχίσει να αναζητούνται άλλα μέσα για την απώλεια βάρους.

Οι άνθρωποι έχουν αρχίσει να αναζητούν εναλλακτικές λύσεις, ιδίως στη φύση. Αλλά δεν είναι κάθε φυσικό προϊόν ασφαλές.

Ακόμη και στην περίπτωση των φυσικών σκευασμάτων ή των διαφόρων συμπληρωμάτων διατροφής, εξακολουθεί να υπάρχει ο κίνδυνος ανεπιθύμητων ή ακόμη και βλαβερών επιδράσεών τους στον ανθρώπινο οργανισμό. Ως εκ τούτου, θα πρέπει πάντα να προσεγγίζονται με κοινή λογική.

Παραδείγματα φυσικών συστατικών που έχει αποδειχθεί ότι προάγουν την απώλεια βάρους είναι η χιτοζάνη, η καρνιτίνη, η καψαϊκίνη, η γλυκομαννάνη, το συζευγμένο λινολεϊκό οξύ ή η συνεφρίνη.

Μεταξύ των φυτών, αυτά περιλαμβάνουν τον πράσινο καφέ, το πράσινο τσάι, την Garcinia cambogia, τη ζάχαρη στέβια ή το Hoodia gordonii.

Χιτοζάνη

Η χιτοζάνη είναι ένας πολυσακχαρίτης που σχηματίζεται με τη χημική αντίδραση της αποακετυλίωσης από τη χιτίνη. Η χιτίνη αποτελεί μέρος του εξωτερικού σκελετού των εντόμων ή των καρκινοειδών.

Δρα μειώνοντας την απορρόφηση των λιπών και της χοληστερόλης από τη διατροφή στον οργανισμό, ενώ παράλληλα αυξάνει το ρυθμό απέκκρισης του λίπους. Επιπλέον, έχουν περιγραφεί και άλλες ευεργετικές επιδράσεις της στην αρτηριακή πίεση και στην περιεκτικότητα του αίματος σε λίπος.

Η χιτοζάνη μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες όπως φούσκωμα, δυσπεψία, ναυτία και καούρα. Σε ορισμένους χρήστες μπορεί να εμφανιστούν αλλεργίες.

Το δυναμικό αλληλεπίδρασής της θεωρείται αρνητικό. Για παράδειγμα, αλληλεπιδρά με τη βαρφαρίνη ή επηρεάζει την απορρόφηση λιποδιαλυτών βιταμινών.

Καρνιτίνη

Η καρνιτίνη είναι μια ουσία που εμπλέκεται στο φυσικό μεταβολισμό του ανθρώπου. Η λειτουργία της είναι να μεταφέρει τα λιπαρά οξέα στα μιτοχόνδρια όπου χρησιμοποιούνται για την παραγωγή ενέργειας. Επίσης, εμπλέκεται στην αποβολή των μεταβολικών αποβλήτων από τα κύτταρα.

Αυτό βοηθά στην απώλεια βάρους.

Έχει μόνο πολύ ήπιες παρενέργειες - διάρροια, ναυτία ή κοιλιακό άλγος.

Καψαϊκίνη

Η καψαϊκίνη είναι ένα αλκαλοειδές που ευθύνεται για την καυτερή γεύση των πιπεριών. Μία από τις πολλές επιδράσεις της είναι η προώθηση της καύσης λίπους και η αύξηση της ενεργειακής δαπάνης του οργανισμού.

Ως αποτέλεσμα, βρίσκει εφαρμογή στη διαχείριση του βάρους και την πρόληψη της παχυσαρκίας.

Η χρήση του μπορεί να σχετίζεται με ήπια δυσπεψία, εφίδρωση, εξάψεις και ρινίτιδα. Μπορεί να αλληλεπιδράσει με φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της υψηλής αρτηριακής πίεσης.

Γλυκομαννάνη

Η γλυκομαννάνη είναι ένας πολυσακχαρίτης που εξάγεται από τους κονδύλους του φυτού Amorphophallus konjac. Θεωρείται διαλυτή μορφή διαιτητικών ινών.

Συμβάλλει στην απώλεια βάρους με διάφορους τρόπους. Αυξάνει το ιξώδες του εντερικού περιεχομένου, επιταχύνοντας το χρόνο διέλευσης της χωνεμένης τροφής από το λεπτό έντερο. Η απορρόφηση μέσω των εντερικών τοιχωμάτων περιορίζεται έτσι χρονικά.

Επιπλέον, η γλυκομαννάνη επιβραδύνει τη γαστρική κένωση και αυξάνει επίσης την απώλεια ενέργειας.

Κατά τη λήψη της μπορεί να εμφανιστούν πεπτικά προβλήματα όπως φούσκωμα ή διάρροια.

Συζευγμένο λινολεϊκό οξύ

Το λινολεϊκό οξύ και τα ισομερή του εμπλέκονται σε κάποιο βαθμό στα γονίδια που είναι υπεύθυνα για το μεταβολισμό του λίπους στο σώμα.

Το οξύ αυτό απαντάται φυσικά στο βόειο κρέας και στα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Η αποτελεσματικότητα και η ασφάλεια της χρήσης του στον άνθρωπο δεν έχουν ακόμη αξιολογηθεί και περιγραφεί επαρκώς. Στα ζώα, η χρήση του έχει συσχετιστεί με αλλαγές στην ηπατική λειτουργία και αντίσταση στην ινσουλίνη.

Synephrine

Η συνεφρίνη είναι ένα αλκαλοειδές που βρίσκεται στα εσπεριδοειδή, ιδίως στο νεράντζι (Citrus aurantium).

Συμμετέχει στη μείωση της όρεξης και στην αύξηση της καύσης λίπους στο σώμα.

Ο κίνδυνος από τη χρήση της έγκειται κυρίως στη δυσμενή επίδρασή της στην καρδιά, προκαλώντας αύξηση της αρτηριακής πίεσης και του καρδιακού ρυθμού.

Πράσινος καφές

Ο πράσινος καφές αναφέρεται στους μη καβουρδισμένους κόκκους του φυτού καφέ Arabica (Coffea arabica). Το καβούρδισμα των κόκκων καφέ έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια μεγάλου αριθμού δραστικών ουσιών, μία από τις οποίες είναι το ασταθές από τη θερμότητα χλωρογενικό οξύ.

Το χλωρογενικό οξύ ειδικότερα έχει ευεργετικές επιδράσεις στην απώλεια βάρους. Μειώνει την ποσότητα των λιπιδίων και της γλυκόζης στο αίμα, μειώνει την αρτηριακή πίεση και μειώνει επίσης τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.

Πράσινο τσάι

Η ονομασία πράσινο τσάι αναφέρεται στα μη ζυμωμένα φύλλα του κινέζικου φυτού τσάι (Camellia sinensis). Οι σημαντικότερες ουσίες που παίζουν ρόλο στην απώλεια βάρους είναι οι πολυφαινόλες. Η πιο άφθονη αλλά και η πιο αποτελεσματική από αυτές είναι η επιγαλλοκατεχίνη-3-γαλλική.

Σε συνδυασμό με την άλλη περιεχόμενη ουσία, την καφεΐνη, συμβάλλουν στον έλεγχο του βάρους, ειδικά σε εκείνους τους ανθρώπους που συνήθως καταναλώνουν μόνο μικρές δόσεις καφεΐνης καθημερινά. Το αποτέλεσμα είναι η αύξηση της παραγωγής θερμότητας και του μεταβολισμού του λίπους.

Οι υψηλές δόσεις πράσινου τσαγιού μπορεί να έχουν δυσμενή επίδραση στο συκώτι.

Garcinia cambogia

Το κύριο περιεχόμενο αυτού του τροπικού εσπεριδοειδούς είναι το υδροξυκιτρικό οξύ, το οποίο μειώνει την παραγωγή λιπαρών οξέων, λιπιδίων και επίσης μειώνει την όρεξη.

Ωστόσο, παρά τη σχετικά υποσχόμενη δράση του, μελέτες δείχνουν την εμφάνιση δυσμενών επιδράσεων στο ήπαρ, οδηγώντας σε ορισμένες περιπτώσεις σε φλεγμονή και ηπατική ανεπάρκεια.

Γλυκιά στέβια (Stevia rebaudiana)

Αυτό το φυτό, που κατάγεται από τη Νότια Αμερική, χρησιμοποιείται εδώ και πολύ καιρό όχι μόνο για τη γλυκαντική, αλλά και, για παράδειγμα, για την ανακούφιση από τις καούρες.

Σήμερα, η στέβια χρησιμοποιείται ως εναλλακτική λύση με χαμηλές θερμίδες σε σχέση με τα συμβατικά γλυκαντικά.

Hoodia gordonii

Πρόκειται για ένα αφρικανικό παχύφυτο που μοιάζει με τον κάκτο και το οποίο καταναλώθηκε από τους ιθαγενείς για να καταστείλει την όρεξή τους.

Μελέτες έχουν διαπιστώσει επιδράσεις που σχετίζονται με τη χρήση του, όπως ναυτία, εμετό, διαταραχές της ευαισθησίας του δέρματος, αυξημένη αρτηριακή πίεση και ταχυκαρδία.

Ουσίες των οποίων η χρήση έχει περιοριστεί

Στο παρελθόν, πολλές άλλες ουσίες ήταν διαθέσιμες και χρησιμοποιούνταν. Ωστόσο, λόγω των σοβαρών παρενεργειών που προκαλούσαν, δεν χρησιμοποιούνται πλέον, τουλάχιστον στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Αμφεταμίνες

Η αμφεταμίνη και τα παράγωγά της χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά για σκοπούς μείωσης του βάρους ήδη από το 1930.

Η επίδρασή τους είναι να διεγείρουν την απελευθέρωση των νευροδιαβιβαστών νοραδρεναλίνη και ντοπαμίνη, αυξάνοντας έτσι τα επίπεδά τους στον εγκέφαλο. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούν να καταστείλουν την όρεξη.

Παραδείγματα που χρησιμοποιούνται περιλαμβάνουν τη φαινυλοπροπανολαμίνη, τη φενφλουραμίνη, τη δεξινοφλουραμίνη ή την αμφεπραμόνη.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος αυτών των ουσιών είναι η ταχεία ανάπτυξη εθισμού (μέσα σε λίγες εβδομάδες) και, όχι λιγότερο σημαντικό, οι σοβαρές καρδιακές επιπλοκές.

Η χρήση τους είναι επί του παρόντος περιορισμένη.

Phentermine

Η φαιντερμίνη προκαλεί την απελευθέρωση του νευροδιαβιβαστή νοραδρεναλίνη στο τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για τη ρύθμιση του αισθήματος της πείνας. Αυτό καταστέλλει την όρεξη.

Χρησιμοποιείται επίσης σε συνδυασμό με ένα άλλο φάρμακο, την τοπιραμάτη, η οποία μειώνει την όρεξη και αυξάνει την ενεργειακή δαπάνη του οργανισμού.

Επί του παρόντος δεν χρησιμοποιείται πλέον λόγω σοβαρών καρδιαγγειακών και ψυχιατρικών παρενεργειών (άγχος, κατάθλιψη, προβλήματα προσοχής και μνήμης).

Lorkaserin

Η λορκασερίνη είναι μια ουσία που δρα ως αγωνιστής των υποδοχέων σεροτονίνης. Μιμείται τη λειτουργία του νευροδιαβιβαστή σεροτονίνη και έτσι ενεργοποιεί υποδοχείς που κανονικά ενεργοποιούνται από τη σεροτονίνη.

Η δράση της προκαλεί αίσθημα κορεσμού μετά το φαγητό και μειώνει το αίσθημα πείνας πριν από το φαγητό.

Λόγω των σοβαρών παρενεργειών του, όπως ο κίνδυνος κατάθλιψης, όγκων και βλάβης της καρδιακής βαλβίδας, η χρήση του δεν επιτρέπεται επί του παρόντος.

Σιμπουτραμίνη

Η σιμπουτραμίνη είναι μια ουσία που εμποδίζει την πρόσληψη των νευροδιαβιβαστών σεροτονίνης και νορεπινεφρίνης από τα νευρικά κύτταρα. Αυτό αυξάνει τα επίπεδά τους στον εγκέφαλο. Εκτός από την αντικαταθλιπτική της δράση, χρησιμοποιείται εδώ και πολύ καιρό και η επίδρασή της στην απώλεια βάρους.

Προκάλεσε αίσθημα κορεσμού μετά το φαγητό, το οποίο βοήθησε τους ασθενείς να μειώσουν την ποσότητα πρόσληψης τροφής.

Έχει διαπιστωθεί ότι η σιμπουτραμίνη προκαλεί σοβαρές καρδιαγγειακές παρενέργειες, δηλαδή αυξημένη αρτηριακή πίεση, αυξημένο καρδιακό ρυθμό, ακόμη και εγκεφαλικό επεισόδιο. Για το λόγο αυτό, η χρήση της είναι πλέον εντελώς περιορισμένη.

Rimonabant

Η ριμοναμπάντη δρα ως ανταγωνιστής των υποδοχέων κανναβινοειδών, οι οποίοι βρίσκονται στο νευρικό σύστημα αλλά και στα λιποκύτταρα. Έχει σημαντική επίδραση στην απώλεια βάρους.

Ωστόσο, προκάλεσε επίσης σημαντικές ψυχιατρικές παρενέργειες, όπως κατάθλιψη, άγχος και αυτοκτονικές σκέψεις, και γι' αυτό δεν χρησιμοποιείται πλέον.

Παρόμοιο σενάριο συνέβη και με την ταραναμπάντη, η οποία δρα με τον ίδιο μηχανισμό όπως η ριμοναμπάντη.

Χρήση ουσιών για απώλεια βάρους εκτός επισήμανσης

Υπάρχουν πολλά άλλα φάρμακα και δραστικές ουσίες που είναι γνωστό ότι έχουν ευεργετική επίδραση στην απώλεια βάρους, αλλά δεν έχουν εγκριθεί ποτέ για τη χρήση αυτή.

Μιλάμε για χρήση εκτός επισήμανσης όταν:

• το φάρμακο ή η άλλη ουσία χρησιμοποιείται για σκοπούς διαφορετικούς από εκείνους για τους οποίους έχει πρωτίστως εγκριθεί και εγκριθεί
• το φάρμακο ή η άλλη ουσία χρησιμοποιείται σε διαφορετική (συνήθως υψηλότερη) δόση ή για διαφορετική διάρκεια από αυτή για την οποία είχε πρωτίστως εγκριθεί και εγκριθεί

Τα φάρμακα που συνδέονται συχνότερα με την εκτός επισήμανσης χρήση για την απώλεια βάρους περιλαμβάνουν τα αντικαταθλιπτικά, που ονομάζονται εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI).

Επίσης, ορισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία του διαβήτη, όπως η μετφορμίνη, η πραμλιντίδη, η εξενατίδη ή η ντουλαγλουτίδη.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος από την εκτός επισήμανσης χρήση φαρμάκων ή άλλων ουσιών είναι η μεγάλη πιθανότητα εμφάνισης παρενεργειών για τις οποίες ο χρήστης μπορεί να μην έχει καν επίγνωση. Οι συνέπειες μιας τέτοιας χρήσης μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή.