- lf.upjs.sk - Χρόνια αποφρακτική βρογχοπνευμονική νόσος
- solen.sk - Χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια - τρέχουσες προοπτικές
- aim.casopis.sk - An intensiveist's perspective on chronic obstructive bronchopulmonary disease (Η προοπτική ενός εντατικολόγου στη χρόνια αποφρακτική βρογχοπνευμονική νόσο)
- farm-servis.cz - Νέες συστάσεις GOLD για τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
- viapractica.sk - Θεραπεία της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας - νεότερα ευρήματα
- solen.sk - Οξυγονοθεραπεία στο σπίτι - διαφορετικές ασθένειες, διαφορετικές ενδείξεις, διαφορετικοί στόχοι
Χρόνια αποφρακτική νόσος. Πώς επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ασθενούς;
Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια εμφανίζεται κυρίως στον ηλικιωμένο πληθυσμό. Είναι αποτέλεσμα παρατεταμένης έκθεσης σε ορισμένες προσβολές (καπνός τσιγάρου, χημικές ουσίες) που οδηγούν σε μόνιμη βλάβη των πνευμόνων. Οι ασθενείς δυσκολεύονται να αναπνεύσουν και σε σοβαρές περιπτώσεις χρειάζονται μόνιμη παροχή οξυγόνου.
Περιεχόμενο άρθρου
Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) αποτελεί παγκόσμιο πρόβλημα, όχι μόνο από άποψη υγείας, αλλά και από άποψη κοινωνίας και οικονομίας.
- Η ΧΑΠ, μαζί με το βρογχικό άσθμα, είναι οι δύο συχνότερες χρόνιες πνευμονοπάθειες.
- Η ΧΑΠ επηρεάζει περίπου το 10% του συνολικού πληθυσμού, που αντιπροσωπεύει έως και 600 εκατομμύρια ασθενείς, και προσβάλλει έως και 3 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως.
- Προσβάλλει το 4% έως 6% των ανδρών και περίπου το 1% έως 4% των γυναικών.
- Ο αυξανόμενος αριθμός των νέων περιπτώσεων ΧΑΠ και το υψηλό ποσοστό θνησιμότητάς της την έχουν καταστήσει την πέμπτη συχνότερη αιτία θανάτου.
- Οι αρνητικές προβλέψεις των ειδικών δείχνουν ότι η ΧΑΠ μπορεί να ανέβει δύο θέσεις φέτος.
- Προσβάλλει μόνο ενήλικες και η συχνότητά της αυξάνεται με την ηλικία (νόσος των ηλικιωμένων).
Οι πρόωροι θάνατοι ως αποτέλεσμα της νόσου δεν είναι το μόνο πρόβλημα που ανησυχεί όχι μόνο τους ασθενείς αλλά φυσικά και τους γιατρούς.
Όπως και το εγκεφαλικό επεισόδιο, η ΧΑΠ προκαλεί μόνιμη αναπηρία και έτσι επηρεάζει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Όχι μόνο τον περιορίζει στις συνήθεις δραστηριότητες(δύσπνοια ⇒ μειωμένη σωματική απόδοση), αλλά ένας ασθενής με ανάγκη για συνεχή οξυγόνωση πρέπει να συνδεθεί με εισπνοή οξυγόνου στο σπίτι σε πιο σοβαρές περιπτώσεις.
Η ΧΑΠ δεν βλάπτει μόνο τους πνεύμονες!
Οι ασθενείς με ΧΑΠ δεν χρειάζονται μόνο τη βοήθεια του πνευμονολόγου. Όταν επέρχεται αποσυμφόρηση και βλάβη σε άλλα όργανα, χρειάζονται επίσης διάφορους ειδικούς (καρδιολόγο, νεφρολόγο, ψυχίατρο, διαβητολόγο, ογκολόγο, αναισθησιολόγο, γιατρούς Α&Ε).
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι διατρέχουν πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης και άλλων συνοδών νοσημάτων εκτός από τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια. Τα πιο συνηθισμένα είναι τα καρδιαγγειακά νοσήματα, άλλες πνευμονικές επιπλοκές, ογκολογικά νοσήματα, η ανάπτυξη διαβήτη, η αραίωση των οστών, αλλά και ψυχολογικά προβλήματα.
Τι είναι η ΧΑΠ;
Πώς εκδηλώνεται;
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη της νόσου;
Πώς επηρεάζει τη ζωή;
Ποιες θεραπείες και επιλογές πρόληψης υπάρχουν;
Αυτά και πλήθος άλλων ενδιαφέρουσων πληροφοριών παρουσιάζονται σε αυτό το άρθρο.
Διαβάστε μαζί μας...
Χρόνια αποφρακτική βρογχοπνευμονική νόσος
Ηχρόνια αποφρακτική βρογχοπνευμονική νόσος (ΧΑΠ ) είναι μια χρόνια, αργά εξελισσόμενη νόσος. Έχει ως αποτέλεσμα τη μόνιμη απόφραξη των βρόγχων και των πνευμόνων, καθώς και την αυξημένη φλεγμονώδη αντίδραση των αεραγωγών στη χρόνια εισπνοή ρύπων και αερίων.
Η νόσος είναι ένας συνδυασμός χρόνιας βρογχίτιδας (βήχας, στρίγγλισμα), εμφυσήματος (παθολογική διεύρυνση των αεραγωγών) και χρόνιας απόφραξης των αεραγωγών. Αναπτύσσεται με την πάροδο ετών χωρίς συμπτώματα.
TIP:
Χρόνια βρογχίτιδα και κάπνισμα στενά συνδεδεμένα
Κάπνισμα, τσιγάρα και οι επιπτώσεις τους στην υγεία
Η επιδείνωση της απόφραξης στους πνεύμονες οδηγεί στην ανεπάρκειά τους και στο θάνατο του ασθενούς.
Η πάθηση είναι μη αναστρέψιμη, μόνιμη, με τάση εξέλιξης και αντιμετωπίζονται μόνο οι εκδηλώσεις της νόσου. Δεν μπορεί να θεραπευτεί πλήρως.
Με βάση το βαθμό απόφραξης, η ΧΑΠ χωρίζεται σε διάφορες κατηγορίες σύμφωνα με την ταξινόμηση GOLD (Υπάρχει επίσης μια νέα ταξινόμηση, A, B, C, D, αλλά για λόγους σαφήνειας περιγράφεται η παλαιότερη ταξινόμηση που χρησιμοποιείται ακόμη από τους γιατρούς.
Πίνακας με την ταξινόμηση της ΧΑΠ κατά GOLD
GOLD I | Ήπια μορφή |
|
|
GOLD II | Μέτρια μορφή |
|
|
GOLD III | Σοβαρή μορφή |
|
|
GOLD IV | Πολύ σοβαρή μορφή |
|
|
Τι συμβαίνει στους πνεύμονες;
Τα αέρια και άλλοι ρύποι προκαλούν βλάβες στις δομές των πνευμόνων και καταστροφή του πνευμονικού παρεγχύματος. Κατά συνέπεια, επηρεάζονται και οι λειτουργίες τους.
Με τον πολλαπλασιασμό των βλεννογόνων κυττάρων και την αύξηση του όγκου των υποβλεννογόνων αδένων στους πνεύμονες (υπερτροφία), αυξάνεται αρχικά η έκκριση βλέννας.
Η υπερβολική παραγωγή βλέννας και οι φλεγμονώδεις αλλαγές στα τοιχώματα των αεραγωγών δημιουργούν απόφραξη. Αυτό στενεύει τον πνευμονικό χώρο και μειώνει τη ροή του αέρα.
Πώς εκδηλώνεται εξωτερικά η ΧΑΠ;
Οι ασθενείς με χρόνια αποφρακτική νόσο μπορεί να μην γνωρίζουν ότι πάσχουν από τη νόσο στην αρχή.
Οι αλλαγές στους πνεύμονες χρειάζονται χρόνια για να αναπτυχθούν. Μόνο οι εκδηλώσεις της νόσου, οι οποίες συχνά είναι μη αναστρέψιμες, αναγκάζουν τους ασθενείς να επισκεφθούν γιατρό.
Ο συνηθέστερος λόγος για την αναζήτηση ιατρικής φροντίδας είναι η δύσπνοια, η μειωμένη σωματική απόδοση λόγω αναπνευστικών προβλημάτων και ο χρόνιος ακατάπαυστος βήχας.
- Αρχικά, οι ασθενείς με ΧΑΠ αναπτύσσουν αυξημένη δύσπνοια μετά την άσκηση, παρόμοια με εκείνη των καρδιοπαθών. Αυτή γίνεται πιο σοβαρή, εμφανίζεται μετά από ελάχιστη προσπάθεια και σε κατάσταση ηρεμίας. Επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια κοινών λοιμώξεων του αναπνευστικού, τις οποίες ο ασθενής συνήθιζε να ξεπερνά χωρίς ιδιαίτερη δυσκολία, αλλά και τη νύχτα.
- Αρχικά, η αναπνοή είναι ταχύτερη και ρηχότερη (ταχύπνοια). Αργότερα, εξασθενεί σημαντικά και ο ασθενής πρέπει να επιστρατεύσει τους επικουρικούς αναπνευστικούς μύες (ορατές κινήσεις του θώρακα και της κοιλιάς).
- Οι ασθενείς έχουν κυρίως πρόβλημα με την εκπνοή. Η αυξημένη αντίσταση στους αεραγωγούς προκαλεί την αποβολή λιγότερου αέρα από τους πνεύμονες και δυσχεραίνει την εκπνοή.
- Κατά την αναπνοή, υπάρχουν συχνά συμπτώματα απόφραξης των αεραγωγών, τα οποία εκδηλώνονται εξωτερικά ως σφυριχτοί ήχοι (stridor) ή ακουστό τρίξιμο στους πνεύμονες.
- Σε σοβαρές περιπτώσεις, εμφανίζεται μπλε αποχρωματισμός των ακρολοφίων (κυάνωση των χειλιών, της μύτης, των αυτιών, των άκρων των δακτύλων). Προκαλείται από την ανεπαρκή οξυγόνωση των ιστών ως αποτέλεσμα της μειωμένης λειτουργίας των πνευμόνων.
- Μια άλλη τυπική εκδήλωση της ΧΑΠ είναι ο παραγωγικός βήχας, ο οποίος γίνεται χρόνιος με την πάροδο του χρόνου. Ο βήχας εμφανίζεται κυρίως κατά τη διάρκεια του ύπνου και είναι υγρός. Ο ασθενής βήχει περισσότερη ή λιγότερη βλέννα ποικίλης σύστασης. Μπορεί επίσης να υπάρχει πύον. Η αυξημένη παραγωγή βλέννας κατοικεί κατά τη χειμερινή περίοδο.
- Οι ασθενείς εμφανίζουν υπερδιάταση του θώρακα. Εξωτερικά, ο θώρακας μοιάζει με βαρέλι. Ονομάζεται βαρελότο.
- Η ΧΑΠ δεν βλάπτει μόνο τους ίδιους τους πνεύμονες, αλλά έχει και συστηματικές συνέπειες. Η καρδιακή νόσος, π.χ. η πνευμονική στεφανιαία νόσος - η λεγόμενη πνευμονική καρδιά, σε σημείο ανεπάρκειας, και οι παθήσεις άλλων οργάνων σχετίζονται επίσης.
Πίνακας με τους βαθμούς της ΧΑΠ με βάση τις εκδηλώσεις σύμφωνα με το
mMRC (Modified Medical Research Council grading)
Βαθμός 0 | Ήπια δύσπνοια μόνο με μεγάλη σωματική άσκηση, διαφορετικά χωρίς συμπτώματα (υψηλή αθλητική απόδοση) |
Βαθμός 1 | δύσπνοια με μέτρια άσκηση (περπάτημα σε λόφους, τρέξιμο) |
Βαθμός 2 | δύσπνοια με μέτρια άσκηση (μεγαλύτερο βάδισμα, περίπατος), έντονη δύσπνοια κατά τη διάρκεια του τρεξίματος |
Βαθμός 3 | δύσπνοια με ελάχιστη προσπάθεια (κανονικό περπάτημα, ο ασθενής πρέπει να σταματά περίπου κάθε 100 μέτρα) |
Βαθμός 4 | δύσπνοια κατά τη διάρκεια κανονικών δραστηριοτήτων (ντύσιμο, κανονική υγιεινή) |
Ποιος κινδυνεύει να αναπτύξει χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια;
Παρόλο που η εισαγωγή του άρθρου μπορεί να προκαλεί σύγχυση, η ΧΑΠ έχει πολλές αιτίες. Δεν είναι μόνο ο βλαβερός καπνός του τσιγάρου. Το τσιγάρο είναι ένας σημαντικός παράγοντας πρόκλησης της νόσου, αλλά κάθε άλλο παρά ο μοναδικός.
Ας ρίξουμε μαζί μια ματιά στις κύριες αποδεδειγμένες αιτίες της χρόνιας αποφρακτικής πνευμονοπάθειας.
Εξωτερικοί παράγοντες κινδύνου
Οι εξωτερικοί παράγοντες που προκαλούν απόφραξη των πνευμόνων περιλαμβάνουν εισπνεόμενα επιβλαβή σωματίδια, αντιδραστικά αέρια ή μικροοργανισμούς.
Ο σοβαρότερος αρνητικός παράγοντας είναι ο καπνός του τσιγάρου, ο οποίος περιέχει ένα μείγμα βλαβερών ουσιών, δηλαδή καρκινογόνων, τερατογόνων και άλλων.
Η ΧΑΠ προκαλείται επίσης από διάφορα ανόργανα σωματίδια που μπορεί να υπάρχουν στο εργασιακό περιβάλλον.
Αυτά περιλαμβάνουν σωματίδια σκόνης άνθρακα, πυριτίου ή αερολύματα θείου, χλωρίου και άλλων στοιχείων.
Οι ατμοί από διαβρωτικά αέρια αποτελούν επίσης κίνδυνο για ορισμένους εργαζόμενους.
Οι εργαζόμενοι σε εργοτάξια που εργάζονται με τσιμέντο ή σε άλλες βιομηχανίες, όπως η παραγωγή και η επεξεργασία μετάλλων, διατρέχουν επίσης κίνδυνο.
Σήμερα, η προσοχή επικεντρώνεται επίσης στον κίνδυνο του οικιακού περιβάλλοντος. Η μακροχρόνια χρήση στερεών καυσίμων και ο ανεπαρκής εξαερισμός προκαλούν χρόνια εισπνοή ρύπων, αυξάνοντας τις πιθανότητες εμφάνισης ΧΑΠ και άλλων προβλημάτων υγείας.
Εκτός από τα ανόργανα σωματίδια, πρόβλημα αποτελούν και τα οργανικά σωματίδια.
Αυτή η ομάδα παθογόνων μικροοργανισμών αποτελείται από βακτήρια, ιούς, μούχλες και σπόρια.
Η επανειλημμένη εισπνοή μικροοργανισμών και οι βλάβες που προκαλούν στους πνεύμονες, ιδίως οι ανεπεξέργαστες βλάβες (casus socialis, ακατάλληλες συνθήκες, μούχλες, επανειλημμένες μολύνσεις, έλλειψη χρηματοδότησης για θεραπεία και απομάκρυνση του αιτιολογικού παράγοντα), οδηγούν σε χρόνια πνευμονική βλάβη και ΧΑΠ.
Εσωτερικοί παράγοντες κινδύνου
Στους εσωτερικούς παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνονται η γενετική προδιάθεση και οι διατροφικοί παράγοντες.
Ένας καλά τεκμηριωμένος γενετικός καθοριστικός παράγοντας της ΧΑΠ είναι η ανεπάρκεια α1-αντιθρυψίνης (ΑΑΤ).
Ένα επίπεδο μικρότερο από το 10% του φυσιολογικού (0,78g έως 2g) προδιαθέτει έναν ασθενή σε προγενέστερη ανάπτυξη εμφυσήματος.
Εάν ένας τέτοιος ασθενής εκτίθεται ταυτόχρονα σε εξωγενείς κινδύνους, μπορεί να αναπτύξει τη νόσο νωρίτερα. Μπορεί τελικά να έχει σοβαρότερο στάδιο.
Πώς επηρεάζει η ΧΑΠ την ποιότητα ζωής ενός ασθενούς;
Μετά τη γέννηση ενός παιδιού, λαμβάνεται η πρώτη αναπνοή. Από αυτή τη στιγμή και μετά, η αναπνοή αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ζωής του καθενός μέχρι το θάνατο του οργανισμού.
Η ζωή για τους ασθενείς με σοβαρή ΧΑΠ δεν είναι εύκολη. Αυτό που θεωρούμε δεδομένο μπορεί να γίνει αγώνας επιβίωσης.
Η χρόνια βρογχοπνευμονική νόσος δυσκολεύει αυτό που κανονικά δεν παρατηρείτε καν. την αναπνοή.
Μειωμένη σωματική δραστηριότητα
Η ηπιότερη μορφή της χρόνιας αποφρακτικής νόσου δεν εκδηλώνεται με σημαντικό τρόπο. Αρχικά, ο ασθενής λαχανιάζει μόνο κατά τη διάρκεια σημαντικής σωματικής δραστηριότητας. Εξωτερικά, εκδηλώνεται ως ταχύτερη δύσπνοια κατά τη διάρκεια δραστηριοτήτων που ο ασθενής προηγουμένως κατάφερνε χωρίς δυσκολία (πεζοπορία, αθλήματα, χορός, απόδοση στην εργασία).
Στη μέτρια μορφή της νόσου, τα προβλήματα αναπνοής εμφανίζονται ακόμη και κατά τη διάρκεια κανονικών δραστηριοτήτων που δεν απαιτούν μεγάλη προσπάθεια (μετάβαση στο κατάστημα, ανέβασμα σκάλας, καθάρισμα σπιτιού).
Οι ασθενείς με σοβαρή ΧΑΠ δεν είναι πλέον τόσο αυτάρκεις όσο ήταν. Ακόμη και η ελάχιστη προσπάθεια προκαλεί δύσπνοια (σύντομος περίπατος, επίσκεψη στην τουαλέτα). Απαιτούν όχι μόνο τη βοήθεια της οικογένειας, αλλά και εισπνοή οξυγόνου στο σπίτι - DDOT.
Η κρίσιμη αποφρακτική νόσος δεν επιτρέπει πλέον στον ασθενή καμία δραστηριότητα. Συνήθως νοσηλεύονται στο νοσοκομείο, όπου παρακολουθούνται όχι μόνο η αναπνοή τους και τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα, αλλά και τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα και άλλα ζωτικά σημεία.
Συχνές αφυπνίσεις τη νύχτα
Ένας από τους λόγους για τις συχνές νυχτερινές αφυπνίσεις των ασθενών με ΧΑΠ είναι η δύσπνοια, όταν κανονικά το σώμα του κοιμώμενου βρίσκεται σε οριζόντια θέση.
Τα αναπνευστικά προβλήματα και η δύσπνοια αναγκάζουν τον κοιμώμενο να γίνει κατακόρυφος και επομένως να υιοθετήσει καθιστή θέση ανάπαυσης για να διευκολύνει την αναπνοή.
Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις, ο κοιμώμενος κοιμάται καθιστός.
Δεν είναι μόνο οι αναπνευστικές δυσκολίες που αναγκάζουν τον ασθενή να ξυπνήσει από τον ύπνο.
Κατά τη διάρκεια του ύπνου, ο ασθενής βρίσκεται σε κατάσταση ηρεμίας, αναπνέει πιο ρηχά και αργά. Αυτό βοηθά τη συσσώρευση βλέννας στους πνεύμονες ή τη ροή βλέννας και σάλιου στο λαιμό, αναγκάζοντάς τον και ερεθίζοντάς τον να βήχει.
Απώλεια της κοινωνικής θέσης
Οι ασθενείς με αποφρακτική νόσο όχι μόνο αναπνέουν βαριά αλλά και βήχουν πολύ συχνά, φτύνοντας φλέγματα.
Εξωτερικά, φαίνονται άρρωστοι και απωθητικοί στους άλλους. Ως εκ τούτου, οι άνθρωποι τείνουν να τους αποφεύγουν.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, με την πάροδο του χρόνου, ορισμένοι από αυτούς σταματούν να πηγαίνουν σε δημόσιους χώρους, όπως εστιατόρια, μπαρ, κινηματογράφους και βιβλιοθήκες.
Ο τρόπος με τον οποίο τους κοιτούν οι άλλοι και απομακρύνονται από κοντά τους είναι δυσάρεστος. Ως εκ τούτου, προτιμούν να ακυρώνουν οικειοθελώς τις κοινωνικές επαφές.
Απομόνωση, έλλειψη ευκαιριών
Οι ασθενείς αποσύρονται στον εαυτό τους, απομονώνονται περισσότερο. Αυτό οφείλεται εν μέρει στη μειωμένη επαφή με τους ανθρώπους, όπως περιγράφηκε παραπάνω, αλλά δεν είναι ο μόνος λόγος.
Η απομόνωση του ασθενούς προκαλείται επίσης από τις αναπνευστικές δυσκολίες. Ο ασθενής χάνει την αντοχή του και συνεπώς αδυνατεί να συμμετάσχει σε ορισμένες δραστηριότητες ακόμη και με στενά μέλη της οικογένειας (διακοπές, αθλήματα, ψώνια).
Στη χειρότερη περίπτωση, ο ασθενής χρειάζεται οξυγόνο στο περιβάλλον του σπιτιού.
Αυτό σημαίνει ότι στο σπίτι υπάρχει μηχάνημα οξυγόνου με πολλαπλασιαστή.
Ένας σωλήνας οξυγόνου συνδέεται με τον πολλαπλασιαστή και καταλήγει σε μάσκα οξυγόνου ή γυαλιά.
Ο ασθενής είναι συνήθως συνδεδεμένος με οξυγόνο για αρκετές ώρες την ημέρα, μερικές από αυτές συνεχώς.
Ψυχικά προβλήματα, κατάθλιψη
Κάθε σοβαρή ασθένεια, καθώς και ο περιορισμός των δραστηριοτήτων που προκαλείται από αυτήν, έχει ως αποτέλεσμα την κακή ψυχολογική κατάσταση του ασθενούς.
Μια κακή διάγνωση και οι συνέπειές της δεν αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο από κάθε άτομο.
Η εμπειρία κάθε ασθενούς είναι ατομική.
Τις περισσότερες φορές υπάρχει κακή διάθεση, κατάθλιψη, δακρύρροια.
Όσοι δεν ξέρουν πώς να εκφράσουν τα συναισθήματά τους παλεύουν με νευρικότητα, κακή διάθεση, ευερεθιστότητα και επιθετικότητα προς τους άλλους.
Πρόληψη και τρέχουσες θεραπευτικές επιλογές για τη χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια είναι μια ασθένεια που προκύπτει από μη αναστρέψιμη βλάβη του πνευμονικού ιστού.
Αυτό σημαίνει ότι είναι ανίατη. Ωστόσο, είναι θεραπεύσιμη σε κάποιο βαθμό. Υπάρχουν φάρμακα και επιλογές που διευκολύνουν σε κάποιο βαθμό την αναπνοή και την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Όπως συμβαίνει με τις περισσότερες ασθένειες, όσο μικρότερο είναι το όργανο που προσβάλλεται, τόσο πιο αποτελεσματική είναι η θεραπεία. Ωστόσο, η πρόληψη και η εκπαίδευση του πληθυσμού είναι υψίστης σημασίας.
Πρόληψη της ΧΑΠ
Δεδομένης της υψηλής νοσηρότητας, αναπηρίας και θνησιμότητας της αποφρακτικής πνευμονοπάθειας, η πρόληψη έχει μεγάλη σημασία.
Τα μέτρα πρόληψης είναι πρωτογενή και δευτερογενή. Η κύρια έμφαση δίνεται στην πρωτογενή πρόληψη.
- Η πρωτογενής πρόληψη της ΧΑΠ - επικεντρώνεται στην εξάλειψη των παραγόντων κινδύνου
- Δευτερογενής πρόληψη της ΧΑΠ - πραγματοποιείται σε ασθενή που έχει ήδη διαγνωστεί με τη νόσο (θεραπεία, χορήγηση)
Πίνακας με τα βασικά προληπτικά μέτρα
Πρωτογενής πρόληψη | Δευτερογενής πρόληψη |
|
|
Φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ΧΑΠ
Η φαρμακολογική θεραπεία, καθώς και οι μη φαρμακολογικές παρεμβάσεις, έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνουν την πνευμονική λειτουργία, βελτιώνουν την ικανότητα άσκησης και έτσι βελτιώνουν την ποιότητα ζωής του ασθενούς.
Βοηθά επίσης στην πρόληψη της εξέλιξης της νόσου, στον περιορισμό των εκδηλώσεων της νόσου, στην αύξηση της φυσικής κατάστασης και έτσι στη βελτίωση της συνολικής υγείας του ασθενούς.
Βασικός πυλώνας της φαρμακευτικής θεραπείας παραμένουν τα εισπνεόμενα βρογχοδιασταλτικά με μακροχρόνια δράση.
Ωστόσο, προκειμένου η θεραπεία να είναι αποτελεσματική, είναι απαραίτητη η εκ των προτέρων ενημέρωση των ασθενών για τη νόσο τους και η εξάλειψη των παραγόντων κινδύνου. Αυτό αποτελεί μερικές φορές πρόβλημα, ιδίως για τους καπνιστές που δεν μπορούν να κόψουν το τσιγάρο.
Τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα φάρμακα για τη ΧΑΠ:
- βρογχοδιασταλτικά βραχείας δράσης (ανακουφίζουν την απόφραξη των αεραγωγών, διευκολύνουν την αναπνοή και την απόχρεμψη της βλέννας)
- Βρογχοδιασταλτικά μακράς δράσης (ανακουφίζουν από τα συμπτώματα της νόσου, βελτιώνοντας έτσι την ανοχή στην άσκηση)
- αντιχολινεργικά (διατείνουν τους αεραγωγούς, διευκολύνουν την αναπνοή και την απόχρεμψη βλέννας, ανακουφίζουν τα συμπτώματα)
- εισπνεόμενα β2-συμπαθητικομιμητικά βραχείας δράσης (χρησιμοποιούνται σε οξείες περιπτώσεις σπασμού των αεραγωγών)
- β2-αδρενεργικά μακράς δράσης (χρησιμοποιούνται σε σοβαρές περιπτώσεις της νόσου, μακράς δράσης)
- εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή (ενδείκνυνται για επαναλαμβανόμενες παροξύνσεις)
- οξυγονοθεραπεία (θεραπεία με οξυγόνο σε σοβαρές περιπτώσεις ή σε αναπνευστική ανεπάρκεια)
- αντικαταθλιπτικά (σημαντικό μέρος της θεραπείας των ψυχολογικών επιπτώσεων της ΧΑΠ)